روزنامه شهروند
1397/08/28
شهردار در هزارتو
محمد باقرزاده| حدود یک‌سال و دو ماه از آغاز فعالیت شورای یکدست اصلاح‌طلب تهران می‌گذرد و فهرست ۲۱نفره امید تازه از انتخاب سومین شهردار فارغ شده است. پس از انتخاب دو شهردار و دو سرپرست، نوبت به «پیروز حناچی» ۵۴ساله رسید تا بخت خود را برای سامان‌دادن به پایتخت ایران آزمایش کند. شهردار تهرانی و متخصص شهرسازی که در صورت تأیید وزارت کشور از روزهای آینده کار خود را در طبقه هشتم ساختمان شهرداری در خیابان بهشت آغاز خواهد کرد، نه اهرم فشار «سرطان پروستات» را بالای سر خود دارد و نه قانون بازنشستگی می‌تواند مانع ادامه کار او شود، اما این پایان تمام مصائب نیست. نهاد عریض و طویل شهرداری تهران تاکنون شهرداران سالم و جوان زیادی را به زیر کشیده است و افراد زیادی با امید برجای گذاشتن نام و کارنامه‌ای نیک آمدند و درنهایت سرشکسته بهشت را ترک گفتند و پیروزِ آخرین ماراتن انتخابات در شورای شهر به‌خوبی این موضوع را می‌داند. حناچی سرگذشت شهرداران سابق را می‌داند و از خزانه خالی و میزان بدهی‌های شهرداری آگاه است اما آمده تا مقابل همه این شرایط بایستد، هرچند که می‌داند کار چندان ساده‌ای در انتظار او نیست. این گزارش به بیم و امیدهای شصت و دومین شهردار پایتخت ایران می‌پردازد؛ آن‌چه حناچی تحویل می‌گیرد و انتظاراتی که مردم و شورا از کلیددار جدید بهشت دارند.تهران بدهکار
اصلاح‌طلبان می‌گویند که تهرانِ بدهکاری را از اصولگرایان و شهردار ۱۲ساله آن یعنی «محمدباقر قالیباف» تحویل گرفته‌اند و تمام شواهد و قراین هم این ادعا را ثابت می‌کند، هرچند که شهردار و رئیس پیشین شورای شهر همواره عدد اعلامی را زیر سوال بردند. آنها معتقدند که تأکید بر بدهکاری شهرداری پایتخت، تلاشی برای فرار از انتقادات شهروندان و ناتوانی سردمداران جدید شهر در مدیریت تهران است، هرچند که تجمع مداوم پیمانکاران طلبکار مقابل شورا و شهرداری به‌گونه‌ای بدهی شهرداری را اثبات می‌کند. علاوه بر این، آمار اعلام‌شده از میزان دارایی‌های شهر و تأکید بر خزانه خالی شهرداری هم نشان از دست خالی شهردارانی است که به نوبت می‌آیند و پس از گذشت چند ماه کلید مدیریت شهر را به دیگری واگذار می‌کنند. در آخرین آمار اعلام‌شده، شهرداری تهران بیش از ۵۰هزار‌میلیارد تومان بدهکار است و تمام کارهای پژوهشی هم نشان می‌دهد که اداره شهر با درآمدهای ناپایدار مانند تراکم‌فروشی دیگر جواب نخواهد داد و حالا حناچی باید راهی برای این معضل مهم پیدا کند. میزان بدهی شهرداری یکی از سرفصل‌های برنامه پنج‌ساله توسعه پایتخت ایران هم هست که نتیجه کار تدوینگران این برنامه ۸۰۰میلیون‌تومانی می‌گوید که مجموع بدهی شهرداری تهران به بودجه مصوب در سال ۱۴۰۲ باید عدد ۳ باشد؛ این عدد در حال حاضر 3.4 است که قرار است سالانه حدود یک‌دهم کاهش پیدا کند. شهردار ۵۴ساله اگر موفق شود سکان مدیریت شهر را به دست بگیرد باید در کنار مدیریت شهر با درآمدهای پایدار به فکر راهی برای کم‌کردن این بدهی‌ها هم باشد؛ حناچی البته اهمیت این موضوع را به‌خوبی می‌داند و حتی در نخستین گفت‌و‌گویش پس از انتخاب به‌عنوان شهردار تهران هم بر این موضوع تأکید کرده است.
ده‌ها‌هزار نیروی مازاد و موج علاقه‌مندان
به کار در شهرداری تهران
اگر یک مسأله و معضل را تمام کارشناسان شهری و مدیران سیاسی از اصولگرا تا اصلاح‌طلب و اعتدالی قبول داشته باشند و درباره ضرورت مقابله با آن سخن گفته باشند، همین نیروی مازاد در شهرداری تهران است. همین دو هفته پیش، معاون منابع انسانی شهرداری تهران به «شهروند» گفته بود که اصلاح‌طلبان شهرداری را با ٦٨هزار و ٢٥٧پرسنل تحویل گرفتند و این درحالی است که کارشناسان می‌گویند نیروی بهینه برای مدیریت شهر تهران حدود ۱۵هزار نفر است. این موضوع البته مورد تأیید یکی از متهمان اصلی این وضع یعنی قالیباف هم بوده است. او که در دو دوره و پیش از دو انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، بیش از ۲۰هزار نفر را به این مجموعه اضافه کرده بود، در یکی از آخرین روزهای حضور خود در ساختمان بهشت این مازاد نیرو را تأیید کرد، اما اخراج این نیروها را هم کار نادرستی دانست. معضل دیگر درباره این نیروی مازاد، سواد پایین و غیر مرتبط بسیاری از آنهاست که بر اساس سخنان معاونت منابع انسانی، ۴۰درصد آنها مدرک دیپلم یا زیر دپیلم دارند. حالا و در ۱۴ ماه گذشته اصلاح‌طلبان توانستند تعداد این پرسنل را ١٥٦٧ نفر کاهش دهند و حناچی هم می‌خواهد این روند را ادامه دهد. او که با آغاز حضور اصلاح‌طلبان در شهرداری تهران، معاونت وزارت راه را به مقصد معاونت شهرداری ترک گفته و نزدیک به یک‌سال در دو معاونت عمرانی و همچنین معماری و شهرسازی مشغول به کار بود، به‌خوبی با این مازاد نیرو و بدنه فربه و ناکارآمد مدیریت شهری تهران آشناست، اما این به‌معنای داشتن راهکاری مشخص و کارآمد برای کاهش این نیروی مازاد نیست. حناچی البته اخبار تجمع‌های اعتراضی کارکنان تعدیل‌شده را شنیده است و می‌داند که با اخراج کارکنان به‌اصطلاح «بدون پارتی» نمی‌شود این معضل را مدیریت کرد. او همچنین می‌داند که در روزهای آینده موجی از سفارش‌ها از سوی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی برای استخدام «ژن‌های خوب» به سمت خیابان بهشت و دفتر شهردار در طبقه هشتم ساختمان شهرداری روانه خواهد شد؛ گذر زمان اما قضاوت خواهد کرد که شهردار غیر سیاسی و متخصص این‌روزهای تهران تا چه اندازه این دو صفت را در مدیریت تهران عملی خواهد کرد. شهری برای همه شهروندان؟ پیروز ماراتن انتخابات در شورای شهر تهران که در رقابتی نزدیک و با کمک رأی غیرحزبی دوست صمیمی‌اش یعنی «علی اعطا»، توانست رئیس پیشین خود در وزارت راه را پشت سر بگذارد و قبای شهرداری پایتخت را بر تن، حالا ممکن است شعار «شهری برای همه شهروندان» را به بیلبوردهای شهری بکشاند. حامیان او اما معتقدند که حناچی فردی هوشیار و عمل‌گراست و می‌داند که شعارهای «شهر امید، مشارکت و شکوفایی» نجفی و «شهر زیست‌پذیر، شهروند مشارکت‌پذیر» افشانی، گره چندانی از مشکلات شهروندان تهرانی نگشوده و از این شعارها تنها خاطره‌ای در ذهن طراحان مانده است. منتقدان اما معتقدند که تهران این‌روزها هر چه باشد «شهری برای همه شهروندان» نیست و معلولان، کهنسالان و کودکان سهمی چندانی از فضای شهری ندارند. علاوه‌براین بخش‌هایی از شهر در تسخیر کارتن‌خواب‌هایی است که با شروع فصل، روزهای مرگ تعدادی از آنها سر می‌رسد. حناچی حالا باید این شعار را برای همه شهروندان عملی کند و به خوبی می‌داند که همین دو هفته پیش دو کارتن‌خواب در ۱۰۰متری یک گرمخانه درحال تعمیر، جان خود را از دست دادند، اما توجه رسانه‌ها و مدیران شهری نه به کف خیابان که به سمت راهروهای شورا و لابی‌های احزاب بر نشاندن نیروی خود بر کرسی شهرداری بوده است. او این شعار را در مقابل رقیبی مطرح کرده که دولت را به دلیل بی‌توجهی به بازار آزاد ترک کرده و به‌خوبی معنای این انتخاب را می‌داند. پیروز حناچی همچنین می‌داند که یکی از مهمترین شعارهای اعضای شورای شهر تهران، زیست‌پذیر کردن شهر برای توان‌یابان و معلولان بوده و برنامه پنج‌ساله توسعه هم توجه فراوانی به این موضوع نشان داده است؛ حالا باید منتظر و ناظر نحوه اجرایی‌شدن شعار شهردار جدید پایتخت ایران باشیم. علاوه‌براین یکی از محورهای شعار «شهری برای همه» توجه به حمل‌ونقل عمومی و تمرکز بر این حوزه است؛ موضوعی که با وجود تمام شعارها مبنی‌بر لزوم استفاده از حمل‌ونقل عمومی، همچنان تهران در این شاخص فاصله فراوانی با شهرهای توسعه‌یافته دنیا دارد. برنامه پنج‌ساله آینده تهران، می‌گویند که سالانه میزان استفاده شهروندان از مترو و اتوبوس شهری باید افزایش پیدا کند و ۲۶درصد کنونی باید به ۳۸درصد برسد که البته حناچی برای این موضوع برنامه مشخصی دارد. فساد سازمان‌یافته و شهردارانی که ناکام رفتند «محمدعلی افشانی» که آخرین ساعات حضور خود در کسوت شهردار تهران را طی می‌کند، سودای حذف فساد در سر داشت و تاحدودی ناکام ماند. او که حالا منتظر است تا با صدور حکم شهرداری پیروز حناچی توسط وزارت کشور، کلید مدیریت تهران را در اختیار او قرار دهد، تقریبا در تمام نشست‌‌های خبری و سخنرانی‌هایش از لزوم مبارزه با فساد در شهرداری گفت و براساس یک نظرسنجی هم موفق شد تا اندازه‌ای نگاه مردم نسبت به شهرداری درباره فساد را تغییر دهد، اما با این همه او مدیری چندان موفق در این زمینه به‌حساب نمی‌آید. علاوه بر این، این‌روزها اخباری مبنی بر استفاده بعضی مدیران شهری کنونی از تخفیف‌های ۷۵درصدی برای اجاره خانه‌های متعلق به شهرداری هم منتشر میشود که به‌خوبی نشان از راه دشوار مبارزه با فساد در شهرداری می‌دهد؛ شهرداری که می‌گفت افرادی را به صورت ناشناس به شهرداری‌های مناطق خواهد فرستاد تا اخبار فساد را گزارش دهند، این‌روزها باید درباره اتهام رئیس دفتر خودش پاسخگو باشد. این روند البته تنها درباره افشانی نیست و شهرداران پاکدست دیگری هم چنین سرنوشتی را تجربه کردند. علاوه بر این، فساد در مدیریت شهری تنها مختص به تهران نیست و در یک سال گذشته دست‌کم ٤ شهردار و ۱۷ کارمند شهرداری به اتهام فساد اداری دستگیر و روانه زندان شدند که این اخبار به‌خوبی فسادخیز بودن سیستم کنونی مدیریت شهری در ایران را هم نشان می‌دهد. حناچی هم یکی از همین افراد شهره به پاکدستی است و نزدیکان و حامیانش امیدوارند که بتواند این چرخه باطل را ناکام بگذارد و تحولی در شهرداری ایجاد کند. البته انتظار تعریف‌شده در این زمینه چندان هم آرمانی نیست و براساس برنامه پنج‌ساله سوم توسعه تهران، باید از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲، سالانه شاخص فساد در شهرداری تهران ۵درصد کاهش پیدا کند. حناچی راه تعامل با هسته سخت قدرت را پیدا خواهد کرد؟ از «محمدعلی نجفی» که با کبکبه و دبدبه‌ای فراوان، با اصرار بزرگان اصلاحات و با رأی موافق تمام اعضای شورای شهر، نخستین شهردار منتخب شورای پنجم شد، این‌روزها تنها خبری که منتشر میشود عکس‌های کبا‌ب‌خوری و کافه‌نشینی است؛ به گمان بسیاری از تحلیلگران سیاست ایران، این سرنوشت علاوه‌بر انتخاب شخصی شهردار پیشین تهران، نشان از هموار نبودن راه تعامل مدیران پیشین شهرداری تهران با «هسته سخت قدرت» هم دارد. تعدادی از اعضای شورا و کارشناسان شهری معتقدند که صرف توانایی یا حمایت از سوی جریانات اصلاح‌طلب نمی‌تواند زمینه موفقیت شهردار تهران را فراهم کند و فرد منتخب حتما باید بتواند تعامل سازنده‌ای با بخش‌های دیگر قدرت در ایران و گروه‌های سیاسی اصولگرا هم داشته باشد. همین افراد دلیل ناکامی نجفی را بی‌توجهی به لزوم چنین تعاملی می‌دانند و معتقدند که حناچی راهی جز همکاری و تعامل با جریان‌های قدرتمند نخواهد داشت. شهردار جدید تهران احتمالا در روزهای گذشته به خوبی ضرورت این تعامل را متوجه شده است، چراکه در همین چند روز بارها اخبار تاییدنشدن صلاحیت او برای شهرداری تهران منتشر شده و تا لحظه تنظیم این گزارش هم هنوز حکم او از سوی وزارت کشور صادر نشده است. پیروز کارزار انتخابات شورا حالا و به دلیل آن‌که یکی از اعضای خانواده او پیش از این سابقه فعالیت در یکی از گروهک‌های بدنام را در کارنامه دارد، مورد اتهام برخی رسانه‌ها قرار گرفته و این موضوع اگرچه به نظر نمی‌آید سدی در مقابل صدور حکم شهرداری او باشد، اما راه مه‌آلود دوران فعالیت او را نشان خواهد داد. پیروز حناچی راه دشواری را پیش‌رو خواهد داشت، اما تمام شواهد حکایت از آن دارد که او با کلاه‌خود و زره‌ای مستحکم آمده و می‌خواهد تهران را به شهری برای همه شهروندان تبدیل کند. براساس آخرین آمار اعلام‌شده، شهرداري تهران بيش از 50هزارميليارد تومان بدهکار است و تمام کارهاي پژوهشي هم نشان مي‌دهد که اداره شهر با درآمدهاي ناپايدار مانند تراکم‌فروشي ديگر جواب نخواهد داد و حالا حناچي بايد راهي براي اين معضل مهم پيدا کند.
شهردای تهران حدود 66 هزار پرسنل دارد که 40درصد آنها مدرک ديپلم يا زير دپيلم دارند این درحالی است که کارشناسان می گویند که 15 هزار پرسنل هم می تواند تهران را مدیریت کند. نیروی‌های مازاد شهرداری یکی از معضلات مدیریت پایتخت خواهد بود.
اين‌روزها اخباري مبني بر استفاده بعضي مديران شهري کنوني از تخفيف‌هاي 75درصدي براي اجاره خانه‌هاي متعلق به شهرداري هم منتشر مي‌شود که به‌خوبي نشان از راه دشوار مبارزه با فساد در شهرداري مي‌دهد؛ شهرداري که مي‌گفت افرادي را به صورت ناشناس به شهرداري‌هاي مناطق خواهد فرستاد تا اخبار فساد را گزارش دهند، اين روزها بايد درباره اتهام رئيس دفتر خودش پاسخگو باشد.
تهران اين روزها هر چه باشد شعار حناچی یعنی «شهري براي همه شهروندان» نيست و معلولان، کهنسالان و کودکان سهم چنداني از فضاي شهري ندارند.
حناچی دوران کودکي خود را در کوچه‌پس‌کوچه‌هاي همين شهر گذرانده و مانند ديگر تهراني‌ها، نوستالژي باغ‌هاي تهران او را رها نمي‌کند. او همواره از لزوم حفظ باغات باقيمانده پايتخت گفته و به نظر مي‌آيد دست‌کم در اين موضوع موفق خواهد بود.
تعدادي از اعضاي شورا و کارشناسان شهري معتقدند که صرف توانايي يا حمايت از سوي جريانات اصلاح‌طلب نمي‌تواند زمينه موفقيت شهردار تهران را فراهم کند و فرد منتخب حتما بايد بتواند تعامل سازنده‌ایي با بخش‌هاي ديگر قدرت در ايران و گروه‌هاي سياسي اصولگرا هم داشته باشد. نوستالژی کوچه‌باغ‌های طهران راهگشا خواهد بود؟
«سلام بر طهران شهری برای همه»؛ این نخستین توییت پیروز حناچی پس از انتخاب به‌عنوان کلیددار پایتخت است. حناچی یکی از معدود شهرداران تهران است که در این شهر متولد شده و حضور کلمه «طهران» در نخستین توییت او تا اندازه‌ای اشاره‌ای به همین موضوع است. او دوران کودکی را در کوچه‌پس‌کوچه‌های همین شهر گذرانده و مانند دیگر تهرانی‌ها، نوستالژی باغ‌های تهران او را رها نمی‌کند. او البته چه در زمان حضور در معاونت شهرسازی وزارت راه و چه در دوره معاونت شهرداری، همواره از لزوم حفظ باغات باقيمانده پایتخت گفته و به نظر می‌آید دست‌کم در این موضوع موفق خواهد بود. اطلاعات موجود درباره باغات تهران می‌گوید که درحال حاضر مساحت باغات حفاظت‌شده به کل باغات شهر تهران ۳۰ هکتار است که براساس برنامه توسعه پایتخت، این عدد باید در سال ۱۴۰۲، به ۲۸۰هکتار برسد.
سایر اخبار این روزنامه
حمله به دلیجان طلا
کاشفان فروتن پولشویی
ایران زنجیره کمک به مردم یمن
روز انتصاب‌های لایک‌خور
سندحمله افخمی به صادق هدایت چیست؟
مدیرعامل متواری، کارگران همچنان معترض
تور خارجی ارزان با هتل کپسولی!
به سرنوشت تن بده
رئیس نرفته که بخواهد برگردد
شهردار در هزارتو
بازگشت به 1000 سال قبل از بازی تاج و تخت
سربازان تیم‌ملی در حسرت معافیت
آخر قصه ما و این چشم‌آبی پرزور
چرا این همه شبکه محقر بله، یک شبکه تماشایی، نه؟!
