شکست «معامله گر» در هانوی

نبی شریفی- سه دهه پیش نخستین کتاب یک تاجر نیویورکی به نام «هنر معامله» برای روزها رکورد فروش را به نام خود ثبت کرده بود. اما نویسنده آن که اکنون رئیس جمهور آمریکاست، هانوی، میزبان دور دوم مذاکرات با رهبر کره شمالی را ناگهانی و با دست خالی ترک کرد. به طوری که برنامه ناهار مشترک لغو شد،‌ خبری از مراسم امضای توافق مشترک نبود و تمایلی نیز برای دیدار بعدی اعلام نشد. وزیر خارجه کره شمالی می گوید: «ضمانت مهم‌ترین چالش در خلع سلاح هسته‌ای است... خیلی سخت است که بگویم می‌شود پیشنهاد بهتری از آن چه ما پیشنهاد کردیم ارائه کرد.» یک مقام ارشد کره ای نیز گفته «آمریکا با نپذیرفتن پیشنهاد ما فرصتی را از دست داد که در هزار سال فقط یک بار پیش می‌آید.» روز پنج شنبه، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در نشستی خبری که به دلیل توقف مذاکرات دو ساعت زودتر برگزار شده بود گفت: کیم جونگ اون خواهان برداشته شدن «همه تحریم‌ها» بود اما «ما نمی‌توانستیم چنین کاری بکنیم... ما از او (کیم) خواستیم اقدامات بیشتری انجام دهد، او آماده نبود.» اما ری یونگ هو، وزیرخارجه کره‌شمالی تاکید کرد بر خلاف آن چه رئیس جمهور آمریکا ادعا کرده، کشورش خواستار «لغو همه تحریم‌ها» نبوده بلکه با طرح «درخواستی منطقی» خواسته در برابر امحای کامل مرکز تحقیقات هسته‌ای «یونگ‌بیون»، بخشی از تحریم‌ها علیه این کشور که بر «زندگی و کار و کاسبی مردم عادی» اثر گذاشته لغو شود. ری یونگ هو همچنین گفت که خواست کره شمالی لغو تحریم‌های شورای امنیت در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ بود، یعنی پنج قطعنامه از ۱۱ قطعنامه شورای امنیت که علیه پیونگ یانگ صادر شده است. حالا قطع مذاکرات هانوی سبب شده که برخی از منتقدان آمریکایی ترامپ را به دیپلماسی شخصی و نداشتن آمادگی کافی برای شرکت در چنین مذاکراتی متهم کنند. سناتور باب منندز عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا، از نشست ویتنام انتقاد کرده و در توئیتی نوشته است: ‌«نقص نشست ویتنام، نبود برنامه‌ریزی استراتژیک برای درک موضع مطلق کره شمالی بود، این که آن‌ها بدون پایان تحریم‌ها، حاضر به رضایت برای خلع سلاح کامل اتمی نیستند.» روزنامه لوفیگارو در این باره نوشت: «ترامپ معتقد است که گاهی باید کنار کشیدن از مذاکرات را بلد بود. این از برداشت های اصلی فلسفه شخصی وی است که در کتاب هنر معامله ذکر کرده است. اما دقیقا همین شیوه است که با نشست دوم غیرسازنده با کیم یونگ اون زیر سوال رفته است. دیدار اول فقط به تعهدات اصولی مبهم انجامید که درباره آن ها مذاکره کنندگان از هشت ماه پیش تاکنون قادر به پیشرفت ملموس نیستند. تدارکات ملاقات دوم نیز به علت نبود توافق حداقلی درباره تعریف مشترک از هسته ای زدایی و نقشه راه، به این ترتیب ناکافی بوده است. چگونه زیردست ها خواهند توانست شکافی را پر کنند که دو رهبر نتوانسته اند از آن عبور کنند[...] نگرش ترامپ به توسعه اقتصادی سریع کره شمالی باعث تسلیم شدن رژیمی نشد که زرادخانه هسته ای و بالستیک خود را برای بقای خود ضروری می داند. این ساده لوحی رئیس جمهور آمریکا به همان اندازه وجهه وی را تخریب می کند که سال گذشته 139 صفحه توافق هسته ای منعقد شده در سال 2015 با ایران را پاره کرد.» شاید بتوان نشست اخیر را در نظر جکسون دیل، یادداشت نویس واشنگتن پست خلاصه کرد که گفته بود: ترامپ در توپ و تشر زدن، هوچی گری و انجام ژست های نمایشی استاد است و هنر دیگری ندارد. کوتاه سخن آن که، ترامپ را شاید بتوان بدترین معامله گر در کسوت ریاست جمهوری در تاریخ مدرن به حساب آورد.