پیش‌بینی واکنش بازار مسکن به کاهش قیمت ارز

گروه مسکن- یکی از تاثیرات آنی افزایش قیمت دلار بر بازار مسکن افزایش نرخ اجاره‌بها و قیمت‌ها بود؛ واکنشی که برخلاف روال سنتی خیلی زود در بازار آشکار شد و تاثیر تسهیلات مسکن را تقریبا خنثی کرد‌. با این وجود ارزش افزوده بازار مسکن در مقایسه با بازار سکه، ارز و سهام در سطح پایین‌تری ایستاد‌. این رویداد متقاضیان بازار مسکن را از بیم «احتمال افزایش قیمت‌ها» برای رسیدن به تعادل ارزش افزوده معلق نگه داشت‌. رویداد مهم دیگر سیر نزولی ارزش بازار ارز و سکه در روزهای اخیر است؛ بازاری که قطعا باعث برهمکنش میان سایر اهداف سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور خواهد شد‌. از این منظر مخاطبان بازار مسکن در انتظار کاهش همزمان قیمت مسکن نشسته‌اند؛ اتفاقی که بعید است به این زودی‌ها رخ دهد اما در دورنمای بازار مسکن موثر خواهد بود‌. در بخش اجاره اما می‌توان در انتظار کاهش قیمت‌ها یا دست کم تعادل بازار نشست‌.
به گفته رییس اتحادیه مشاوران املاک اگر روند نزولی نرخ ارز ادامه یابد قیمت مسکن نیز به ثبات می‌رسد. مصطفی‌قلی خسروی می‌گوید: نمی‌توان با قاطعیت در خصوص رشد یا کاهش قیمت مسکن اظهارنظر کرد‌. او روز گذشته در حاشیه اولین همایش توسعه بازار املاک و مستغلات در پاسخ به این سوال که روند نزولی نرخ ارز چند روزی است که ادامه دارد، آیا احتمال دارد سرمایه‌ها از این بخش به بخش مسکن منتقل شود یا اینکه آیا احتمال کاهش قیمت مسکن نیز وجود دارد یا خیر، گفت: بارها اعلام کرده‌ام که خریداران ارز و سکه مراقب باشند مانند اتفاقی که در دوره بعد از موافقت با قطعنامه 598 صورت گرفت، در این برهه نیز رخ ندهد‌. بنابراین عده‌ای اقدام به خرید دلار و سکه کردند و متاسفانه الان با کاهش قیمت، در صف فروش قرار گرفتند‌.
وی افزود: اکثر مسوولان تلاش می‌کنند بازار و ارز به ثبات برسد‌. بنابراین حالا که نرخ ارز پایین آمده تاثیر کاهش بر قیمت مسکن نیز نخواهیم داشت. پس مدتی می‌گذرد و آن وقت است که بازار مسکن حالت مشخص خود را پیدا می‌کند‌.
خسروی با اشاره به اینکه زمانی که نرخ دلار افزایش یافته بود، برخی قیمت مسکن را با نرخ ارز محاسبه می‌کردند، گفت: با توجه به اینکه بیش از 85 درصد مصالح ساختمان تولید داخل است، به نظر می‌رسد دولت این بازار را نیز رها خواهد کرد بنابراین اگر روند نزولی نرخ ارز ادامه پیدا کند، باید شاهد ثبات قیمتی در بازار مسکن باشیم‌.


رییس اتحادیه مشاوران املاک با اشاره به اینکه معاملات مسکن در ابتدای سال تاکنون سه درصد در کل کشور رشد داشته است، گفت: میزان تنظیم قرارداد اجاره نیز نشان می‌دهد 24 درصد اجاره قراردادها کاهش یافته و این موضوع به این دلیل است که برخی از مستاجران مدت قرارداد خود را تمدید کرده‌اند یا عده‌ای نیز صاحب مسکن شده‌اند‌.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه عده‌ای عنوان می‌کنند مسکن دیگر کشش رشد قیمت ندارد، گفت: سال گذشته نیز برخی عنوان می‌کردند قیمت مسکن افزایش نمی‌یابد و کشش ندارد اما دیدیم که قیمت مسکن افزایش یافت، بنابراین وجود نقدینگی سرگردان و ورود آن به هر بازاری آن بازار را دستخوش تغییرات قیمتی می‌کند‌. خسروی تاکید کرد: اگر روند نرخ ارز که کاهشی است ادامه یابد مسکن ثبات پیدا می‌کند اما اینکه با قاطعیت بگوییم قیمت مسکن افزایش می‌یابد یا کاهش خواهد یافت، نمی‌توان در این زمینه اظهارنظر کرد‌.
خسروی تاکید کرد: توصیه من به متقاضیان و مردم این است که اگر مسکن نیاز دارند، خریداری کنند چرا که یک قانون در ملک وجود دارد که می‌گوید ملک را خریداری کن و پنج سال نگه دار، آن ملک تو را 50 سال نگه خواهد داشت‌.
احتمال ورود سرمایه‌های سرگردان به بازار
عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان نیز با اشاره به اینکه با افت نرخ دلار و سکه طلا، سرمایه‌ها به سمت بخش مسکن وارد می‌شود، می‌گوید: این انتقال سرمایه از این بخش‌ها باعث رونق می‌شود‌. سعید آسویار در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه باید منتظر ورود سرمایه‌ها از بازار طلا و ارز به سمت بخش مسکن باشیم، گفت: با کاهش قیمت ارز و طلا طی چند روز گذشته باید منتظر انتقال سرمایه‌های سرگردان از این بازار به بازار مسکن باشیم‌. وی ادامه داد: ورود سرمایه به بخش مسکن منجر به رونق این بخش و شاید رشد قیمت مسکن شود‌. آسویار با تاکید بر اینکه رشد قیمت واحدهای لوکس به حد نهایی خود رسیده است، اظهار داشت: رشد قیمت مسکن در آینده برای واحدهای کوچک و متوسط رخ خواهد داد‌.
رشد بازارها در ایران منطقی نیست
مهدی سلطان‌محمدی کارشناس اقتصاد مسکن نیز معتقد است: «اولا رشد بازارها در اقتصاد کلان ایران شرایط منطقی ندارد بنابراین باید در حوزه‌هایی همچون طلا، ارز و مسکن قیمت‌ها تعدیل شود‌. معتقدم در آینده شاهد افت این سه بازار خواهیم بود‌. از سوی دیگر بخش مسکن باید خود را با شرایط بازارهای رقیب همسو کند اما این موضوع با توجه به ماهیت بخش مسکن، تدریجی و کند اتفاق می‌افتد‌.»
مسکن برای اولین بار زیر ۵۰۰ دلار رسید
سلطان‌محمدی با بیان اینکه بازار مسکن دچار عدم تعادل شده است اظهار کرد: معمولا در ایران به طور تاریخی قیمت هر مترمربع مسکن بر حسب دلار بین ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ دلار نوسان داشته است‌ ولی در یک ماه اخیر با وضعیتی مواجه شدیم که قیمت مسکن به زیر ۵۰۰ دلار رسید‌. این نشان می‌دهد عدم تعادلی ایجاد شده که ناشی از هیجان خارج از انتظار بازار ارز بوده و در روزهای اخیر این هیجان مقداری فروکش کرده و بازارها به تعادل رسیده‌اند‌. وی اظهار کرد: افزایش قیمت دارایی‌ها با واقعیت اقتصاد ایران سازگار نیست و بیشتر تابع انتظارات تورمی است‌. حالا باید انتظار داشت که قیمت دلار کاهش یابد و ضرباهنگ رشد شدید قیمت مسکن هم آرام‌تر شود زیرا هم‌اکنون قیمت مسکن بسیار بالاتر از توان خانوار است‌. اگر انتظارات تورمی نسبت به آینده کاهش پیدا کند که یکی از علامت‌های آن کاهش ارزش دلار آزاد است، ‌در آن صورت این کاهش هیجان در بازار مسکن هم منعکس می‌شود و شیب نامعقول افزایش قیمت کاهش می‌یابد‌.
رابطه یک به یک دلار و مسکن
محمدمهدی مافی کارشناس بازار مسکن نیز می‌گوید: ارتباط بین قیمت دلار و قیمت تمام‌شده و فروش مسکن همواره در طول ۵۰ سال گذشته همواره یک به یک بوده است‌. اگر فرض کنیم که قیمت دلار ۱۲ هزار تومان بماند یعنی ۲۰۰ درصد افزایش یافته است در حالی که فعلا ۷۰ درصد مسکن رشد قیمت را تجربه کرده و طبیعتا باید این نسبت سر به سر شود‌. اما خوشبختانه هم‌اکنون با مازاد 6/2 میلیون مسکن مواجه‌ایم که البته از دسترس متقاضیان واقعی خارج است‌. کاری که دولت باید انجام دهد این است که شرایط را برای تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی ویژه اقشار متوسط و پایین فراهم کند تا بازار مسکن کنترل شود‌.
وی با بیان اینکه ایران از لحاظ تسهیل اخذ مجوز ساخت و ساز هم‌اکنون از بین ۱۶۰ کشور جهان در انتهای جدول قرار دارد، گفت: البته تولید متوقف نشده بلکه سخت شده است‌. سازنده بخش خصوصی از دولت پول نمی‌خواهد‌. بخش خصوصی در ساخت و ساز از لحاظ مالی و فناوری بسیار قوی است و فقط انتظار دارند شرایط ساخت و ساز که هر روز پیچیده‌تر می‌شود روان شود‌.