روزنامه آرمان امروز
1397/08/09
مثلثی در جهت تعمیق پیوندها
نشست سه‌جانبه وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان در باکو، از دو منظر قابل توجه است، نخست اینکه، چنین نشست‌هایی که بین کشورهای همسایه برگزار میشود، خود یک روش عملی در گسترش روابط همکاری‌ها محسوب میشود که می‌تواند هم اقتصاد و هم سیاست طرفین را در برگرفته و نتایج عملی نیز به همراه داشته باشد. دوم اینکه، دست‌کم در یک یا دو سال اخیر روابط هر سه کشور رو به رشد بوده و اراده حاکم بر روابط سه کشور مبتنی بر توسعه روابط بوده است. سفرهای متعدد مقامات عالی سه کشور و همچنین رفت‌وآمد گردشگر بین این سه کشور رو به افزایش بوده که این نشان دهنده وجود اراده لازم برای گسترش روابط است. ضمن اینکه به این موضع باید پیوندهای ساختاری را هم در رابطه با بحث همسایگی سه کشور و هم پیوندهای مذهبی و فرهنگی را نیز مورد توجه قرار داد. به هر روی در نشست سه جانبه باکو، بحث‌هایی از سوی آقایان ظریف، چاووش اغلو و الدار ممدیارف وزرای خارجه ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان مطرح شد که قابل توجه بود به‌ویژه سخنان آقای ظریف از جمله اینکه ایشان از چگونگی گسترش روابط بین تهران، آنکارا و باکو سخن گفتند و اینکه هر سه کشور در این مسیر در حال حرکت هستند. بحث دوم نگاه ترکیه‌ای به روابط با ایران و جایگاه هر دو کشور در منطقه، اعلام کردند که ترکیه قصد ندارد در سیاست تحریمی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران شرکت کند و این امر را طرف ایرانی به عنوان یک عملکرد مثبت تلقی کرد. ترکیه پیش از این نیز اعتبار کرده بود که تابع نظر ایالت متحده در بحث تحریم‌ها علیه ایران نیستند و از سوی اتحادیه اروپا هم دقیقا همین نظر را داشته و با آنکارا هم عقیده بوده است. سیاست‌های ترکیه درباره تحریم‌ها و پیش از آن نیز قابل توجه است. بنابراین برگزاری چنین نشست‌هایی به گسترش دیدگاه‌ها و نزدیکی سیاست‌های طرفین کمک شایان توجه‌ای خواهد کرد. نکته سومی هم آقای ظریف در نشست خبری خود اشاره کرد، تاکید بر سیاست‌های یکجانبه واشنگتن در رابطه با تحریم‌ها بود. اینکه آیا یک کشور می‌تواند سیاست‌های مورد نظر خود را در رابطه با کشور دیگری و به هر شکل ممکن اجرا کند، اشاره‌ای بود به اینکه چنین رویکردها و تصمیماتی، می‌تواند در نظم جهانی خلل وارد کرده و یا حتی افسرانی را در این نظم ایجاد کند. این اشاره‌ای است بر سیاست‌های آمریکا در زمان آقای ترامپ که چگونه این سیاست‌های و رویکردها چگونه نظم جهانی را نشانه رفته است؛ نه آن که ضرب‌المثل بر سر تحریم جمهوری اسلامی ایران باشد بلکه وقتی از منظرهای مختلف از جنبه‌های نظامی، همکاری‌های بین‌المللی، تجارت جهانی، مسائل محیط زیست و همین‌طور در مسائل دوجانبه‌ای با کشورها و غیره نگاه میشود، یک نوع برخورد نوینی با سیاست‌های آمریکا به‌وجود آمده است که بخشی از ساختارهای موجود در نظم جهانی را به چالش کشیده است که این امر می‌تواند حتی برای کشورهای اروپایی هم نگران کننده باشد. به هر روی برگزاری چنین نشست‌هایی بین دول همسایه با ایران، همواره می‌تواند موثر و مثبت باشد و می‌توان همکاری‌ها و روابط فیمابین را منسجم‌تر و پایدار و مستمر کند. در این میان سیاست ترکیه قابل توجه‌تر است. سیاستی که این کشور در دوره‌های مختلف و در بحث نگاه به منطقه داشته است، اکنون پررنگ‌تر به نظر می‌رسد. این امر به شرایطی باز می‌گردد که ترکیه با آن مواجه است. ترکیه در حوزه اقتصادی در ماه‌های گذشته دچار بحران شد که چنین مفرهایی (نشست سه جانبه با تهران و باکو) فقط این نیست که کشورهای دیگر منتفع شوند بلکه ترکیه هم می‌تواند منافعی را کسب کند و به سهم خود ار این گونه نشست‌ها شود برده و اساسا نیازمند چنین روابطی است. به لحاظ سیاسی هم ترکیه طی سال‌های گذشته با یک نوع سیاست چالشی در رابطه با سوریه و عراق رو‌به‌رو بوده است و این سیاست نیمه تهاجمی ترکیه در منطقه، به نگرانی‌های امنیتی آنکارا به سوریه و عراق باز می‌گردد. البته اکنون این نوع نگاه به منطقه به خصوص سوریه تغییر یافته است اما بیشتر این امر را به دغدغه‌های امنیتی خود ربط داده است. به طور کلی وجود مشکلات متعدد ترکیه به‌ویژه در زمینه اقتصادی باعث شده است، آنکارا مجددا در ایفای نقش منطقه‌ای خود کوشاتر باشد و در این راه به همسایگان خود به‌خصوص ایران، نیاز جدی‌ای دارد تا بتواند رابطه خود را بیش از پیش در منطقه ترمیم و نفوذ خود را افزایش دهد.* کارشناس مسائل ترکیه و غرب آسیا
سایر اخبار این روزنامه
آسان‌سازی قاچاق يا صادرات؟
از حضور زنان تا نمره به كي روش و تيم ملي
ابراز تأسف از اسائه ادب به آیت‌ا... شبیری زنجانی
زنان، نه دغدغه دولت است؛ نه ديگر مسئولان
رویکرد منطقی درحل مشکلات ناشی از مهریه
یاد د اشـت‌‌هـای اخـتصـاصـی
مثلثی در جهت تعمیق پیوندها
نیاز کشور به مدیران ریسک پذیر
باید نسبت به جزمیت دینی حساس باشیم
بازتاب راهپیمایی اربعین در رسانه‌های جهان
سرآمد و امتداد دولت‌ها
جلوه وحدت
توضیح درباره ادعای «شنود از تلفن رئیس‌جمهوری»
باید نسبت به جزمیت دینی حساس باشیم
