روزنامه جهان صنعت
1397/09/21
اراده‌ای برای مقابله با فساد وجود دارد؟
محمد هدایتی- این هفته در دانشگاه تهران همایشی درباره وضعیت فساد درکشور برگزار شد؛ همایشی با حضور برخی نمایندگان مجلس، اقتصاددانان و جامعه‌شناسان. مهم‌ترین پرسش این همایش این بود که در وضعیت فعلی، فساد، مساله‌ای موردی و گاه به گاهی است یا به صورت نظام‌مند وجود دارد؟ غالب سخنرانان همایش حجم بالای فساد در بخش‌های مختلف کشور را شاهدی برای نظام‌مند بودن آن می‌گرفتند. بحث‌ها حول تعریف فساد بود و اینکه وقتی از فساد نظام‌مند صحبت می‌کنیم منظورمان چیست؟ راهکارهایی هم ارائه شد.به نظر می‌آید آن نکته‌ای که همه این راهکارها را از زوایا و رویکردهای مختلف به هم وصل می‌کند مساله «اراده» است. اینکه واقعا اراده‌ای برای مقابله با فساد وجود داشته باشد. این اراده مساله‌ای صرفا حکومتی- دولتی نیست. خواستی اجتماعی هم باید باشد، آن هم نه در حد شکوه‌های روزمره بلکه به صورت جریان اجتماعی منسجم و نیرومندی که مطالبه‌گر باشد. مشکل مبارزه با فساد در ایران این است که هنوز از حد موضوعی برای همایش‌ها یا جدل‌های سیاسی فراتر نرفته است، هنوز چیزی است که نهایتا می‌توان آمار و ارقامی درباره‌اش ارائه کرد یا دست به افشاگری‌های جذاب هم زد. نه در سطح قدرت و دولت اراده‌ای جدی وجود دارد، نه در سطح اجتماعی و مردم.
در سطح دولتی این مساله بیشتر مربوط است به ویژگی‌های ساختاری دولت در ایران. دولتی رانتی، غیر‌تولیدی و مهم‌تر حامی‌پرور که به احزابی مشخص تکیه ندارد، بدنه اجتماعی مشخص و شناسنامه‌دار را پشت خود نمی‌بیند، در این صورت قدرت عرصه‌ای است برای واگذاری امتیازها به حامیان و طرفداران؛ کسانی که در مقابل حدی از مشروعیت را فراهم می‌کنند. چیزی که در ادبیات جامعه‌شناسی سیاسی با عنوان حامی‌پروری یا مناسبات حامی- مشتری از آن یاد میشود. در اینجا افق دید کوتاه است و هرچه سریع‌تر باید بهره‌ها را از قدرت برد. این منطق باید با سازوکارهای دموکراتیک، تقویت احزاب، نظارتی سالم و واقعی و البته شفافیت اطلاعات دگرگون شود. هر مانعی بر سر این امور خود تقویت‌کننده فساد است.در سطح اجتماعی هم اگرچه فساد اتلاف منابع را به همراه دارد، اگرچه ضررهایی اساسی به کشور وارد می‌کند اما همان مناسبات حامی‌پرورانه در لایه‌های مختلف اجتماعی رسوخ یافته است. بخشی از جامعه از این وضعیت نفع می‌برد. از این رو در ائتلاف با دولت است، به این معنا که چشم‌شان را بر فسادهای یکدیگر می‌بندند.
تا وقتی این اراده دولتی- اجتماعی به معنای واقعی شکل نگیرد از مبارزه با فساد واقعی خبری نخواهد بود.
hedayati.mohammad@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه
تداوم سیاست دستوری ارزی
تشییع پیکر نخستین منتقد هنری تجسمی بعد از انقلاب
دشمن در تهاجم به معنویات هم شکست خواهد خورد
سیگنال‌های نامفهوم بازار سهام
هیچ چیز سر جای خودش نیست
استارت‌آپ‌ها پشت سد اختلالات فنی
عربستان منافعش را بر آمریکا ترجیح داد
چگونه دردانه برانکو محبوب کی‌روش شد
از مخترع خس و خاشاک تا فیلترینگ!
دم همه‌مان گرم!
امواج فزاینده تورمی در راه است
تمام هزینه‌های یک شکست
رییس اتاق بازرگانی تهران نسبت به پیامد بودجه، تورم و رکود هشدار داد
چانه‌زنی خودروسازان با وزارت صمت جواب داد
تنبیه بدنی در مدارس و نبود قانون حمایتی از کودکان
سیاستگذاری تازه در مدیریت ناوگان هوایی کشور پس از تحریم‌ها؛
آتش نارضایتی مردم
مشکلات دولتی شدن سازمان میراث فرهنگی
تی‌آر‌تی ورلد:
اراده‌ای برای مقابله با فساد وجود دارد؟
