روزنامه جهان صنعت

روند هیجانی ادامه دارد

گروه اقتصادی- بازار ارز هنوز هم خبرسازترین بازار اقتصادی کشور است؛ تجمعات مردمی برای انجام معاملات ارزی به بالاترین میزان خود در طول یک سال گذشته رسیده و به اعتقاد کارشناسان شرایط این روزهای بازار ارز، نوید کاهش بیشتر قیمت‌ها در روزهای آینده را می‌دهد؛ این در حالی است که صرافان و دلالان بازار در برابر کاهش بیشتر قیمت‌های بازار مقاومت می‌کنند و به نظر می‌رسد روند کاهشی قیمت‌ها نسبت به روزهای گذشته با شدت کمتری ادامه داشته باشد‌‌.
خرید ارز با قیمت 9500 تومان
دیروز هم خیابان فردوسی مملو از جمعیتی بود که برای فروش دلارهایشان در بازار سر و دست می‌شکستند تا شاید جبران منافاتی باشد که در هفته‌های گذشته افزایش ارزش دلار بر ریال‌هایشان آوار شده بود‌‌. بانک‌ها نیز با اطلاعیه جدید بانک مرکزی همراه شدند و دلارهای مردمی را با قیمت 9500 تومان خریداری می‌کردند‌‌. قیمت‌ها بر تابلوی صرافی‌ها اما در کانال 13 هزار تومان قرار داشت و خرید و فروشی توسط صرافان بازار انجام نمی‌گرفت‌‌.
به نظر می‌رسد در چنین روزهایی صرافان بیش از همه از کاهش قیمت ارز در بازار متضرر می‌شوند و همین موضوع آنان را برآن داشته تا برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار با دلالان به رقابت بپردازند‌‌. بر همین اساس بسیاری از صرافان روز گذشته تابلوی قیمتی خود را خاموش کردند و حاضر به ادامه فعالیت ارزی در بازار نبودند‌‌.


امتناع صرافی‌ها از معاملات ارزی
در این بین دبیرکل کانون صرافان ایران درباره علت خرید نکردن صرافان از فروشندگان ارز این توجیه را مطرح می‌کند که چون هیچ دستورالعملی برای فروش ارز خریداری شده نداریم، خریدی صورت نمی‌گیرد‌‌. آنطور که رضا ترکاشوند می‌گوید، دستورالعمل‌های بانک مرکزی صرفا مربوط به 23 مورد ارز خدماتی است که میزان آن هم بسیار محدود است و در این فضا اگر صراف ارز خریداری کند روی دستش می‌ماند‌.
اما در ادامه این ماجراهای ارزی، کانون صرافان ایران در اطلاعیه‌ای به شرکت‌های صرافی سراسر کشور اعلام کرد که تمامی صرافی‌های مجاز موظف‌اند خرید و فروش خود را روی کانال 10 هزار تومانی دلار روی تابلوهای قیمتی خود ثبت کنند‌‌. همچنین صرافی‌ها می‌توانند در صورت خرید دلار در این کانال، اقدام به فروش آن کنند‌.
اما به نظر می‌رسد خرید و فروش ارز با چنین قیمتی توسط صرافی‌ها هنوز ممکن نشده و به نظر می‌رسد صرافان منتظر اطلاعیه‌های جدیدی هستند تا زیان ارزی معاملات ارزی‌شان در بازار به حداقل خود برسد‌‌.
فروش اسکناس ارز تا سقف پنج هزار یورو
اما در همین اثنا بود که مجلس اعلام کرد خرید و فروش ارز خارج از صرافی‌ها مجاز است و بر این اساس نمایندگان در مجلس بانک مرکزی را موظف کردند برای پیشگیری و کنترل بازار مبادلات غیرمجاز ارز، اقدامات لازم از جمله ایجاد سامانه اطلاعات مالی صرافی‌ها و رصد و ارزیابی فعالیت آنها را به عمل آورد‌‌. بعد از آن بود که بانک مرکزی به صرافی‌های مجاز اجازه داد نسبت به فروش ارز به صورت اسکناس تا سقف پنج هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها بر مبنای نرخ بازار اقدام کنند‌.
به نظر می‌رسد این روزها بازار ارز که با تجمعات گسترده مردمی همراه است، بیش از آنکه با معادلات و خرید و فروش‌های ارزی مردم همراه باشد، شاهد ابلاغیه‌های گوناگون بانک مرکزی است که در روزهای گذشته بازار ارزی را دربر گرفته است‌.
به دنبال ابلاغ همین اطلاعیه‌های بانک مرکزی و دولت، قیمت‌گذاری در بازار و در بین صرافان و دلالان بازار متوقف شد و امتناع از خرید و فروش ارز در بازار قوت گرفت‌‌. در این بین دولتمردان باز هم از کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار سخن می‌گویند تا پالس‌های مثبتی برای ریزش بیشتر قیمت‌ها در بازار بدهند‌.
در این بین معاون اول رییس‌جمهوری اعلام کرده که کاهش قیمت ارز ادامه خواهد داشت‌‌. رییس دفتر رییس‌جمهوری نیز با اعلام اینکه نرخ واقعی دلار زیر 7500 تومان است، از تلاش دولت برای ساماندهی بازار ارز و کالا خبر داد‌.
سیاست دستوری دولت
به نظر می‌رسد صحنه بازار اقتصادی کشور این روزها هم نشانگر بازگشت دوباره دولت به سیاست‌های دستوری است تا باز هم با تکیه بر اراده و اختیار قانونی‌اش بر تغییرات قیمتی بازار ارز تاثیر بگذارد؛ آن هم در کنار معامله‌گرانی که از خرید و فروش ارز در بازار امتناع می‌کنند و خود را از بازی سیاسی دولت کنار کشیده‌اند‌.
بنابراین بازار ارزی کشور چنان در تب و تاب معامله‌گران ارزی‌اش گرفتار آمده که به نظر می‌رسد نمی‌توان به درستی در رابطه با تغییرات قیمتی بازار استدلال کرد و روند پیش‌بینی‌پذیری از سطح قیمت‌های بازار ارائه داد‌‌. بر این اساس به نظر می‌رسد بازی دولت برای در دست گرفتن کنترل اوضاع ارزی بازار کماکان ادامه داشته باشد و باید منتظر ماند و دید این بار دولت تا کجا توان تثبیت قیمت‌ها را داشته باشد‌.
روند کاهش قیمت باید ادامه یابد
در همین رابطه معاون اقتصادی رییس‌جمهوری با اشاره به اینکه مردم در مقابل جریان مرموز و سایت‌های ناشناس و مجهول‌الحال ایستادگی کردند، می‌گوید: شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد که روند کاهش قیمت ارز باید ادامه یابد‌.
محمد نهاوندیان درباره دلایل کاهش نرخ ارز اظهار کرد: صاحب‌نظران اقتصادی معتقد بودند که نرخ بازار سوم این عمق را ندارد که به عنوان نرخ مرجع در محاسبات اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته و قیمت در بازار کالاها بر این اساس تعیین شود‌‌. نرخ ارز ناشی از التهابات و انتظارات تورمی بود‌.
وی ادامه داد: خوشبختانه در افکار عمومی این واقع‌بینی حاصل شد و دیدیم که به چه سرعتی افزایش غیرواقعی نرخ ارز به یک مسیر کاهشی تبدیل شد و شاخص‌های اقتصادی هم نشان می‌دهد این روند باید ادامه یابد‌.
نهاوندیان با بیان اینکه مردم می‌خواهند قدرت خریدشان حفظ شود بیان کرد: مردم نمی‌توانند از دلالانی که از آشفته‌بازار پول درمی‌آورند تبعیت کنند‌‌. این دلالان ریسک‌خواه بوده ولی مردم می‌خواهند در سرمایه‌گذاری خود اعتماد و اطمینان داشته باشند‌‌. بنابراین آنها باید به هشدارهای مسوولان توجه و با مشاوران اقتصادی هم مشورت کنند‌‌.
معاون اقتصادی رییس‌جمهوری افزود: باید گزینه‌های اعتمادبخش برای سرمایه‌گذاری مردم وجود داشته باشد‌‌. خوشبختانه تصمیمات شورای هماهنگی اقتصادی می‌تواند اطمینان‌بخش باشد مثل همین تصمیم در مورد انتشار اوراق ارزی ریالی توسط بانک مرکزی‌‌. در هفته‌های آینده گزینه‌های اطمینان‌بخشی برای حفظ قدرت خرید مردم معرفی خواهد شد‌.
وی با بیان اینکه در چند روز اخیر مردم و شخصیت‌های مورد اطمینان آنها در برابر جریان مرموز و نگران‌کننده‌ای ایستادگی کردند، گفت: در واقع مصافی بین مردم و بعضی از سایت‌های ناشناس و مجهول‌الحال رخ داد و مردم به درستی انتخاب خود را شکل دادند‌‌. از سویی این تصور شکل گرفته بود که بانک مرکزی نسبت به بازار ارز دچار انفعال شده است اما شورای هماهنگی اقتصادی با تصمیمات خود از بانک مرکزی حمایت کرد و بانک مرکزی هم با اقدامات خود این پیام را به فعالان بازار داد که با حجم بسیار کم نمی‌توانند در بازار موج ایجاد کنند‌‌. بانک مرکزی با تمام توان خود در بازار ارز حضور دارد‌.
عوامل سیاسی و روانی، اصلی‌ترین دلیل سقوط دلار
مشاور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیز معتقد است که عوامل سیاسی و روانی مهم‌ترین عاملی است که در شرایط فعلی روی نرخ ارز تاثیرگذار است که این‌بار جو روانی به نفع کاهش قیمت‌ها کار کرده و شاهد افت ارزش دلار در بازار بودیم‌.
مهدی پازوکی اظهار کرد: همگان می‌دانند قیمت واقعی دلار 19 هزار تومان نیست و همان‌گونه که جوسازی‌ها در هفته‌های اخیر باعث افزایش قیمت دلار از 14 هزار تومان به 19 هزار تومان بود، این بار جو روانی به نفع کاهش قیمت‌ها کار کرد و شاهد افت ارزش دلار در بازار بودیم‌‌.
وی ایجاد ثبات در بازار ارز را در گرو استقلال بانک مرکزی دانست و ادامه داد: استقلال بانک مرکزی باید به رسمیت شناخته شده و سهمیه ارزی افراد خاص حذف شود‌‌. در واقع بانک مرکزی باید از آینه شفاف‌تر بوده و رییس بانک مرکزی استقلال کامل داشته باشد‌.
پازوکی افزود: مردم باید بدانند این ارز متعلق به کل ملت ایران است و بانک مرکزی می‌تواند جلوی رانت‌های ارزی را با شفافیت و استقلال بگیرد‌‌. اگر بانک مرکزی مقتدر عمل کند قطعا می‌تواند جلوی نوسانات ارزی را بگیرد و در چارچوب منافع ملی ثبات اقتصادی را بازگرداند‌. وی گفت: برای تثبیت قیمت دلار به بانک مرکزی مستقل نیاز داریم و در این راه باید مدیرانی با استقلال و توان کارشناسی بالا به کار گرفته شوند‌.
توان بانک مرکزی برای جلوگیری از نوسانات ارزی
رییس کل اسبق بانک مرکزی نیز اظهار کرد: این بانک قدرت آن را دارد که به عنوان ضربه‌گیر در مقابل نوسانات ناشی از تنش‌های سیاسی و اقدامات احتکاری عمل کند ولی در این چند ماه این کار انجام نمی‌شد که ممکن است این موضوع به شکل دستوری به بانک مرکزی تحمیل شده باشد‌. طهماسب مظاهری با اشاره به بسته ارزی جدید دولت گفت: در یک تصمیم معقول و سنجیده در نشست سران سه قوه، با توجه به اینکه طبق قانون، بانک مرکزی متولی سیاست‌های ارزی است اما در عمل این اختیار سلب شده بود، تصمیم گرفته شد این اختیار مجددا به بانک مرکزی برگشت داده شود‌.
رییس کل پیشین بانک مرکزی اظهار داشت: بانک مرکزی باید قیمت ارز مناسبی که بازار را به تعادل می‌رساند تعیین و به این شکل از صادرات حمایت کند و جلوی قاچاق را بگیرد و نقدینگی را به تعادل برساند‌‌. پیدا کردن این نرخ متعادل برای بانک مرکزی و معاونت اقتصادی بانک بسیار ساده است که نباید این را اعلام کند اما باید آن را در بازار اعمال کند‌.
دلایل سه‌گانه کاهش نرخ دلار
همچنین یک استاد دانشگاه با اشاره به کاهش قیمت‌ ارزهای خارجی در بازار ارز این اتفاق را به خاطر دادن اختیارات بیشتر به بانک مرکزی و همچنین توقف اعطای ارز ۳۸۰۰ تومانی برای خوراک پتروشیمی‌ها ارزیابی کرد‌.
وحید شقاقی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه دادن اختیارات بیشتر به بانک مرکزی باعث بروز اتفاقات خوبی در بازار دلار شده است، گفت: دادن اختیارات بیشتر به بانک مرکزی باعث شده این نهاد بتواند به صورت موثرتری با تخلفاتی که تا پیش از این پتروشیمی‌ها در دور زدن سامانه نیما مرتکب می‌شدند مقابله کند‌.
وی با بیان اینکه دخالت بیشتر بانک مرکزی در بازار منجر به تعدیل نرخ ارز شد، اظهارکرد: علاوه بر اینها بانک مرکزی ارز مختصری را هم به بازار آزاد تزریق کرد که همین باعث شد عرضه دلار در بازار بیشتر شود‌.
شقاقی همچنین با اشاره به قانون جدید مبنی بر تامین خوراک پتروشیمی‌ها از سامانه نیما در این باره اظهارکرد: تا پیش از این پتروشیمی‌ها خوراک خود را با دلار ۳۸۰۰ تومانی دریافت می‌کردند ‌در حالی که حالا باید دلار خود را از سامانه نیما و با قیمت روز دریافت کنند‌‌. این مساله باعث می‌شود پتروشیمی‌ها برای خرید ارزان خوراک خود هم که شده دلارهایشان را به سامانه نیما واریز کنند‌.
وی با اشاره به مذاکرات وزارت امور خارجه با اروپایی‌ها برای تعاملات مالی بیشتر این قضیه را بعد سوم علت کاهش نرخ ارز توصیف کرد و گفت: قرار شده تا با این توافقات جدید برخی گشایش‌های مالی صورت گیرد‌.
دولت مایل به افزایش قیمت ارز بود
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز می‌گوید: منافع‌ برخی از عناصر حاضر در دولت یا اتاق بازرگانی در بالا بودن نرخ ارز است و انتظار ندارند بانک مرکزی نرخ ارز را کنترل و اقدام به عرضه ارز در بازار کند‌.
امرالله امینی با اشاره به روند کاهشی نرخ ارز گفت: بالا رفتن قیمت ارز در ماه‌های گذشته عوامل مختلفی داشت که از جمله مهم‌ترین آن عوامل سیاست‌های بانک مرکزی بود هرچند نباید عوامل خارجی مانند سخنرانی ترامپ در سازمان ملل یا برخی از کنفرانس‌هایی که در خارج از کشور برگزار می‌شد را نادیده گرفت. با این حال باز هم تاکید می‌کنم مهم‌ترین علت افزایش نرخ ارز خود بانک مرکزی بود‌‌.
این استاد دانشگاه با اشاره به روند کاهشی نرخ ارز و تصمیماتی که اخیرا اتخاذ شده است گفت: بخشی از ثبات در بازار به انتظارات مردم بازمی‌گردد به طوری که مردم می‌توانند با کنترل شرایط خود ثبات را به بازار ارز بازگردانند‌‌.
وی با اشاره به اینکه تصمیمات بانک مرکزی مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت ارز بود، توضیح داد: بانک مرکزی باید در بازار، ارز عرضه کند که متاسفانه این کار را انجام نمی‌داد هرچند صراحتا می‌گویم دولت نیز می‌خواست قیمت ارز بالا رود و ارز را گران بفروشد اما این احتمال وجود دارد که دولت می‌خواهد ارز را کنترل کند هرچند چندان به این موضوع خوش‌بین نیستم‌‌.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
رد اولتيماتوم قاليباف (اعتماد)عشق و خیانت در «قطب شمال » «مست عشق » عام هپسند و صعود سخت فوتسال (خراسان) تعطیلی شنبه یا پنج‌شنبه؟ (جوان)رسوایی دموکراسی و آزادی بیان آمریکایی در دانشگاه‌ها (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
ادعای نقش دولت در بالا رفتن قیمت ارز تهمت است وزیر ارتباطات در مراسم گشایش تلکام 2018 تاکید کرد الزام آمریکا به رفع محدودیت‌های مالی و تجاری ایران مدیر امور اکتشافات و توسعه شرکت مس مطرح کرد ترامپ در دام فرار مالیاتی امیدواری مضاعف پرسپولیس برای فینالیست شدن چماق و هویج ارزی! مهندس لکچر ارائه کن! دولت مقصر گرانی کالاها را پیدا کند ادامه ترکش سیاست‌های تعدیلی دولت به تولید روند هیجانی ادامه دارد پیش‌بینی واکنش بازار مسکن به کاهش قیمت ارز پیروزی سیاسی و حیثیتی ایران برهم صالح ، عادل عبدالمهدی را مامور تشکیل کابینه کرد راه بازگشت هیجان را سد کنید فرصت تازه نتانیاهو برای توطئه علیه ایران در دیدار با مرکل آمریکا از عهدنامه مودت با ایران خارج شد زمان از دست رفته اقتصاد