روزنامه آفتاب یزد
1398/12/13
احتمال اخراج هندی‌ها از چابهار به علت تعلل
آفتاب یزد- گروه گزارش: اخبار رسیده از عملکرد هندی‌ها در بندر چابهار چندان خوشایند نیست و بنا به اظهار برخی فعالان اقتصادی و عمرانی که با هندی‌ها در بندرچابهار کار می‌کنند تعلل و خونسردی شرکت‌ها و پیمانکاران هندی در پیشبرد برنامه‌ها طبق زمان بندی توافق شده اصلا رضایت بخش نیست.اواخر دی ماه گذشته بود که خبر رسید هندی‌ها بالاخره با هزار مکافات توانستند موافقت امریکا را برای سرمایه‌گذاری در ایران جلب کنند. در همان زمان مدیرکل توافقنامه‌ها و توسعه بازار سازمان بنادر و دریانوردی از نهایی شدن سرمایه‌گذاری حدود ۸۵ میلیون دلاری هندی‌ها در بندر چابهارخبر داد.
زمانی که برجام منعقد شد چابهار خواستگاران زیادی برای سرمایه‌گذاری داشت و در این میان هندی‌ها هم یکی از مشتریان اصلی بندر چابهار برای سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و زیربخش‌های آن بودند اما پس از خروج یکطرفه ترامپ از برجام کار برای سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در ایران سخت شد خواستگارها پا پس کشیدند و البته هند همچنان باقی ماند چون تصور هندی‌ها این بود که بندر چابهار که به هند نزدیک است در حکم یک معدن با ذخائر ذی قیمت است که نباید آن را از دست داد.
بر همین اساس بود که هندی‌ها جلو آمدند و امیدوار بودند که بتوانند از امریکا معافیت‌های لازم را برای فعالیت در ایران کسب کنند. حدس هندی‌ها البته درست از آب در آمد و امریکایی‌ها که در آن زمان در حال چنگ و دندان نشان دادن برای صفر کردن صادرات نفت ایران بودند بالاخره کوتاه آمدند و چراغ سبزهای لازم را به هندی‌ها برای جضور در چابهار دادند.
>هندی‌ها کلافه هستند
علی محمد شامل از فعالان اقتصادی در چابهار در گفتگو با آفتاب یزد با بیان اینکه امریکایی‌ها ابتدا به هندی‌ها چراغ سبز دادند اما کم کم موانعی پدیدار شد، گفت: هندی‌ها ظاهرا به مرور و در عمل متوجه شدند که برای سرمایه‌گذاری در چابهار با محدودیت‌های بسیاری مواجه‌اند که این مشکلات آنها را کلافه کرده است.
وی تصریح کرد: براساس قراردادی که طرف ایرانی با هندی‌ها برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار امضاء کرده، طرف هندی متعهد شده که حدود ۸۵ میلیون دلار در حوزه تجهیزات عملیات تخلیه و بارگیری سرمایه‌گذاری کند اما اتفاقی که تاکنون رخ داده این است که هندی‌ها در پیشبرد کارها تعلل می‌کنند و به اصطلاح شُل عمل می‌کنند، ما با چند کارگزار هندی مذاکره کردیم ومتوجه شدیم که آنها مشکلات ناشی از بحث خرید و انتقال پول را بهانه می‌کنند که به علت افزایش تحریم‌های ناعادلانه امریکا روی داده است.
این فعال تجاری یاد آور شد: با اینکه هندی‌ها مدام از امریکا برای هراقدامی کسب اجازه می‌کنند اما واقعیت ناگفته این است که شرکت‌های هندی و پیمانکاران شان از
بدو بدو‌ها برای کسب مجوز انواع فعالیت خسته شده‌اند برای همین آنها کُند عمل می‌کنند و پروژه‌ها آنطور که انتظار می‌رود پیش نمی‌رود.
>مشکل کار کجاست؟
شامل، در پاسخ به این سوال که راهبردی ترین فعالیت هندی‌ها در بندر چابهار که به مشکل خورده چیست گفت: مهمترین بخش فعالیت آنها در چابهار در راستای تکمیل تجهیزات بارگیری است که هنوز به جایی نرسیده است هندی‌ها باید تجهیزات خود شامل جرثقیل‌های تخلیه و بارگیری کالا را از شرکتی چینی خریداری کرده و آن را به بندر چابهار برای اجرای قرارداد خود بیاورند که این امر هنوز اتفاق نیفتاده است به این دلیل که بانک‌های چینی به خاطر تحریم ایران همکاری با طرف هندی را خطرناک می‌دانند چون خریدار یعنی طرف هندی باید اعلام کند که تجهیزات را برای چه منظوری می‌خواهد و وقتی پای فعالیت در یک بندر ایرانی در میان باشد بانک‌های چینی از بیم تحریم روی خوش نشان نمی‌دهند.
وی رفع این مشکل را گامی بزرگ در سرعت عمل هندی‌ها برای پیشبرد کارها در بندر چابهار دانست و تصریح کرد: هندی‌ها متعهد هستند در راستای مفاد مورد توافق در قرارداد سرمایه‌گذاری گام‌های موثری بردارند که به نظر می‌رسد خود آنها هم بی خیال هستند و چندان پیگیر رفع مشکلات یا یافتن راهکار برای حل مساله نیستند، آنها از زمان عقب هستند و لازم است که طرف هندی برای انجام تعهدات سرمایه‌گذاری در چابهار عملیات تخلیه و بارگیری را در منطقه مورد توافق با ایران به طور مضاعف سرعت ببخشند چرا که این مسئله می‌تواند در بهبود عملکرد بندر تاثیر بسزایی داشته باشد.
این فعال تجاری افزود: واقعیت این است که بندر چابهار به پشتگرمی سرمایه‌گذاری هندی‌ها در حال گسترش است مثلا همین مصوبه اخیر مجلس که بندر شهید بهشتی را به منظقه آزاد چابهار پیوند داد خود گامی در رشد وتوسعه فعالیت این بندر است که توان مضاعف طرف هندی برای انجام تعهدات را می‌طلبد در غیر این صورت هیچ چیز مطابق با برنامه پیش نخواهد رفت.
مدیرکل توافقنامه‌ها و توسعه بازار سازمان بنادر و دریانوردی پیشتر گفته بود هند برای سرمایه‌گذاری 235 میلیون دلاری در بندر چابهار برای خرید و تامین تجهیزات بندری در زمینه عملیات تخلیه و بارگیری برنامه‌ریزی کرده اما ظاهرا این برنامه ریزی‌ها نتیجه‌ای در بر نداشته است.
>نمی توانید بروید پی کارتان!
در این میان به نظر می‌رسد در مجلس هم دید چندان مثبتی به فعالیت هندی‌ها در بندر چابهار وجود ندارد و بر همین اساس کمیسیون عمران مجلس چندان از پیشرفت کارها راضی نیست.
عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس اخیرا بر لزوم عمل شرکت‌های هندی به تعهداتشان در عرصه توسعه بندر چابهار تاکید و در این رابطه گفته بود: شرکت‌های هندی یا باید به تعهداتشان طبق قرارداد منعقد شده عمل کنند یا اینکه از پروژه توسعه بندر چابهار خارج شوند.
یارمحمدی با انتقاد از عملکرد پیمانکاران هندی در اجرای طرح توسعه بندر چابهار گفت: متاسفانه تاکنون شرکت‌های هندی نتوانستند به تعهداتشان در توسعه بندر چابهار و پس‌کرانه‌های آن عمل کنند و این مسئله موجب شده که روند تقویت زیرساخت‌های این بندر به آهستگی صورت گیرد.
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی با بین اینکه هندی‌ها از برنامه توسعه بندر چابهار عقب هستند، می‌گوید: البته در چند ماه اخیر اقداماتی توسط پیمانکاران هندی برای توسعه بندر چابهار صورت گرفته، اما آنها از برنامه تعیین شدن در قرارداد عقب هستند و خبرهای خوبی در این رابطه به گوش نمی‌رسد.
وی لزوم عمل شرکت‌های هندی به تعهداتشان در عرصه توسعه بندر چابهار را خواستار شد و تصریح کرد: شرکت‌های هندی یا باید به تعهداتشان طبق قرارداد منعقد شده عمل کنند یا اینکه اگر نمی‌توانند از پروژه توسعه بندر چابهار خارج شوند تا ما فکر دیگری برای این موضوع بکنیم.
>کشورهای جایگزین هند؟
وضعیت به گونه‌ای شده که حتی صحبت از پیدا کردن جایگزین برای هند در بندر چابهار مطرح است. این یعنی احتمال دارد خیلی محترمانه عذر هندی‌ها خواسته شود و کشور دیگری جایگزین آن بشود. بنا به شنیده‌های آفتاب یزد اگر اوضاع بر وفق مراد طرف ایرانی پیش نرود ممکن است چند کشور که برای جایگزینی با هند اعلام آمادگی کردند کاندیدای جایگزینی هندی‌ها در چابهار شوند.
بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد طرف ایرانی از پیشرفت پروژه‌ها در چابهار چندان رضایتی ندارد از همین رو چند کشور که نامی از آنها برده نشده می‌توانند مستاجران جدید بندر چابهار باشند.
یک مقام مسئول که مایل به افشای نامش نبود در پاسخ به سوال خبرنگار آفتاب‌یزد در خصوص کشورهای جایگزین به ذکر این نکته بسنده کرد که بسیاری از کشورها هستند که برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار اعلام آمادگی کردند.
وی گفت: اگر مشخص شود که هندی‌ها تعلل بیش از حد دارند ما لیستی از کشورهایی را در اختیار داریم که از سال 96 تا کنون برای سرمایه‌گذاری در چابهار به ما پیشنهاداتی داده‌اند؛ اگر شرکت‌های هندی قصد کناره گیری داشته یا به تعلل خود ادامه دهند ما خیلی سریع شرکت‌های دیگر را جایگزین خواهیم کرد.
یک مقام مسئول در سازمان بنادر هم به ایسنا گفته بود که کشورهای بسیاری علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بندر چابهار هستند اما نمی‌خواهند نامی از آنها برده شود.
فعالان اقتصادی و مدنی منطقه مکران می‌گویند بی شک توسعه بندر چابهار برای ایران از اهمیت بسیاری برخوردار است و طرف هندی در این عرصه نباید تعللی به خرج دهد، از این رو وزارت راه و شهرسازی به ویژه سازمان بنادر باید به صورت ویژه به مسئله روند توسعه بندر مذکور ورود کند و اجازه ندهد که روند توسعه در چابهار آهسته شود.
>سرمایه‌گذار زیاد است
برخی مسئولان منطقه‌ای می‌گویند ایران هیچ محدودیتی برای جذب سرمایه‌گذاری در بندر چابهار قابل نیست.
یارمحمدی نماینده زاهدان پیشتر به خبرگزاری خانه ملت گفته بود: ایران هیچ محدودیتی برای جذب سرمایه‌گذاری در بندر چابهار قائل نیست و شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند به این عرصه ورود کنند. وی تایید کرد شرکت‌های خارجی و داخلی برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار درخواست‌های متعددی داشته‌اند چرا که خارجی‌ها به اهمیت استراتژیک چابهار پی برده‌اند چون چابهار بندر ترانزیتی بسیار مهمی است.
در حال حاضر متن توافق نامه سه جابنه چابهار بین ایران، هند و افغانستان وجود دارد و به امضا رسیده و البته هند هم از این توافقنامه حمایت کرده است چرا که با توسعه بندر چابهار هند می‌تواند به تمام منطقه آسیای میانه و قفقاز مرتبط شود و این نه تنها به نفع دو کشور بلکه به نفع منطقه نیز هست.
>چرا هند به بندر چابهار آمد؟
یکی از سوالاتی که مطرح میشود این است قصد هند از حضور در چابهار از ابتدا چه بوده است؟ چند سال قبل برخی کارشناسان منطقه‌ای می‌گفتند شاید اقدام هند برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار برای رقابت و مقابله با اقدام چین در بندر «گوادر» پاکستان بوده و در نتیجه این اقدام هند یک رفتار واکنشی بوده ونه جدی.
با این حال سفیر هند در ایران همان زمان در پاسخ به این ادعا گفت: «ما با کسی رقابت نمی‌کنیم. ما در حال همکاری با دولت ایران هستیم و بندر چابهار برای ما و منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. ارتباطات با سایر کشورهای منطقه امروز از جمله موضوعات مهمی است که برای ما حائز اهمیت است و از جمله آن می‌توان به دسترسی به افغانستان، آسیای میانه و قفقاز اشاره کرد که چابهار در این فرآیند نقش بسیار مهمی را بازی می‌کند.»
>کشورهای گمنام در راه چابهار
از سوی دیگر مدیرکل توافقنامه‌ها وتوسعه بازار سازمان بنادر و دریانوردی هم گفته کشورهای بسیاری علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری و در حال سرمایه‌گذاری در بندر چابهار هستند اما نمی‌خواهند نامی از آنها برده شود.
اما قرار بود با سرمایه‌گذاری صورت گرفته از سوی هندی‌ها سرعت و حجم عملیات تخلیه و بارگیری در بندر چابهار افزایش یابد که این اتفاق نیفتاد. مشکلی که در حال حاضر وجود دارد تعلل شرکت‌های هندی در خرید تجهیزات و تامین تجهیزات مورد نظر است که تاکنون اتفاق نیفتاده است.
در حال حاضر آن طور که کارشناسان گفته‌اند توان تخلیه و بارگیری در این بندر 20 تا 25کانتینر در ساعت است که ایران می‌خواهد این ظرفیت از طرف هندی‌ها با تجهیز بیشتر به 30کانتینر و مطابق با استانداردهای جهانی برسد.
کارشناسان می‌گویند با وجود در نظر گرفتن تخفیف‌ها و تعرفه‌های ترجیحی مناسب، عملکرد بندر چابهار آنطور که باید افزایش نیافته است، هندی‌ها تعرفه‌های خود را برای تجارت از طریق بندر چابهار تا 40 درصد کاهش داده‌اند اما با تفاهم‌های صورت گرفته در مذاکرات اخیر باید این تعرفه‌ها کاهش بیشتری را نیز از سوی این طرف خارجی تجربه کند تا به صرفه باشد.
از سوی دیگر یکی از موانع پیشرفت در عملکرد بندر چابهار بالابودن هزینه حمل دریایی و هزینه حمل در پسکرانه‌ها است که در این زمینه با خطوط کشتیرانی و حوزه‌های مرتبط با حمل‌ونقل زمینی مذاکرات لازم داده شده و در واقع ایران اعلام کرده که اگر هندی‌ها تعرفه‌ها و هزینه‌های خود را تا جایی که به آنها اعلام شده کاهش دهند حاضر است تا 90 درصد در تعرفه‌ها و هزینه‌های بندری را به طرف هندی و شرکایش تخفیف دهد.
>تضمین به سبک هندی
باوجودی که چابهار مدتهای زیادی است در اختیار هند قرار گرفته با این حال هندی‌ها مرداد ماه گذشته بود که اعلام کردند عزم خود را برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار جزم کرده‌اند و در همان زمان سفیر هند گفت که به دنبال تامین فاینانس ۱۵۰ میلیون دلاری در چابهار هستند.
سفیر هندوستان برای از بین بردن ابهامات گفته: «ما به تعهداتمان برای همکاری در بندر چابهار پایبند هستیم و برای ادامه همکاری و پیشرفت قرارداد تمام تلاش خود را به کار می‌بندیم.»
در همین استا حتی مدیران اگزیم بانک هند از بندر چابهار بازدید کردند این در حالی بود که از اواخر سال 97 هندوستان عملیات بندری را با جدیت کامل در بندر چابهار آغاز کرده و مذاکراتی در خصوص تامین فاینانس 150میلیون دلاری انجام داده بود.
بر همین اساس است که سفیر هند گفته تصمیم و همکاری هند با ایران در خصوص بندر چابهار بسیار جدی است اما شواهد نشان می‌دهد تامین مالی تجهیزات مورد قرارداد با بانک‌های فی مابین به مشکل برخورده است.
با این حال در حال حاضر چندین بار گروههایی از وزارت کشتیرانی هند جهت شرکت در جلسه همکاری‌های دریایی ایران و هند به تهران کرده‌اند اما به نظر می‌رسد پیشرفت کارها چندان امیدوار کننده نیست.
دیپلماتهای هندی می‌گویند روابط بین ایران و هند بسیار عمیق و جدی است و ما علاقه زیادی برای ادامه فعالیت در بندر چابهار داریم، ما به تعهداتمان پایبند هستیم و برای ادامه همکاری و پیشرفت قرارداد تمام تلاش خود را به کار می‌بندیم.
مقامات هند نیز بی میل به ادامه همکاری نیستند و حتی بارها گفته‌اند روابط بین دو کشور ایران و هند بسیار حائز اهمیت است و چابهار نماد این همکاری‌هاست، هر موضوعی که در ارتباط با بندر چابهار در حیطه اختیارات و وظایف این کشور باشد به طور جدی پیگیری خواهد شد.
>چابهار و دیگران
چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران به هندوستان ایران معروف است. همان‌قدر که گوادر در پاکستان برای چین مهم است، چابهار ایران برای هند اهمیت دارد. چشم انداز پیش روی بندر چابهار، تخلیه و بارگیری ۸۵ میلیون تن کالا است، البته امروز تنها هشت و نیم میلیون تن کالا تجارت میشود که با افق در نظر گرفته شده، فاصله بسیاری دارد. بر اساس آمارها، میزان بارگیری و تخلیه کالا در بندر چابهار در یک سال اخیر حدود ۵۰ درصد افزایش یافته اما قطعا روند کنونی باید سرعت داده شود. چابهار می‌تواند جمعیت ۸۰۰ میلیونی آسیای میانه را با جمعیت دو میلیارد نفری حوزه اقیانوس هند پیوند دهد.
در سوی دیگر، چین در گوادر پاکستان سرمایه‌گذاری کرده اما نیم نگاهی نیز به چابهار دارد. کریدور اقتصادی چین - پاکستان منطقه سین کیانگ در غرب چین را به بندر گوادر در جنوب پاکستان متصل خواهد کرد و در این مسیر از ایالت محروم بلوچستان و لاهور عبور خواهد نمود. این ارتباط جاده‌ای ضمن آنکه به توسعه پاکستان کمک می‌کند، یک گذرگاه حیاتی برای صادرات چین به خاورمیانه و اروپا خواهد بود.
هند می‌خواهد راه دریایی خود را به بندر چابهار تقویت کند و اخیرا مذاکراتی در خصوص تامین فاینانس ۱۵۰ میلیون دلاری انجام داده است.
سایر اخبار این روزنامه
سقوط قیمت بلیت برخی مسیرهای پروازی به 50 هزار تومان!
نباید از ترس مرگ خودکشی کنیم
احتمال اخراج هندی‌ها از چابهار به علت تعلل
انصراف توفیق علاوی از تشکیل کابینه بحران سیاسی یا بن بست سیاسی ـ اجتماعی؟!
با اصلاح آئین‌نامه برای جابجایی وکلا دیگر وجهی دریافت میشود؟
ترکیه پناهندگان را با اتوبوس‌های رایگان در مرز یونان رها کرده و اجازه بازگشت به آنها را هم نمی‌دهد
طرح پر ابهام آقای وزیر
رحـم نکنید
یک تنه علیه دروغ پراکنی
اصولگرایان در طول سال‌های اخیر انتقاد از وزرای نفت و خارجه را به بالاترین حد رسانده اند، در مجلس یازدهم که جمعشان جمع است آیا می‌توانند این وزرا را خانه نشین کنند؟
دعا در جلسه ستاد کرونا
تمهیدات بلیتهای نوروزی
کلاس‌های درس نامرئی بر پا کنیم
