تغییر سخنگو در صدودهمین روز اعلام آمار کرونا

با حکم وزیر بهداشت، ‌ سادات‌لاری جایگزین ‌ جهانپور شد تغییر سخنگو در صدودهمین روز اعلام آمار کرونا شرق: دیروز و درست در صدودهمین روز اعلام آمار مبتلایان و جان‌باختگان کرونا در ایران، مرد علاقه‌مند به سیاست خارجه جای خود را به زنی دندان‌پزشک داد؛ حالا «سیما سادات‌لاری» با حفظ سمت معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، سخنگویی این وزارتخانه را هم برعهده دارد تا مسئولیت «کیانوش جهانپور» در این مجموعه سلامت و بهداشت ایران به ریاست روابط‌عمومی محدود شود. تغییر در سخنگویی یک وزارتخانه معمولا خبر مهمی محسوب نمی‌شود، اما با نگرانی عمومی درباره ویروس عالم‌گیر کرونا و همچنین حاشیه‌های برخی اظهارات جهانپور، این منصب وزارت بهداشت ایران جایگاهی خبرساز به خود گرفته‌ و بسیاری از مردم ایران اخبار آن را دنبال می‌کنند. علاوه‌براین در ایران معمولا مسئولان روابط‌عمومی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف، نقش سخنگویی را هم برعهده دارند که همین موضوع این تغییر در وزارت بهداشت را حاشیه‌ساز می‌کند؛ جهانپور که بود و چه کرد و پس از او سادات‌لاری چه روندی را در پیش خواهد گرفت؟
  پایان «سیاست‌کاری» یا پس‌لرزه «شوخی» با آمار چین؟
متن حکم وزیر بهداشت ایران در معرفی سخنگوی این وزارتخانه کمی غیرمعمول به نظر می‌آید و در آن از اصطلاحاتی استفاده شده که در چندماه گذشته بحث‌برانگیز شده بود؛ در متن حکم «سعید نمکی» خطاب به «سیما سادات‌لاری» آمده است: «با توجه به سوابق ارزنده اجرائی و حسن سلوک با دستگاه‌های اجرائی مرتبط با حفظ سمت و پست سازمانی، امور سخنگویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به سرکار عالی محول می‌شود. امید است با امانتداری، دقت و پرهیز از هرگونه سیاسی‌کاری و تمرکز بر جنبه‌های فنی و تخصصی این وزارتخانه در انجام امور محوله مؤید باشید». عبارات «پرهیز از هرگونه سیاست‌کاری» و همچنین «تمرکز بر جنبه‌های فنی و تخصصی این وزارتخانه» اصطلاحات پرکاربرد منتقدان محافظه‌کار وزارت بهداشت و شخص سخنگو پس از اظهارت جهانپور درباره آمار چین بوده است و به نظر می‌آید هدف وزیر بهداشت از به‌کاربردن این عبارات، توجه به خواسته منتقدان و همچنین تلاش برای دوری سخنگوی جدید از حاشیه‌سازی است. متن حکم نمکی موارد دیگری هم در تأیید این موضوع دارد و در بخش پایانی آن آمده است: «از آنجا که هرگونه اظهارنظر سخنگو، دیدگاه رسمی دستگاه و وزیر مربوطه تلقی می‌شود لذا قبل از طرح موارد در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ضروری است هم‌آهنگی لازم با اینجانب به عمل آید. لازم به ذکر است قبلا هیچ‌کدام از همکاران به‌عنوان سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منصوب نشده‌اند و جناب آقای دکتر جهانپور به‌عنوان رئیس محترم مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی در طول مدیریت بیماری کرونا از طرف روابط‌عمومی خبررسانی بیماری کرونا را برعهده داشته‌اند که از زحمات صادقانه و برادرانه ایشان قدردانی می‌شود». وزیر بهداشت در حالی می‌نویسد که پیش از این وزارتخانه‌ سخنگویی نداشته که پایگاه اطلاع‌رسانی این وزارتخانه و دیگر خبرگزاری‌های رسمی کشور بارها از عبارت «سخنگوی وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا» برای معرفی جهانپور استفاده کرده‌اند.
  خواسته «هم‌آهنگی در شبکه‌های اجتماعی» از کجا نشان می‌گیرد؟
دستور وزیر بهداشت خطاب به سخنگوی تازه وزارتخانه خود مبنی‌بر «هم‌‌آهنگی لازم با اینجانب (وزیر) قبل از طرح موارد در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی» اشاره شفافی به حاشیه‌های فعالیت مدیر روابط‌عمومی این وزارتخانه در شبکه‌های اجتماعی، به‌خصوص توییتر است. اولین چراغ جدی حاشیه‌های جهانپور در شبکه‌های اجتماعی در اواسط فروردین روشن شد؛ در روزی که همه منتظر بودند تا سخنگوی وزارت بهداشت آمار جدید را اعلام کند و با توصیه‌هایی درباره لزوم شستن دست صفحه تلویزیون را ترک کند، سخنگوی پیشین وزارت بهداشت جمله‌ای گفت که تا مدت‌ها خبرساز شد. او در آن روز از عملکرد دولت چین در انتشار آمار علمی درباره همه‌گیری ویروس کرونای جدید به‌شدت انتقاد کرد که با واکنش سفیر چین در ایران و حتی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم همراه شده است. جهانپور در آن جلسه مطبوعاتی با اشاره به بروز همه‌گیری در ووهان چین، آمار منتشرشده درباره مرگ‌ومیر این بیماری به وسیله مقام‌های چینی را «یک شوخی تلخ» عنوان کرد که با واکنش‌های فراوانی همراه شد. پس از این سخنان، «چانگ هوا»، سفیر چین در تهران، در توییتی به انگلیسی نوشت که «وزارت بهداشت چین هر روز کنفرانس خبری برگزار می‌کند. پیشنهاد می‌کنم که شما برای نتیجه‌گیری، اخبار آنها را به دقت بخوانید». واکنش‌ها البته به همین‌جا ختم نشد و «عباس موسوی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم بدون اشاره به این سخنان، بر لزوم قدردانی از اقدام‌های چین درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا تأکید کرد. انتقادات به سخنان مدیر روابط‌عمومی وزارت بهداشت درباره آمار چین، در روزهای بعد هم به‌شدت ادامه پیدا کرد و حتی انتقادات جهانپور از رئیس‌جمهوری آمریکا و بدتر از کرونا خواندن دونالد ترامپ هم نتوانست منتقدان را راضی کند. آنها مدعی بودند که سخنگوی وزارت بهداشت در حساس‌ترین شرایط منافع کشور را به درستی تشخیص نداده و باید دولت در این زمینه پاسخ‌گو باشد؛ خواسته‌ای که بالاخره محقق شد و جهانپور دست‌کم دیگر مسئولیت سخنگویی و اعلام آمار تازه ویروس کرونا در ایران را برعهده ندارد.