بی‌ثباتی نرخ ارز بازار را کلافه کرد

«جهان‌صنعت»- به دنبال شرایط بی‌ثبات اقتصادی در کشور، بازار هر روز با حواشی جدیدی دست و پنجه نرم می‌کند‌‌. در حالی که طی دو ماه گذشته شاهد هجوم مردم به فروشگاه‌ها و ظهور پدیده‌ای به عنوان «احتکار خانگی» در بازار بودیم، در حال حاضر خبری از خرید و فروش نیست‌‌. افزایش تقاضای مردم برای خرید انواع و اقسام کالاها طی ماه‌های اخیر در حالی رقم خورد که در شرایط فعلی با پایین کشیدن نرخ دلار، مردم دست از خرید کشیده و در انتظار کاهش قیمت‌ها هستند‌‌. این در حالی است که این اتفاق صدای فعالان اقتصادی را در آورده است چرا که به گفته آنها چیزی به شب عید باقی نمانده و با اینکه چند ماه آخر سال زمان پیک مصرف و رونق خرید در بازار است اما در حال حاضر هیچ خبری از مشتری نیست‌‌. البته عقب‌نشینی مردم از خرید به جز کاهش شدید قدرت خرید و انتظار برای کاهش قیمت‌ها دلایل دیگری هم دارد‌‌. در حال حاضر با وجود اینکه نرخ دلار با روند کاهشی روبه‌رو شده اما شاهد ظهور موج جدیدی از گرانی‌ها در بازار کالاهای اساسی هستیم‌‌. ناتوانی دولت در مدیریت بازار شرایطی را برای مصرف‌کنندگان به وجود آورده که در حال حاضر حتی قیمت گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، برنج، خشکبار، حبوبات و دیگر اقلام اساسی با افزایش روبه‌رو شده و حتی به گفته مسوولان در حوزه‌های مختلف، اگر شرایط و نحوه مدیریت بازار تغییر نکند، روند افزایش قیمت‌ها ادامه خواهد داشت‌‌. این در حالی است که کمبود نظارت‌ها در بازار شرایطی را برای سودجویان به وجود آورده که حتی با وجود روند کاهشی نرخ دلار، دست از گرانفروشی بر نمی‌دارند و همچنان معتقدند که قیمت‌ها هیچ وقت کاهش نمی‌یابد‌‌.
خبری از کاهش قیمت‌ها نیست
در این میان نگاهی به بازارهای دیگر از جمله بازار لوازم خانگی، خودرو، لوازم تزئینی، ام‌دی‌اف و‌. ‌. ‌‌. نشان می‌دهد که خبری از کاهش قیمت‌ها نیست‌‌. این در حالی است که طی هفته‌های اخیر که دلار روند افزایشی داشت، فعالان اقتصادی نوسان نرخ دلار را عامل اصلی آشفتگی بازار و افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کردند‌‌. در حالی که به گفته مسعود دانشمند دبیرکل خانه اقتصاد ایران، درست فردای روزی که دلار با افزایش قیمت روبه‌رو شد، بازار نیز با تنش و افزایش قیمت همراه شد در حالی که انبار بسیاری از تولیدکنندگان و مغازه‌داران مدت‌ها قبل با دلار ارزان پر شده بود‌‌. در حال حاضر برخی از تامین‌کنندگان مواد اولیه اعلام می‌کنند که طی روزهای اخیر با کاهش نرخ دلار، قیمت مواد اولیه را کاهش داده‌اند و به عنوان مثال در صنف ام‌دی‌اف، ورق‌های ام‌دی‌اف را با قیمت‌های پایین‌تری به مغازه‌داران عرضه می‌کنند اما با این حال، برخی مغازه‌داران با وجود ارزان تمام شدن جنس، حاضر به پایین آوردن قیمت‌ها نیستند‌‌.
در بازار پرنده پر نمی‌زند


البته هستند مغازه‌داران و تولیدکنندگانی که در حال حاضر اندکی قیمت‌های خود را کاهش داده‌اند اما به گفته آنها، بازار مشتری ندارد‌‌. چرا که مردم منتظر هستند تا بلکه آب‌ از آسیاب بیفتد و کالاهای مورد نیاز خود را با قیمت‌های مناسب‌تری تهیه کنند‌‌. بر این اساس با وجود اینکه چیزی به شب عید یلدا و شب عید باقی نمانده، در بازار پرنده پر نمی‌زند‌‌. مردم طی ماه‌های اخیر آنچنان تاوان آزمون و خطاهای اقتصادی دولت را پس داده‌اند که حالا چشم‌شان ترسیده است‌‌. از این‌رو بر این باورند که با وجود کاهش نرخ دلار، همچنان برخی مغازه‌داران کالاها را با قیمت‌های بالا عرضه می‌کنند‌‌. پس باید همچنان منتظر ماند تا دولت با راهکار‌های جدیدی به بازار سر و سامان دهد‌‌.
از طرفی صاحبنظران اقتصادی کشور نیز معتقدند که در شرایط فعلی، نبود ثبات اقتصادی منجر به نابسامانی و بلاتکلیفی مردم و فعالان اقتصادی شده است به طوری که نه تنها مردم بلکه تجار، فعالان اقتصادی و بازاریان نیز از آینده خبر ندارند‌‌. در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی ایران و چین به «جهان صنعت» گفت: آنچه امروز اهمیت دارد، تلاش برای کاهش قیمت‌ها نیست بلکه کنترل حرکت آونگ گونه قیمت‌هاست که باید مورد توجه قرار گیرد‌‌. به گفته اسدالله عسگراولادی، نبود نظارت گسترده بر بازار از عوامل سردرگمی مصرف‌کننده و عرضه‌کنندگان کالاست‌‌. بنابراین از مسوولان کشور انتظار می‌رود که در شرایط فعلی آرامش و امنیت را به فضای اقتصادی کشور بازگردانند تا فعالان اقتصادی نیز تکلیف خود را بدانند‌.
ضرورت بازگشت ثبات به فضای اقتصادی کشور
به گفته دیگر کارشناسان اقتصادی، یکی از دلایل عمده گرانفروشی تولیدکنندگان و برخی از فعالان اقتصادی، بلاتکلیفی و بی‌خبری از آینده است‌‌. در حالی که اگر فعال اقتصادی از آینده بازار اطلاع داشته باشد و بداند که نرخ دلار روی محور مشخصی حرکت می‌کند، هیچ‌گاه از ترس ورشکستگی و تعطیلی، کالای خود را با قیمت بالا به مردم نمی‌فروشد‌‌. اما در شرایط فعلی فروشندگان حتی قید فروش را هم زده‌اند و ترجیح می‌دهند اگر کالایی را می‌فروشند، به قیمت بالا باشد چرا که معلوم نیست چند وقت دیگر باید این کالا را با چه قیمتی تهیه کنند‌‌. اگرچه این دلایل سودجویی و گرانفروشی عرضه‌کنندگان کالا را توجیه نمی‌کند اما به هر حال بازگشت ثبات به فضای اقتصادی کشور، ضروری‌ترین اقدامی است که باید از سوی دولت مورد توجه قرار گیرد‌‌. در غیر این صورت بازار همچنان در بلاتکلیفی و آشفتگی به سر می‌برد و با آغاز مناسبت‌های جدید، شاهد موج جدید از گرانی‌ها در بازار نیز خواهیم بود‌‌.