روزنامه همدلی
1398/03/30
وزیر نفت اعلام کرد؛ ایران نمی‌تواند به نام خود نفت بفروشد بالاخره نفت می‌فروشیم یا نه؟
ادعای سقوط از فروش 2 میلیون و 800 هزار بشکه نفت تا 200 هزار بشکه در روزهمدلی| جواد شمس: دیگر عادت کرده‌ایم از شنیدن برخی خبرها و گفته‌های تا حدودی عجیب، دچار شگفتی نشویم؛ اما حق داریم سوالاتمان را مطرح کنیم؛ «بالاخره نفت می‌فروشیم یا نه؟». دلیل طرح این سوال در این خبر نهفته است: بیژن زنگنه، وزیر نفت اعلام کرد: «هیچ نفتی به اسم ایران نمی‌توانیم بفروشیم». او که 30 سال از 40 سال عمر جمهوری اسلامی ایران، سمت مهم وزارت نفت کشور را به عهده داشته است، شرایط کنونی از نظر فروش نفت، مبادلات تجاری و انتقال ارز را از زمان جنگ هم بسیار سخت‌تر عنوان می‌کند. این مدیر باسابقه راهکاری هم ارائه داده است: «اگر مسائل داخلی درست شود، مسائل خارجی و بین‌المللی هم حل خواهد شد.»
نفسی که چاق شد؛ نفسی که گرفته شد
ایران بعد از توافق هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ جهانی و تعلیق و کم‌رنگ شدن برخی تحریم‌ها، تولید و عرضه نفت خود در بازارهای جهانی را افزایش داد و شریک اصلی هند، چین و کره‌جنوبی برای تامین انرژی و نفت این کشورها شد. طبق آمارهای رسمی وزارت نفت، تولید و فروش این مایع حیاتی بعد از امضای برجام در عرض تنها چند ماه به دو برابر افزایش یافت و کمی بعد حتی ارقام 2 میلیون و 500 تا 2 میلیون و 800 هزار بشکه در روز نیز اعلام شد. در حال رسیدن به رونق اقتصادی بودیم که متوجه شدیم عروسی در کوچه ما خیلی پایدار نخواهد ماند. پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شرایط اقتصاد بین‌المللی برای ایران را دشوار کرد. آمریکا از برجام خارج شد، تحریم‌ها بازگشتند و تحریم‌های جدید نفتی و پتروشیمی علیه ایران اعمال شدند. با این وضع کنونی و با کوتاهی دیگر طرف‌های توافق برجام (عمدتاً اروپایی) در اتخاذ تصمیمی موثر در ایجاد کانال‌های مالی و تبادل تجاری، امروز به جایی رسیده‌ایم که نه‌تنها فروش نفت با سختی‌های بسیاری مواجه شده؛ بلکه نمی‌توانیم حتی اگر نفت و محصولات نفتی را فروختیم، پول آن را به راحتی وارد کشور کنیم. مانند طلب بسیار بالایی که از برخی کشورهای دوست و همسایه بابت فروش گاز و نفت داریم، ولی به بهانه تحریم‌های بانکی نمی‌توانیم منابع مالی خود را در دست داشته باشیم. در این مورد عراق را مثال می‌زنیم. وزیر نفت در بهمن‌ماه گذشته به صراحت اعلام کرد: عراق ماهانه 200 میلیون دلار گاز از ایران می‌خرد؛ اما به بهانه تحریم پول آن را پرداخت نمی‌کند.
جنگ امروز تلفات بیشتری دارد
وزیر نفت شرایط امروز را منحصربه‌فرد می‌داند و برای اثبات آن به خاطره‌بازی روی آورده است؛ «در زمان جنگ این مشکل وجود نداشت.» منظور زنگنه امکان فروش نفت در روزهای جنگ با عراق در بازارهای جهانی بود و اخذ پول که اگر از درگاه بانکی ممکن نبود، اقتصاد چمدانی یا تهاتر با نیازهای کشور مانند کالاهای اساسی و ارزاق عمومی و نیز ادوات جنگی برای تامین نیازهای جبهه‌های جنگ کارگشا بود و در دسترس قرار داشت. حالا آیا این گفته‌های وزیر نفت را باید یک هشدار دانست؟ سوال را به سختی می‌توان پاسخ داد؛ چرا که مسئولان عالیرتبه کشور از جمله رئیس جمهور و رئیس مجلس بارها تحریم‌های اعمالی را ناکارآمد دانسته‌اند؛ هرچند گه‌گاهی این سخنان شنیده میشود که با تحریم‌های اقتصادی (بخوانید تحریم‌های نفتی) جنایت علیه بشریت صورت می‌پذیرد.
هنوز مشتری نفتی داریم
البته می‌دانیم که از تعداد مشتری‌های نفتی ما کاسته شده است. از بین کشورهای اروپایی فقط ترکیه خرید‌های محدودی از ایران دارد. کره‌جنوبی و ژاپن هرچند معافیت‌هایی برای خرید نفت از ایران دریافت کردند، اما میزان آن را کاهش داده‌اند تا در صورت ممانعت از ادامه معامله نفتی با ایران، بتوانند با شرکای جدید خود چرخ صنعت خود را بدون توقف بگردانند. از سویی، دولت چین با تحریم‌های آمریکایی همراه نیست؛ اما شرکت‌های این کشور پرمصرف انرژی شاید به دلیل حضور در کارزار تجاری با دولت آمریکا، از صنعت نفت ایران رویگردان هستند. هند نیز به نظر شریک مطمئنی برای تبادلات مالی و نفتی با ایران محسوب نمی‌شود.
تنها 200 هزار بشکه در روز؟
کارشناسان حوزه انرژی و اقتصاد بین‌الملل نسخه ما را در اروپا و آمریکا به این صورت پیچیده‌اند که از این پس، صادرات نفت ایران بین ۲۰۰ تا ۵۵۰ هزار بشکه در روز باشد که تازه امکان فروش همه آنها میسر نخواهد بود.بنا بر اظهار رسمی وزیر نفت، باید بپذیریم که کسی نفت را به نام ایران از ما نمی‌خرد؛ اما درآمدهای ما چگونه حاصل میشود و تولیدات نفتی ایران که در اوپک همیشه بر بالا رفتن میزان آن تلاش می‌کند، در کجا مصرف میشود؟پاسخ در نیاز همیشگی چین به نفت همیشه در دسترس ایران نهفته است و اشتهای سیری‌ناپذیر شرکت‌های نفتی روسیه که هم منافع بسیار زیاد خود را از میادین نفتی ایران مطالبه می‌کنند و هم کشورمان را به درآمد می‌رسانند؛ البته اگر این شرکت‌ها همچنان از دستورات دولتی استنکاف نکنند و از عواقب نپیوستن به تحریم‌ها ترسی به دل راه ندهند؛ به خصوص اینکه مدت زمان زیادی به پایان ریاست جمهوری پوتین در روسیه باقی نمانده است.
بستری برای تولد بابک زنجانی‌ها
ایران در کنار چین و شرکت‌های روسی، بازار غیررسمی فروش نفت هم دارد. از مبادی نفتکش‌هایی که در خلیج فارس منتظر بارگیری و عرضه نفت ایران با نام‌های متفاوت در پالایشگاه‌های کشورهای مختلف هستند، اقدامی که دور زدن تحریم از سوی کاسبان بین‌المللی نامیده میشود. این عرضه در برخی موارد با هماهنگی و نظارت نهادهای رسمی داخلی صورت می‌گیرد که جای نگرانی نیست؛ اما نگرانی‌ها از آنجا حادث میشود که بابک زنجانی‌ها و پرونده دکل‌های گمشده نفتی در دل این نوع تجارت غیررسمی متولد می‌شوند.در آخر به گفته‌های زنگنه بازمی‌گردیم؛ در خصوص رفع مشکلات در حوزه نفت و تجارت بین‌المللی، باید مسائل داخلی خود را مرتفع سازیم.
سایر اخبار این روزنامه
محمد‌علی‌الستی در گفت‌وگو با همدلی: مردم ناموفق بودن را متوجه شده و می‌بینند
علیرضا رحیمی در گفت‌وگو با همدلی: من فقط یک رای دارم
خواب حقیقی مسئولان قضایی برای فضای مجازی ایران تیرماه جنجالی برای فضای مجازی
همدلی از تخریب عمدی جنگل‌های زاگرس با هدف زنده گیری برخی حیوانات گزارش می دهد از تریاک تا سنجاب
مصطفی مهرآیین در گفتگو با «همدلی»: نواندیشی دینی تنها راه حل منازعات فرهنگی بود
ولی الله شجاع پوریان پوزش، بابت یک اشتباه
وزیر نفت اعلام کرد؛ ایران نمی‌تواند به نام خود نفت بفروشد بالاخره نفت می‌فروشیم یا نه؟
ارزیابی «همدلی» درباره نرخ سود بانکی برای حمایت از تولید و جلوگیری از مهاجرت سرمایه‌ها به بازارهای موازی
ولی الله شجاع پوریان پوزش، بابت یک اشتباه
حکایت مجافقین خلق و سبیلی‌هایی که دود شد!
مرگ مرسی یا مرگ دموکراسی؟
