روزنامه آفتاب یزد
1398/09/26
بی‌سرانجامی استیضاح‌های سریالی
آفتاب یزد- گروه سیاسی: درحالیکه تا پیش از این نام‌های چند وزیر به عنوان وزرایی که در آستانه استیضاح قرار گرفته‌اند شنیده می‌شد اکنون اخبار حاکی از آن است که این استیضاح‌ها، یکی پس از دیگری منتفی شده است. وزیر صمت، وزیر نفت و وزیر کشور. این‌ها وزرایی بودند که بعد از حوادث دیماه 98 یکی پس ازدیگری از استیضاحشان سخن گفته می‌شد. البته دراین بین وزیر آموزش و پروش هم به عنوان یکی دیگر از وزرای استیضاح شونده به شمار می‌آمد، کار به جایی رسید که بسیاری حتی از احتمال انحلال دولت در صورت استیضاح تمامی این وزرا و نیاز حسن روحانی به رای گیری دوباره تمام کابینه سخن می‌گفتند. اما از سویی دیگر بسیاری این اقدام مجلس را نه اقدامی عملی، بلکه صرفا نمایشی برای نشان دادن قدرت مجلس بعد از زیر سوال رفتن جایگاه و شانش در ماههای گذشته ارزیابی می‌کردند تا پارلمان در آستانه انتخابات اسفندماه کارنامه‌ای داشته باشد. عده‌ای هم معتقدند اعضای پارلمان تلاش داشتند تا با طرح موضوع استیضاح صرفا این موضوع را القا کنند که برای مردمشان کاری کرده‌اند و از این طریق جلب توجه کنند.اکنون منتفی شدن استیضاح وزیر نفت و آموزش و پرورش از یک سو و مطرح کردن احتمال منتفی‌شدن وزیر کشور هر چند که علی مطهری از اعلام وصول شدن آن و تلاش برای تداوم استیضاح سخن می‌گوید دوفرضیه ناتوانی مجلس و یا نمایشی بودن استیضاح‌ها را پر رنگ‌تر کرده است.
هرچند آن طور که ایسنا می‌نویسد، علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با رد منتفی شدن طرح استیضاح وزیر کشور، گفته که در حال حاضر استیضاح وزیر کشور بیش از حد نصاب امضا را دارد و قطعاً اعلام وصول خواهد شد.او گفته که نمایندگان استیضاح کننده از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند و مصر به بررسی استیضاح وزیر کشور در صحن علنی مجلس هستند. این در حالی است که او در گفتگویی با انتخاب نیز از فشارها به نمایندگان برای منصرف شدن از استیضاحشان می‌گوید. این عضو فراکسیون امید مجلس درباره برخی فشارها برای پس گرفتن امضا‌ها افزود: امضاکنندگان ثابت‌قدم هستند و تحت تاثیر فشارها قرار نمی‌گیرند، چون به حکم وظیفه دست به این اقدام زده‌اند. البته از جا‌های مختلف تحت فشار هستند.
مطهری ادامه داد: اساسا علت اینکه هیات رئیسه برخلاف آیین نامه استیضاح را اعلام وصول نکرد و جلسه دوم کمیسیون را برقرار کردند همین است که بتوانند امضا‌ها را پس بگیرند، ولی اکثر امضاکنندگان افراد محکمی هستند و با هم عهد کرده‌اند که امضا‌های خود را پس نگیرند.
اعمال فشار یا منصرف شدن خود نمایندگان از یک استیضاح این سوال را مطرح می‌کند که آیا واقعا می‌توان این استیضاح‌های مجلس نشینان را جدی گرفت؟
>طبیعی است
پروانه مافی نماینده مردم تهران در مجلس اما در اینباره به دفاع تمام قداز مجلس می‌پردازد. او به نتیجه نرسیدن استیضاح وزرا را امری طبیعی می‌داند و دراینباره به آفتاب یزد می‌گوید: وقتی بحث استیضاح مطرح میشود وزیر استیضاح شونده و افراد استیضاح کننده در کمیسیون مربوطه حاضر می‌شوند و سوالات خودشان را بی پرده با حفظ محرمانه بودن مطرح می‌کنند تا وزیر به آن‌ها پاسخ دهد. از سویی پاسخ‌های بی پرده و دلایل و مستندات وزیر و معاونینش گاهی نمایندگان را قانع می‌کند تا از استیضاح دست بکشند. نمایندگان که سر جنگ با وزرا ندارند وقتی پاسخ‌ها را می‌شنوند نسبت به استیضاح خودشان نظر منفی پیدا می‌کنند و آن را پس می‌گیرند. بنابراین استیضاح‌ها به استدلال، مستندات، قدرت و قوت وزیر و معاونینش دردفاع از خودشان بستگی دارد. از طرفی ممکن است از تعداد نمایندگان استیضاح کننده کم شده و به زیر 10 نفر برسد و این از حد نصاب افتادن نفرات برای استیضاح موضوعی معمول است و شما در تمام استیضاح‌های رایج در مجلس شاهد آن هستید.
مافی درباره توصیه‌هایی که برای کنار کشیدن نمایندگان از استیضاح به مجلس میشود و اینکه به نظر می‌آید پارلمان نشینان حتی در این مورد نیز توان لازم را ندارند می‌گوید: من به صورت کلی روند استیضاح و دلایل منصرف شدن نمایندگان از آن را بیان کردم.
مافی درباره اینکه بسیاری می‌گویند این استیضاح‌ها نمایشی است تا نمایندگان در آستانه انتخابات، خودی نشان دهند می‌گوید: به نظرم این نوعی تهمت به نمایندگان است، من خود را هیچ گاه در چنین قیاسی قرار نمی‌دهم. چه طور می‌توانم بگویم که همکارم برای نمایش، دست به استیضاح زده است. اما نمایندگان سوال داشتند و باید پاسخی به این سوال‌هایشان داده شود.
این نماینده مجلس درپاسخ به این سوال که تا چه‌اندازه می‌پذیرد که مجلس در شرایط فعلی دچار نوعی روزمرگی شده است و از همین رو بعضا چنین مانورهایی مانند سخن از استیضاح را مطرح می‌کند می‌گوید: من به شدت با این موضوع مخالفم و این مسئله را نیز بی احترامی به مجلس می‌دانم.
>روال عادی‌اش بود
محمد کاظمی دیگر عضو فراکسیون امید نیز درباره طرح استیضاح‌های اخیر و به نتیجه نرسیدنش به آفتاب یزد می‌گوید: به نظرم استیضاح‌های مجلس روال عادی خودش را طی کرد و موضوع بدی نیست.
وی درباره اینکه بسیاری می‌گویند مجلس در شرایط خاص، حتی قدرت استیضاح وزرا را هم ندارد می‌گوید: موضوع، قدرت داشتن یا نداشتن مجلس نیست، بحث شرایط خاص و حساس فعلی کشور است. مثلا برخی معتقدند در شرایط فعلی و در آستانه انتخابات و چینش نیروها برای انتخابات که یک امر سنگین و پر مسئله است اکنون وقت استیضاح وزیرکشور نیست. البته روند استیضاح وزیر همچنان تمام نشده است.
کاظمی می‌گوید: اما به غیر از مصلحت اندیشی‌های اینگونه کسانی از جمله خود من معتقدند که در کنار استیضاح وزرایی که اخیرا نامش را شنیده‌ایم استیضاح برخی وزرا آدرس غلط دادن است. مثلا به نظرم استیضاح وزیر نفت واقعا چندش آور است، همه می‌دانند که قصه افزایش قیمت بنزین چه مسیرهایی را طی کرده، وزیر نفت هیچ نقشی در افزایش قیمت بنزین نداشته است، اکنون اگر بخواهیم وزیر نفت را به خاطر افزایش قیمت بنزین استیضاح کنیم مصداق بارز گنه کرد در بلخ آهنگری... میشود.
این عضو فراکسیون امید درباره استیضاح وزیر کشور هم گفت: دراینکه وزیر کشور در حوادث آبان ماه قصور کرده است هیچ شکی نیست اما به هر حال باید به توضیحات او نیز گوش کنیم.
وی دراینباره که چرا وقتی همه مطمئن هستند استیضاح‌های مجلس بنا به هردلیلی نتیجه نمی‌گیرد وقت و هزینه ایام باقیمانده مجلس، صرف این استیضاح‌های بی نتیجه میشود گفت: به هر حال چه استیضاح‌ها نتیجه بدهد چه ندهد نماینده باید از اختیار خودش استفاده کند ما نمی‌توانیم بگوییم چرا حالا که استیضاح‌ها به ثمر نمی‌رسند استیضاح می‌کنید، بخصوص در مورد وزیر کشور. باید وزیر کشور و اظهاراتش را بشنویم ما اصلا نمی‌توانیم قبول کنیم که این چنین حوادث تلخی در کشور اتفاق بیفتد. وزارت کشور یکی از نهادهایی است که وظیفه حفاظت و امنیت مردم را دارد. اما مشاهده می‌کنیم برخی از جان باختگان وقایع آبان، مردم عبوری و گذری خیابان بودند، قطعا وزیر کشور باید یکی از پاسخگویان چرایی این امر باشد من خود شخصا در خواست کمیسیون ویژه برای این موضوع هم کرده بودم.
کاظمی درباره اینکه تا چه اندازه این استیضاح‌ها را نمایشی می‌داند تا عملیاتی، می‌گوید: این که ما استیضاحی انجام دهیم به این معنا که به مردم بگوییم ما داریم کاری برایتان می‌کنیم، یک بی‌هنری است. اما اگر بنا به تشخیص باشد وقتی تشخیص دادیم که وزیر قصور کرده باید استیضاح را انجام داد ولی اینکه بخواهیم به مردم نمایش اقدام مان را نشان دهیم این موضوع بیانگر امانت نداری ماست.
او درباره این که تا چه اندازه این جو نمایشی بودن را در مجلس حس می‌کنید، آن را تلویحا تایید کرد و گفت: بالاخره نمایندگانی از این دست هستند که می‌خواهند صرفا نشان دهند که ما کاری کرده‌ایم و برای همین سخن از استیضاح می‌گویند.
>استیضاح ابزاری
اما علیرضا رحیمی دیگر نماینده تهران درباره عدم توان مجلس حتی در استیضاح کردن وزرا یا نمایشی بودن این موضوع تا حدی این مطلب را می‌پذیرد و به آفتاب یزد می‌گوید: با توجه به اینکه در دوره‌های گذشته به صورت ابزاری و سیاسی از موضوع استیضاح استفاده شده موضوع استیضاح به نوعی تضعیف و تا حدی خنثی شده است و اثرگذاری لازم را برای بهبود شرایط و اصلاح امور ندارد. از سویی دیگر اثر بخشی استیضاح‌ها نیز همواره باید مورد نظر باشد اینکه با استیضاح، شرایط بهبود می‌یابند یا نه. از طرفی وقتی مخالفان دولت اعلام می‌کنند که وظیفه ما به زیر کشیدن رئیس جمهور است و به نوعی عملا در مسیر کارشکنی برای دولت حرکت می‌کنند، از همین رو استیضاح‌ها بعضا شائبه برانگیز میشود. در موضوعات اخیر که مسئله بنزین مطرح شده است این استیضاح‌ها برای آن بود تا مسئولین به نوعی هم پاسخگو به مجلس و هم به مردم باشند که قاعدتا پاسخگویی مسئولین در جلساتی که در خود مجلس است مورد ارزیابی قرار می‌گیرد اما در این جلسات نه فقط مسئولین دولتی بلکه مجموعه مسئولینی که در این تصمیم گیری اثرگذار بودند باید حضور می‌داشتند.
این نماینده مجلس درباره اینکه تا چه اندازه می‌پذیرد مجلس با برخی توصیه‌های خاص حتی توان استیضاح وزرا را نیز نمی‌تواند داشته باشد و از این کار کنار می‌کشد گفت: بحث مصلحت اندیشی شرایط کشور است وگرنه موردی در ارتباط با بحث بطحایی وزیر آموزش و پرورش داشتیم که گفته بودند استیضاح وی در هنگامه بازگشایی مدارس درست نیست. اما نمایندگان تا آخرین زمان اصرار به استیضاح داشتند و در نهایت وزیر آموزش و پرورش استعفا داد.
رحیمی با این حال اضافه می‌کند: اما قاعدتا استیضاح‌ها به عنوان یکی از ابزارهای مجلس باید به صورت حرفه‌ای و کارشناسی مورد بهره برداری قرار گیرد. اگر نمایندگان به صورت حرفه‌ای به دنبال موضوع استیضاح باشند هرگز متهم به اقدامات نمایشی در انجام استیضاح نمی‌شوند. اما در مواردی که هیجان بر کار کارشناسی و حرفه‌ای استیضاح‌ها، غلبه دارد ممکن است برای افکار عمومی این شائبه ایجاد شود که مجلس با طرح استیضاح درآستانه انتخابات یک کار نمایشی انجام میدهد. بنابراین نکته مهم این است که استیضاح کنندگان باید یک اقدام تیمی و مهم و در راستای بهبود اوضاع را مدنظر داشته باشند.
وی ادامه میدهد: اگر استیضاحی به بهبود و اصلاح امور انجام نشود، این حرکت عبثی خواهد بود و برداشت بدی هم در افکار عمومی
خواهد گذاشت.
>مجلس در چند ماه باقی مانده
اقدام برای استیضاح چند وزیر را چه نمایشی بدانیم چه نه، پرسش دیگر این است که آیا مجلس دراین ماههای پایانی خود به غیر از استیضاح به گونه دیگری نمی‌تواند خودی نشان داده و قدرتش را بیان کند؟
از پروانه مافی وقتی این سوال را پرسیدیم پاسخ میدهد: همچنان می‌توان به فکر تصویب لوایح و یا طرح‌هایی بود که در آن سود مردم وجوددارد. اولویت‌های مجلس باید اولویت‌های مردم و حل مشکلات آن‌ها باشد. مطمئنا در ماههای پایانی مجلس دهم نمایندگان پرشورتر می‌توانند دراین مسیر گام بردارند.
وی افزود: آنچه اولویت کشور است مطمئنا در ماههای باقیمانده به پایان مجلس با قوت و قدرت بیشتری باید انجام شود. هم اکنون که با شما صحبت می‌کنم گزارش‌های مختلفی ازکمیسیون‌های مختلف آمده است. نمونه امروزش اینکه در مورد کارکنان قراردادی دانشگاه پیام نور بحث کردیم، موضوع نظام بانکداری را در دستور کار مجلس داشتیم، اکنون در جلسه دیگری هستیم، در حوزه‌های اجتماعی وفرهنگی باید مسائل با سرعت در دستور کار مجلس قرار گیرد شما اگر مذاکرات مجلس را طی روزهای آتی مورد توجه قرار دهید قابل تشخیص خواهد بود که جو پویا و پر انرژی در مجلس حاکم است و مباحث را با سرعت و دقت مورد بررسی قرار می‌دهند.
>چه اقدامات دیگری میشود کرد؟
اما کاظمی درباره این که به جای اقداماتی مانند استیضاح، مجلس در چند ماه باقی مانده چه اقدامات دیگری می‌تواند انجام دهد، نظر متفاوتی دارد و جواب میدهد: صادقانه مجلس دراین چند ماه باقی مانده هیچ کار ملموسی نمی‌تواند انجام دهد.
این نماینده مجلس اظهار کرد: این درست که الان بحث بودجه مطرح است، لوایح و طرح‌های متعددی در دستور کار کمیسیون‌هاست اما این طرح‌ها و لوایح درمسائل بودجه‌ای تاثیری در وضعیت اقتصادی مردم که پاشنه آشیل ما در کشور شده است ندارد. به هر حال ما با تحریم روبه رو هستیم و این موضوع از یک جایی هیچ ارتباطی به دولت و مجلس هم ندارد. دولت سوء مدیریت دارد که شکی نیست ولی با فرض اینکه دولت خوب هم عمل می‌کرد مسائل کشور ما تابعی است از شرایط بین المللی.
کاظمی در ادامه اما به تنها کاری که مجلس باید آن را عملیاتی به نتیجه برساند اشاره دارد و آن حفظ قانون اساسی، نوع قانونگذاری و دفاع از نهاد مجلس است. او می‌گوید: مجلس درباره لوایح تصویب شده‌اش که اکنون تعلیق شده مجمع تشخیص است می‌تواند خودش را نشان دهد.
او در پاسخ به این سوال که آیا مجلس توان این کار را دارد اظهار می‌کند: باید در این زمینه واقعا تلاش کرد و تمام تمرکز مجلس می‌بایست در این حوزه باشد.
>دفاع از نهاد قانونگذاری؟
رحیمی هم درباره این که طی ماههای باقی مانده تا پایان این مجلس، این نهاد باید چه اقدامی انجام دهد تا خودی نشان دهد با نظرات کاظمی موافق است و می‌گوید: معتقدم مجلس در ادامه ماههای باقیمانده باید به صورت جدی تلاش کند تا قانونگذاری را متمرکز در مجلس کند و از مراکز متعدد قانونگذاری که وجود دارد تا حدی که در توانش است پیشگیری کند. در مواردی که خارج از قانون اساسی و موازی با مجلس قانونگذاری صورت می‌گیرد یک انحراف صورت گرفته و شان مجلس را هم تنزل داده است. نمایندگان مجلس دهم نیز در چند نوبت به دنبال این بودندکه این شرایط بهبود پیدا کند.
بعد از این اظهارات از رحیمی می‌پرسیم آیا فکر می‌کند کاری که در چهار سال صورت نگرفته است در چند ماه به سرانجام برسد؟ اظهار کرد: مهم این است که وظیفه مان را انجام دهیم و مجلس تلاشش را بر این بگذارد تا در ماههای باقیمانده انحراف در قانونگذاری را اصلاح و قانون را به مسیر عادی‌اش برگردانیم.
سایر اخبار این روزنامه
استشمام دو بوی نامطبوع در یک روز در پایتخت!
تحرکی که ناکام ماند
چوب لای چرخ استخدام حق‌التدریسی‌ها
راز گورخواری در قبرستان فاش شد
مردم به درمان خانگی روی آورده‌اند
استیضاح وزیر کشور اعلام وصول می شود
بخشی از بودجه مطبوعات به حوزه فرهنگ اختصاص یافته است
برتری ایرانول در تولید روغن خودروهای خارجی
بی‌سرانجامی استیضاح‌های سریالی
تخریب روحانی و لاریجانی به بهانه «صدای مردم»
«به جهنم که در لیست سیاه رفتیم»!
ایران بهشت سرمایه گذاران ؟
معضلی بنام فقر
بخشی از بودجه مطبوعات به حوزه فرهنگ اختصاص یافته است
استیضاح وزیر کشور اعلام وصول می شود
خونی که باید آزمایش شود
