قیمت خانه تکان نمی‌خورد

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: بازار مسکن تب کرونایی نگرفت. با وجود ریزش بسیاری از بازارهای مالی کشور تحت تاثیر شیوع بیماری کرونا بازار مسکن همچنان به مقاومت خود ادامه می‌دهد. با این که رکود بر این بازار حاکم است اما فروشندگان حاضر نیستند حتی در شرایط فعلی که بازار خرید و فروش مسکن تحت تاثیر کرونا با افت معاملات مواجه و معاملات تقریباً قفل شده است، نرخ‌های پیشنهادی را پایین بیاورند.
مسکن از جمله نیاز‌ها و دغدغه‌های اساسی مردم به شمار می‌رود، اما این روز‌ها بی‌ثبات بودن وعدم کاهش قیمتها باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است.
مسکن یا همان سقف بالای سرمان که جوانان این روز‌ها داشتن آن را آرزو می‌کنند، مسکن، کالایی ضروری است و یکی از نیاز‌های اساسی بشر یعنی سرپناه را تامین می‌کند و نبود آن حیات انسان را به مخاطره می‌اندازد.
این کالا در تمام دوران حیات بشر به ویژه در قرن اخیر که شهرنشینی با سرعت زیادی افزایش یافته است، از مسائل مهم اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف بوده است و دولت‌ها تلاش کرده‌اند که با مدیریت و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری راه‌حل‌هایی برای پاسخ به مشکلات آن بیابند.


مسکن به مثابه یک کالای اقتصادی، ویژگی‌هایی دارد که آن را از کالا‌های دیگر متمایز می‌کند؛ بدون در نظر گرفتن آن ویژگی‌ها نمی‌توان تصمیم درستی در رابطه با بخش مسکن اتخاذ کرد. یکی از مهمترین ویژگی‌های مسکن بادوام بودن
آن است.
در حقیقت مسکن به عنوان کالای بادوام، کالای سرمایه‌ای است که سرمایه‌گذاری در آن، بزرگترین بخش دارایی خانوار به شمار می‌رود و علاوه بر خانوار، برای بنگاه‌های اقتصادی نیز جذابیت بالایی دارد. به ویژه در شرایط تورمی که اطمینان به بازده سرمایه‌گذاری در بخش‌های اقتصادی دیگر پایین است، خرید و احداث مسکن، سرمایه‌گذاری امن و مطمئنی به حساب می‌آید که در بلندمدت پربازده‌تر از سایر اشکال سرمایه‌گذاری است. همچنین عدم اطمینان به آینده و نبود سیستم تامین اجتماعی، مسکن را به محل درآمد خانوار در دوران پیری و
از کار افتادگی تبدیل می‌کند.
در شرایطی که بیماری کرونا در کشور شیوع یافته و بازارهای مالی بالاخره به خاطر این امر گردن کج کرده‌اند تا جایی که شاهد ریزش قیمتها در بازار ارز، خودرو، نفت و حتی ریزش بورس بودیم، اما بازار مسکن به خاطر مقاوم بودن شرایط آن کوچکترین تغییری در قیمتها نداشته است.
برخلاف بازار خودرو که تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا با کاهش ۷ تا ۱۲ میلیون تومانی قیمت مواجه شد، نرخ‌ها در بازار مسکن با افت چندانی مواجه نبوده؛ هرچند واسطه‌های ملکی می‌گویند که در دو هفته اخیر بخصوص هفته‌ گذشته قیمت‌ها افزایش چندانی نداشته است.
به گفته مشاوران املاک، هر چند در سال جاری با توجه به شرایط بازار مسکن که رکود بر آن حاکم است و همچنین با توجه به اثرگذاری سایر فاکتورهای بیرونی همچون وضعیت سایر بازارهای دارایی، اصطلاحا «معاملات شب عید» به میزان سال‌های گذشته رونق ندارد با این حال به نظر می‌رسد برخی از سازندگان طبق روال هر ساله به بازار وارد شده‌اند.
اکثر مشاوران املاک می‌گویند این روزها و بعد از یک افزایش قیمت جزئی برخی از مالکان از فروش مسکن منصرف شده‌اند و اعلام می‌کنند که نرخ دلار افزایش داشته و با توجه به این احتمال که قیمت مسکن افزایش یابد و دیگر نتوانیم با همان قیمت فروخته شده، مسکن مورد نظر را خریداری کنیم، از فروش ملک می‌ترسیم.
> رشد ۱۴.۳ درصدی قیمت آپارتمان در کشور
متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده نسبت به فصل قبل ۱۴.۳درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۵۹.۶درصد افزایش داشته است.
به گزارش فارس، متوسط قیمت فروش هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در کل کشور ۴۰۵۸۷ هزار ریال با میانگین مساحت ۲۴۲مترمربع بوده است که نسبت به فصل قبل، ۱۱.۷درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۹۳.۵درصد افزایش داشته است.
متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کل کشور ۴۱۸۶۷ هزار ریال با میانگین مساحت ۱۰۹ متر مربع و متوسط عمر بنای ۱۱ سال بوده که نسبت به فصل قبل، ۱۴.۳درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۵۹.۶درصد افزایش داشته است.
متوسط مبلغ اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک متر مربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کل کشور ۱۴۴۰۸۱ ریال با میانگین مساحت ۹۶ متر مربع و متوسط عمر بنای ۱۳سال بوده که نسبت به فصل قبل ۶.۷درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳۲درصد افزایش داشته است.
> رکود عجیب خرید و فروش
یکی از فعالان بازار مسکن می‌گوید بازار مسکن با رکودی عجیب روبروست و خرید و فروشی در این آن صورت نمی‌گیرد.
شاید بتوان گفت هیچ بازاری به اندازه بازار مسکن در نیمه اول امسال با تلاطم روبه‌رو نشده بود. با این حال در بهمن ماه، شنیده‌ها حکایت از افزایش خرید و فروش در بازار مسکن دارد. رونقی که قبل از پاگرفتنش با اپیدمی کرونا همراه شد و دوباره رکود را تشدید کرد. بسیاری از کارشناسان بازار مسکن انتظار داشتند در اسفند ماه بازار مسکن در راهی پا بگذارد که سال ۹۹ بدون رکود آغاز شود.
در همین رابطه حسام عقبایی، کارشناس مسکن و نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، درباره وضعیت بازار مسکن در ماههای گذشته گفت: ما در نیمه اول امسال دچار یک رکود تورمی عمیق شدیم. این وضعیت در نیمه دوم سال تا حدودی بهبود یافت و تبدیل به رکود بدون تورم شد. تا اوایل بهمن ماه این وضعیت ادامه یافت ولی پس از آن ما شاهد افزایش مراجعات مردم به مشاوران املاک بودیم.
او افزود: باید توجه داشت بازار مسکن از اقدام خریدار تا انجام خرید می‌تواند سه ماه زمان ببرد ولی وقتی مراجعات بیشتر می‌شود طبیعی است که معاملات هم بیشتر شود. به این ترتیب از میزان رکود بازار به ویژه در نیمه دوم بهمن ماه کاسته شد. این امر سبب شد تا در نیمه دوم بهمن ماه و هفته اول اسفند شاهد افزایش معاملات باشیم.
عقبایی تصریح کرد: با ورود کرونا شرایط دگرگون شد. خریداران دیگر مراجعاتی نداشتند. از سوی دیگر مراجعاتی هم اگر بود در مورد خانه‌هایی که خالی نیستند کمتر پاسخ می‌گرفت. مستاجران یا صاحب خانه‌ها به دلیل توصیه مکرر پزشکان در برخورد نداشتن با افراد دیگر سبب می‌شد تا همکاری با متقاضیان خرید کاسته شود. مستاجران امتناع می‌کردند و صاحب خانه‌ها هم ترجیح می‌دادند مراجعاتی به دلیل ترس از کرونا صورت نگیرد. این امر سبب شد تا دوباره بازار مسکن به رکود کامل برود.
این کارشناس حوزه مسکن با اشاره به پیش‌بینی‌های فعالان بازار گفت: ارزیابی‌ها این بود که در اسفندماه تا حدودی بازار تثبیت شود که شیوع کرونا تمام این پیش‌بینی‌ها را نقش برآب کرد. این مسئله در نهایت سبب شده تا حتی از میزان مراجعات مردمی که در بهمن رشد کرده بود کاهش یابد.
> رکود در بهار ۹۹ به پایان نمی‌رسد
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در بهار سال آینده می‌توان انتظار خروج از رکود بازار مسکن را داشت، گفت: خیر، به نظر من بهار امسال این امکان را فراهم نخواهد کرد چرا که بازار مسکن ویژگی‌ خاصی دارد که مانند بازار ارز سریعا از وقایع تاثیر نمی‌گیرد و اگر هم تاثیر بگیرد اثر آن در کوتاه مدت از بین نمی‌رود. قیمت مسکن مقاومت دارد و به این زودی مقاومت آن از بین نخواهد رفت.
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران افزود: جهش سونامی گونه بازار مسکن در سال ۹۸ که قیمتها را تا بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داد بازار را از مشتری خالی کرد. ملکی در پایان سال ۹۷ قیمتش یک میلیارد تومان بود کمتر از یک سال بعد دو میلیارد تومان یا بیشتر قیمت‌گذاری می‌شد که این مهم قدرت خرید مردم را برای این بازار شدیدا کاهش داد.
او تصریح کرد: این افزایش سونامی گونه در ابتدای سال بازار امسال را کاملا متاثر کرد. در سال آینده به نظر من قیمت‌ها دوباره رشد خواهند کرد ولی افزایش قیمت بیش از نیمی از تورم اعلام شده از سوی مراکز رسمی کشور نخواهد بود.
او افزود: در بهار امسال مانند همه سالهای دیگر فروردین ماه خبری در بازار نیست. اگر اپیدمی ویروس کرونا در فروردین ماه متوقف شد، اردیبهشت فصل قیمت‌گذاری و خردادماه تثبیت بازار است. چنانچه مهار این اپیدمی به بعدتر موکول شود احتمال اینکه این روند به تعویق بیفتد قطعی است. در شرایط عادی بازار از نیمه خرداد ماه گرم می‌شود.
عقبایی تصریح کرد: همان‌طور که گفتم نرخ مسکن به اندازه نیمی از نرخ تورم رشد می‌کند و اصل بازار هم در فاصله میان نیمه خرداد تا پایان شهریور خواهد بود. پیش‌بینی نیمه دوم سال آینده هم کاری دشوار است چرا که تحولات اقتصادی نشان خواهد داد در آینده نزدیک بازار مسکن کشور به کدام سو خواهد رفت. مثلا تحولات قیمتی دلار در بازار مسکن موثر خواهد بود ولی این مهم در شرایط متعادل اقتصادی رخ می‌دهد که اکنون با آن زمان فاصله چشمگیری داریم.
فردین یزدانی کارشناسان مسکن و دبیر علمی طرح جامع مسکن چند دلیل مهم را بر رشد قیمت مسکن دخیل می‌داند. او می‌گوید: اولین دلیل رشد قیمت مسکن افزایش قیمت مصالح ساختمانی به خصوص میلگرد و آهن در چند ماه گذشته است چرا که افزایش نهاده‌های تولید مسکن به خصوص آهن و میلگرد بر هزینه تمام شده مسکن خواهد افزود.
یزدانی گفت: وقتی ارزش اقتصادی ساختمان بالا می‌رود بدون شک قیمت مسکن نیز رو به بالا خواهد بود و این حتی شامل ساختمان‌هایی که قبلا ساخته شده‌اند هم خواهد شد و این موضوع یکی از دلایل رشد قیمت مسکن در دو ماه
اخیر است.
دبیر علمی طرح جامع مسکن با تاکید بر اینکه مسائلی باعث شد تا نرخ دلار روند صعودی به خود بگیرد و از سوی دیگر نقدینگی در جامعه افزایش چشمگیری پیدا کند، گفت: حال بهترین نقطه برای سرمایه‌گذاری و تبدیل سرمایه به دارایی می‌تواند در این روزها ملک باشد. به همین منظور تبدیل پول به ملک و سپس دلار می‌تواند برای هر شخصی وسوسه‌کننده باشد.
این کارشناس مسکن گفت: اگر نقدینگی در جامعه افزایش نمی‌یافت قیمت مصالح ساختمانی بالا نمی‌رفت و به تبع آن قیمت تمام شده مسکن و در نهایت قیمت ملک رشد نمی‌کرد.اقتصادی که رشد منفی دارد قطعا ورود نقدینگی می‌تواند نگران‌کننده و تورم زا در هر بخشی به خصوص مسکن باشد.
> ورود نقدینگی به بازار مسکن
افزایش تلاطم و تشدید قیمت‌ها
از سوی دیگر مجید کیان‌پور عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به اینکه ورود نقدینگی به بازار مسکن یک شمشیر دو لبه است، گفت: اگر نقدینگی با برنامه ریزی به سمت بازار مسکن و تولید مسکن هدایت شود، آن وقت می‌توان به افزایش تولید و خروج واقعی بازار از رکود امید داشت.اما در شرایط کنونی خلا سرمایه‌گذاری و ورود نقدینگی به بازار مسکن موجب شده که این حوزه دچار رکود سنگین و شدیدی شود.
کیانپور ادامه داد: با ورود نقدینگی به بازار مسکن، افزایش تلاطم و تشدید قیمت‌ها را در بازار خواهیم داشت، همان طور که در دو سال اخیر شاهد بودیم که کاهش عرضه مسکن و افزایش ورود نقدینگی موجب بروز تلاطم شد.
وی تاکید کرد: مردم در آن دوره برای حفظ ارزش پول و سرمایه خود اقدام به خرید گسترده مسکن کردند و عملا ملک از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شد، بنابر این نمی‌توان تبعات ورود نقدینگی به بازار را نادیده گرفت.