شهر ما؛ خانه ما!

فردا انتخابات شوراياري‌ها برگزار مي‌شود. شوراهاي محلات شهر كه قرار است حدي از مشاركت را در اداره امور محله عهده‌دار باشند. اگر به ياد داشته باشيد سال‌ها پيش و در زمان كرباسچي كه شهردار تهران بود، يك شعار بزرگ در گوشه و كنار شهر برجسته بود و همه جا به چشم مي‌خورد. «شهر ما؛ خانه ما». معلوم نشد كه چرا اين شعار كم‌كم بي‌رنگ شد. يك قول ضعیف اين بود كه برخي از منتقدان تندرو گفته بودند اين شعار صهيونيستي است و به اين خاطر مديران شهري جا زدند و كم‌كم از خير برجسته‌كردن اين شعار گذشتند. شعاري كه روي سطل‌هاي زباله هم نوشته شده بود و در تابلوهاي بزرگ چند 10متري هم خودنمايي مي‌كرد.
قول ديگر كه شايد مهمتر است، دركي بود كه از اين شعار وجود داشت. تاكيد و هدف اصلی این شعار بر نظافت شهر و نريختن زباله بود. درواقع شعار مي‌خواست اين را بگويد كه شهر خود را همان‌طور پاكيزه نگه داريم كه خانه خود را پاكيزه و تميز نگهداري مي‌كنيم، یعنی شهر ما خانه ما است. اين شعار در عمل ميان مردم جا نمي‌افتاد، زيرا ما درباره خانه خود فقط در موضوع نظافت آن نيست كه دخالت مي‌كنيم، بلكه نظافت بخش كوچكي از ماجراست، چراكه ما اختيار خانه خود را داريم و اجازه نمي‌دهيم ديگران در آن دخل و تصرف كنند يا چيدمان آن را تغيير  دهند يا در حقوق مالكانه ما دخالت كنند، ولي هنگامي كه اين وضع را براي خانه خود نبينيم، طبعا نسبت به نظافت آن نيز بي‌تفاوت مي‌شويم. ما بايد در مسائل مهمتر از نظافت نيز اختيار داشته باشيم. درواقع «شهر ما، خانه ما» فقط بخش تكليفي آن بر مردم را برجسته كرده و مورد نظر داشت و روي سطل زباله نوشته شده بود و نه روي ساختمان يا برجي كه با خريد تراكم درحال سر كشيدن به آسمان بود و كل معماري و هويت منطقه و محله را مخدوش مي‌كرد. حتي روي ميز كارمند شهرداري نوشته نشده بود كه او بفهمد مستخدم خانه اين شهروند است و نه ارباب او.
هنگامي كه بخش «حق» از شعار مزبور حذف يا ناديده گرفته شد و فقط بخش «تكليف» آن كه نظافت و پرداخت عوارض است، برجسته شد، به‌طور طبيعي اين شعار به حاشيه رفت. امروز نيز شوراياري‌ها در دو راهي حق و تكليف هستند. اگر عده‌اي فقط بر اجراي حقوق شهروندي از طريق شوراياري‌ها تاكيد كنند، مديريت شهرداري فوري آن را كنار خواهد زد و اگر فقط بر وجه تكليف اين شوراياري‌ها تاكيد شود، مردم آن را كنار خواهند زد. تنها راه موازنه‌اي است ميان دو وجه حق و تكليف در شوراياري‌ها. به هر ميزان كه از آنان تكليف طلب شود، بايد حقوق مردم را نيز تامين کرد. به هر میزان که حقوق مردم را برجسته کنند، باید تکالیف مردم را نیز گوشزد کنند.