واکاوی نخستین بودجه 2 سقفی

رئیس جمهور، لایحه اصلاح شده بودجه سال آینده را سرانجام به مجلس ارائه کرد تا بررسی یکی از حساس ترین لوایح بودجه در سال های اخیر توسط مجلس آغاز شود. پیش از این، دولت یک بار در اواسط آذر امسال و طبق مدت زمان قانونی این لایحه را به مجلس فرستاد اما به دلیل مخالفت رهبری و نمایندگان مجلس با پیشنهاد دولت برای برداشت بدون سقف دولت از صندوق توسعه ملی به دولت برگشت خورد. ارقام کلیدی بودجه و جزئیات مهم آن را در ادامه بخوانید: رشد کمتر از نرخ تورم منابع عمومی دولت طبق این لایحه و همان طور که از جدول مقایسه ای زیر پیداست، جمع منابع عمومی دولت که به اجزای مهم آن در ادامه اشاره می شود، 11 درصد افزایش خواهد یافت. این رقم از نرخ تورم حدود 18 درصدی فعلی، کمتر است.در این زمینه و در سمت درآمدی منابع عمومی دولت، برای درآمدها که رقم عمده آن درآمدهای مالیاتی است، نسبت به سال 97، حدود 8 درصد رشد پیش بینی شده است. واگذاری دارایی های سرمایه ای که عمده آن را درآمدهای نفتی دولت تشکیل می دهند، 39 درصد افزایش خواهد یافت. همچنین واگذاری دارایی های مالی دولت نیز که عمده ارقام آن را منابع حاصل از انتشار اوراق تشکیل می دهند، افت 25 درصدی را شاهد خواهند بود.از سوی دیگر مقایسه سمت هزینه ها در مصارف عمومی دولت با سال گذشته نشان می دهد هزینه ها که عمده آن حقوق کارمندان دولت است، 16 درصد کاهش می یابد و بودجه عمرانی دستگاه ها نیز تنها رشد 3 درصدی را نسبت به لایحه بودجه سال 97 خواهند داشت. رشد 57 درصدی بودجه شرکت های دولتی از سوی دیگر، مقایسه بودجه شرکت های دولتی، موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک ها در دولایحه بودجه امسال و سال آینده نشان می دهد که این رقم با رشد 57 درصدی، از 813 هزار به بیش از 1274 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. بودجه 2 سقفی  همان طور که پیشتر نیز در خبرها آمده بود، بودجه سال آینده با در نظر گرفتن دو سناریو برای درآمدهای نفتی دو سقفی خواهد بود. به گفته حسینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، منابع درآمدی حاصل از فروش نفت در سناریوی اول ۱۴۵ هزار میلیارد تومان و در سناریوی دوم ۱۶۹ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. بر این اساس، کف لایحه بودجه 407 هزار میلیارد تومان و سقف آن 447 هزار میلیارد تومان تعیین شده است که نصف منابع ۴۰ هزار میلیارد تومانی مذکور (اختلاف بین دو سقف) سهم بنیه دفاعی و بقیه مربوط به دیگر بخش ها خواهد بود. فروش 1.5 میلیون بشکه نفت؛ هر بشکه ۵۴ دلار به گزارش مهر، نگاهی به اعداد و ارقام لایحه پیشنهادی دولت که دیروز به مجلس تقدیم شد، نشان می دهد که دولت پیش بینی خود از فروش نفت در سال آینده را همچنان در سطح 5/1 میلیون بشکه و قیمت ۵۴ دلار در هر بشکه حفظ کرده است.  یک مقام مسئول در سازمان برنامه در گفت وگو با خبرنگار مهر این دو عدد را تایید کرد. چگونگی معافیت مالیات بنیادها و نهادهای انقلابی به گزارش ایسنا، در لایحه بودجه سال آینده، شرکت‌ها و موسسات وابسته به آستان قدس رضوی با ۱۰۰ هزار تومان مالیات، کماکان معاف از مالیات هستند. نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی نیز که در ماه‌های گذشته شایعاتی درباره معاف بودن از پرداخت مالیات آن ها شنیده می شد، به پرداخت ۱۶ میلیارد و ۶۶۶ میلیون تومان مالیات مکلف شده‌اند. آب گران می شود بر اساس پیشنهاد دولت در لایحه بودجه سال آینده، علاوه بر دریافت نرخ آب بهای شهری، مبلغ ۲۰ تومان به ازای هر مترمکعب از مشترکان دریافت می شود. در این باره، صددرصد وجوه دریافتی تا سقف 965 میلیارد ریال صرفا برای آب رسانی شرب روستایی و عشایری اختصاص می یابد. «اجازه» و نه «الزام» برای حذف 3 دهک غیر نیازمند یارانه بگیر مطابق تبصره 14 لایحه بودجه منابع هدفمندسازی یارانه‌ها، بودجه پرداخت یارانه نقدی و غیر نقدی خانوارها 42 هزار و 500 میلیارد تومان تعیین شده که نسبت به رقم مشابه در لایحه بودجه سال 97، 19 هزار و 500 میلیارد تومان افزایش را نشان می دهد. این افزایش احتمالاً به خاطر در نظر گرفتن یارانه های غیر نقدی برای حمایت از اقشار ضعیف رخ داده است. با این حال، در ذیل این تبصره، استانداران سراسر کشور صرفاً مجاز (و نه الزام) شده اند با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بر اساس پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان برای حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی اقدام کنند. چک سفید امضای دولت برای تامین کسری حقوق بازنشستگان از صندوق توسعه  به گزارش فارس، دولت در بند «الف» تبصره ۲۱ لایحه بودجه ۹۸ پیشنهاد داد کسری منابع صندوق های بازنشستگی برای پرداخت مستمری بازنشستگان و مستمری بگیران، از طریق «برداشت مجاز از ورودی منابع صندوق توسعه ملی» تامین شود. سقف معافیت مالیاتی تغییر نکرد دولت در لایحه بودجه ۹۸ پیشنهاد کرد، حقوق ماهانه زیر دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان از مالیات معاف شود که این سقف مانند امسال است و تغییری نکرده است. بدین ترتیب و با افزایش درآمدها به اندازه تورم، باید انتظار داشت، تعداد حقوق بگیران مالیات دهنده در سال آینده بیشتر شود. تغییر نکردن عوارض خروج از کشور بر اساس پیش‌بینی دولت در لایحه بودجه رقم ۲۲۰ هزار تومانی برای هر نفر با عنوان عوارض خروج از کشور در نظر گرفته شده است. عوارض خروج زائران حج تمتع و عمره نیز ۱۱۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین برای خروج هوایی زائران  ۳۷۵ هزار تومان و برای خروج زمینی و دریایی حدود ۱۲۵ هزار تومان عوارض پیش بینی شده است. طبق این لایحه، خروج زائران عتبات عالیات (زائران اربعین) از تاریخ ۲۴ شهریور تا ۱۲ آبان که از مرزهای زمینی به مقصد عراق از ایران خارج می‌شوند نیز از پرداخت عوارض معاف است. در مجموع باید یادآور شد که عوارض خروج از کشور در سال آینده نسبت به امسال تغییری نخواهد داشت. 9.5 هزار میلیارد تومان برای طرح های مسکن دولت در قالب بند «ب» تبصره ۸ لایحه بودجه پیشنهاد داد در سال آینده در مجموع 5/9 هزار میلیارد تومان به تکمیل مسکن مهر و اجرای طرح‌های بازآفرینی شهری و احیای بافت‌های فرسوده و مسکن اجتماعی اختصاص یابد. لغو معافیت مالیاتی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات را برنگردانند بر اساس لایحه بودجه 98، معافیت مالیاتی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را به کشور برنگردانند، در لایحه بودجه سال آینده برداشته شد. بر این اساس، هر گونه نرخ صفر و معافیت‌های مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات از جمله کالاهای غیرنفتی، محصولات بخش کشاورزی و مواد خام و همچنین استرداد مالیات و عوارض موضوع ماده (١٣) قانون مالیات بر ارزش افزوده، در مواردی که ارز حاصل از صادرات طبق مقررات اعلامی بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور برگردانده نشود، برای عملکرد سال های ١٣٩٧ و ١٣٩٨ قابل اعمال نخواهد بود. بازخرید یا اخراج تا سقف ۱۰ درصد کارمندان دولت به شرط مازاد بودن جزئیات لایحه بودجه ۹۸ نشان می دهد، دستگاه های اجرایی می توانند سال آینده درخصوص حداکثر ۱۰ درصد نیروهای مازاد خود با لحاظ یک شرط اقداماتی مثل فسخ قرارداد، جابه جایی و بازخرید انجام دهند. در یکی از بندهای تبصره 20 ماده واحده بودجه آمده است: «.... در صورتی که واحد مجری، بخشی از کارکنان خود را (حداکثر تا 10 درصد) نسبت به انجام ماموریت های خود مازاد تشخیص دهد، می تواند پس از تایید بالاترین مقام دستگاه اجرایی مذکور، وفق قوانین و مقررات مربوط (جابه جایی به واحد دیگری در همان دستگاه، جابه جایی به دستگاه اجرایی دیگری در همان شهر یا شهرستان بدون رضایت مستخدم و جابه جایی به شهرها و شهرستان های دیگر در همان دستگاه اجرایی یا سایر دستگاه های اجرایی با رضایت مستخدم و موافقت سازمان اداری و استخدامی کشور)، اقدام کند. در صورت موافقت نکردن مستخدم، وفق مقررات مربوط،  در خصوص نیروهای رسمی و پیمانی نسبت به بازنشستگی یا بازخریدی و درباره نیروهای قراردادی نسبت به فسخ قرارداد و بازخریدی آن ها اقدام کنند.» وابستگی بودجه به نفت بیشتر شد به گزارش فارس، در لایحه بودجه سال 98، دولت  148 هزار و 38 میلیارد تومان درآمد از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان نفت و گاز پیش بینی کرده است. این در حالی است که طبق جدول شماره 4 ماده 7 قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شده است تا 121 هزار و 75 میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای برای سال 98 پیش‌بینی کند و منابع حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی 115 هزار میلیارد تومان باشد؛ بنابراین دولت برای سال آینده از مصوب قانون برنامه توسعه ششم و هدف گذاری ترسیم شده عدول کرده است. این موضوع افزایش وابستگی دخل و خرج بودجه به نفت تلقی می‌شود.همچنین در طرف مقابل برای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان پرداخت‌های طرح‌های عمرانی 62هزار و 19 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این در حالی است که طبق جدول شماره 4 ماده 7 قانون برنامه ششم توسعه قرار بود میزان اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به طور متوسط در طول برنامه 20.7 درصد رشد کند و برای سال 98 حدود 93 هزار و 710 میلیارد تومان باشد. بنابراین رقم پیش‌بینی شده حدود 31 هزار میلیارد تومان کمتر از مصوب برنامه ششم  است.پیشتر دیوان محاسبات اعلام کرده بود به دلیل توسعه نیافتن زیرساخت‌ها و رعایت نشدن الزامات بودجه‌ای در بخش درآمدها، وابستگی بودجه به نفت افزایش یافته و آثار تامین نشدن منابع در مخارج دولت، خود را در بخش‌هایی مانند اعتبارات طرح‌های عمرانی نشان می‌دهد. هزینه برگزاری هر جلسه دولت و تدوین هر قانون در مجلس چقدر است؟ براساس پیوست شماره ۴ لایحه بودجه ۹۸، هزینه تمام شده هر جلسه کمیسیون و هیئت دولت برای نهاد ریاست جمهوری، بیش از ۵۶ میلیون تومان و هزینه تمام شده تدوین هر قانون برای مجلس، بیش از ۳۰۷ میلیون تومان است. افت قابل توجه بودجه برخی نهادهای فرهنگی با توجه به شرایط خاص بودجه کشور در سال آینده در لایحه بودجه 98، افت قابل توجه بودجه برخی نهادهای فرهنگی پیش بینی شده است. بر این اساس، بودجه ستاد اقامه نماز کشور از 19 به 12 میلیارد تومان رسیده که افت 37 درصدی دارد. بودجه ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر با 67 درصد کاهش از 45 میلیارد به 15 میلیارد تومان رسیده است. بودجه صندوق مشارکت توسعه قرآنی نیز از 100 میلیارد به 27 میلیارد تومان کاهش یافته که افت 73 درصدی را نشان می دهد. بودجه نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها نیز از 129 به 88 میلیارد تومان کاهش یافته که افت 32 درصدی را نشان می دهد.