مردم به درمان خانگی روی آورده‌اند

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: تیرماه سال جاری بود که آفتاب یزد گزارشی تحت عنوان «خود درمانی به جای مراجعه به پزشک» منتشر کرد. در این گزارش آمده بود:« این روز‌ها افزایش قیمتها و گرانی‌های موجود سبب شده تا سفره مردم روز به روز کوچکتر شود و علاوه بر آن خیلی از اقشار ضعیف جامعه برای این که بتوانند دخل و خرجشان را تامین کنند مجبورند از خیلی از خرج‌های ضروری و غیر ضروری خود بزنند! خیلی‌ها وعده‌های غذایی شان را کم می‌کنند و خیلی‌ها از اقلام مورد نیاز زندگیشان کاستند تا بتوانند مخارج خود و خانواده شان را تامین کنند. با این وجود ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت از موضوعی پرده برداشته که بسیار حائز اهمیت است. او گفته بود مردم به علت فشارهای اقتصادی و بالارفتن هزینه‌ها کمتر به مراکز بهداشتی مراجعه می‌کنند! این موضوع می‌تواند تبعات بسیاری را برای جامعه به‌وجود بیاورد و مخارج نظام سلامت را افزایش دهد.»
>خود درمانی جایگزین مراجعه به پزشک
در این گزارش دکتر صفایی متخصص کودکان گفته بود:«معیشت مردم خواه ناخواه بر همه مسائل شان تاثیر می‌گذارد و این موضوع هم وابسته به معیشت‌شان است. به همین دلیل هم ما امروز شاهدیم که بیماران خیلی دیرتر به پزشک مراجعه می‌کنند و معمولا به درمان‌های خانگی رو می‌آورند! خانواده‌ها خوددرمانی‌ها را افزایش داده‌اند و این موضوع تبعات بدی در پی دارد. من بیماری داشتم که کودک سال‌ها زیرنظر من بوده اما به دلیل مشکلات ناشی از گرانی بیش از 6 ماه مراجعه نکردند و دارو کودک را هم قطع کرده بودند! همین موضوع سبب می‌شود بیماری حاد شود، سیر درمان کودک طولانی‌تر شود و در برخی از موارد نیاز به بستری شدن پیدا کند در صورتی که اگر به موقع مراجعه می‌کردند این اتفاق رخ نمی‌داد!»
>در آمدم کفاف مراجعه به پزشک نمی‌دهد


در قسمت دیگری از این گزارش، سارا زنی تحصیلکرده در گفت و گو با آفتاب یزد گفته بود: «من دکتر نمی‌روم مگر این که شرایط اورژانسی پیدا کنم! به این دلیل که حقوق من یک میلیون و پانصد هزار تومان است و واقعا با این حقوق نهایت کاری که می‌توانم انجام دهم این است که شکمم را سیر کنم و از پس هزینه‌های ایاب و ذهاب و اجاره مسکن بر بیایم! دیگر چیزی باقی نمی‌ماند که من از حقوق پایه ام در سبد نظام سلامت خرج کنم! اگر سرما بخورم خودم به دارو خانه می‌روم و قرص‌های سرماخوردگی را می‌گیرم و استفاده می‌کنم چون توان پرداخت ویزیت 50هزار تومانی پزشک را ندارم! مگر اینکه اورژانسی باشم که به پزشک مراجعه کنم. در خانواده ما استفاده از پزشک عمومی حذف شده است و ما حتی برای دندان دردهایمان هم از درمان خانگی استفاده می‌کنیم تا به صورت موقت دردمان کاهش پیدا کند چون 3 برابر حقوق یک ماهم را باید برای درمان یک دندان هزینه کنم!» با این وجود در روزهای گذشته و با شیوع موج آنفلوآنزا هم شاهد بودیم که در ابتدا خیلی از مبتلایان با این گمان که مبتلا به سرماخوردگی شده‌اند درمان خانگی را شروع کرده بودند و این کار تا اندازه زیادی سلامتی آن‌ها را به مخاطره انداخته بود. با همه این اوصاف روز گذشته معاون بیمه و خدمات سلامت بیمه سلامت گفت:« آمار مراجعان به نظام خدمات درمانی کشور، نسبت به سال گذشته قریب به ۳۰درصد کاهش یافته است.» کوروش فرزین ضمن تاکید بر این موضوع که سازمان بیمه سلامت طبق قانون اجرائی دولت اقدام می‌کند، گفت: «اگر کسی با قوانین هیات دولت زاویه دارد، نمی‌تواند به ما خرده بگیرد. این اعتراض به ما وارد نیست و باید به هیات دولت ارجاع داده شود. پیش‌تر دولت ابلاغ کرد بیمه همه دهک‌ها رایگان باشد. تصمیم هم برای دولت و هم برای بیمه سلامت مشکل آفرین شد، چراکه اگر بیمه‌ای نتواند به تعهدات خود پاسخگو باشد و بازه زمانی پرداخت بدهی مراکز غیر‌منطقی شود، خدمات بیمه‌ای بی‌معناست. بیمه یعنی آنکه ما بتوانیم خدمات به موقع به افراد بدهیم. »
>کاهش رجوع ۳۰ درصدی مردم به پزشک
نسبت به سال گذشته
او ضمن بیان اینکه مراجعه به مراکز خدمات درمانی نسبت به سال گذشته کاهش داشته است، گفت:« آمار مراجعان به نظام خدمات درمانی کشور، نسبت به سال گذشته قریب به ۳۰ درصد کاهش یافته است. نرخ خدمات به گونه‌ای شده است که هزینه درمان نسبت به درآمد خانوارها چشم‌گیر است. مردم برای مشکلات عادی به پزشک مراجعه نمی‌کنند، نه به این بخاطر که پوشش بیمه‌ای وجود ندارد، زیرا همه چیز گران‌تر شده است. اگر کسی با ۷۰۰ هزار تومان امورات خود را می‌گذراند، امروز باید آن را صرف خورد و خوراک خود کند، حتی برخی پوشاک خود را نمی‌توانند تامین کنند.»
وی در ادامه افزود: «طبیعتا اگر افراد با بیماری‌های جدی دست به گریبان نباشند به پزشک مراجعه نخواهند کرد. سازمان‌های متولی، به سازمان بیمه سلامت تکلیف کردند تا سرانه بیمه رایگان را برای افرادی که به بخش خصوصی مراجعه می‌کنند، حذف کند، اما عدم رجوع مردم به بخش خصوصی ربطی به این تصمیم ندارد. با افزایش گرانی‌ها مردم کمتر به پزشک مراجعه خواهند کرد. سعی می‌کنند یک سرماخوردگی را با درمان خانگی یا استراحت حل کنند، مگر آنکه مشکل حادتر شود.»
>عواقب خود درمانی
خود درمانی یا استفاده از داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده است، یکی از نگرانی‌های بهداشت و سلامت در جامعه است. مصرف دارو از مهم ترین ارکان درمان بیماری‌ها است ولی مصرف غیر منطقی دارو،باعث ایجاد عوارض دارویی درطولانی مدت می‌شود.
پزشکان بر این اعتقادند که دارو یک ماده با اثر درمانی و دوز مشخص است، هر ماده بسته به دوز آن می‌تواند سم باشد زیرا مرز بین دارو و سم بسیار نزدیک است، همچنین در بسیاری از منازل 70درصد داروها در داخل یخچال بدون توجه به میزان درجه آن نگه داری و موقع بیماری از آن استفاده می‌شود. مصرف نادرست و زیاده از حد دارو پیامد‌های ناگوار از جمله نارضایتی بیمار،طولانی شدن زمان بیماری و بستری شدن در بیمارستان و در نهایت افزایش هزینه‌های درمانی وحتی مرگ بیماران را در پی خواهد داشت. برای مثال منشاء اکثر سرماخوردگی‌ها ویروسی است و آنتی بیوتیک‌ها نقشی ندارند لذا استفاده از آنتی بیوتیک‌ها باعث افزایش مقاومت باکتریایی می‌شود.همچنین برخی داروها باوجود اینکه جزء داروهای otcهستند اما ملاحظاتی دارند که قبل از مصرف باید با پزشک یا داروساز مشورت شود.به عنوان مثال داروی ژلوفن در دوران بارداری زیانبار است. طبق آمار آنتی بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و قطره‌های چشمی به ترتیب بیشترین داروهایی هستند که در خود درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مصرف این دسته از داروها فارغ از عوارض جانبی آنها با تسکین موقت درد باعث می‌شود که بیمار جهت تشخیص علت درد به پزشک مراجعه نکند و از تشخیص به موقع ومداوای بیماری جلوگیری کند. با این حال مسئولان همچنان بر این باورند که نبود آگاهی و اطلاع‌رسانی کافی موجب شده داروها به طور صحیح مصرف نشوند و خود درمانی بدون توجه به عوارض آن در کشور بسیار رایج شود. این در حالی است که مشکلات اقتصادی روز به روز بیشتر مردم را به سمت خوددرمانی سوق می‌دهد.