آغاز روندی دیگر در عراق؟

 
 
 
 


پنج‌شنبه‌شب اتفاق بي‌سابقه‌اي در بغداد روي داد که مي‌تواند سرآغاز تحولات بي‌سابقه‌اي در اين کشور باشد. سازمان ضدتروريستي عراق که تحت مديريت مستقيم نخست‌وزيري است و نيروهاي آن به وسيله افسران آمريکايي‌ آموزش ديده‌اند، با حمله به مقر گردان‌هاي حزب‌ا... از نيروهاي اصلي تشکيلات حشدالشعبي 13 نفر از اعضاي اين گردان‌ها را بازداشت کردند. حرف و حديث‌ها درباره نيروهاي شرکت‌کننده در اين حمله و بازداشت زياد است و عده‌اي از مشارکت نيروهاي آمريکايي هم سخن گفته‌اند، اما دولت عراق پس از 14 ساعت سکوت از طريق فرماندهي عمليات مشترک به عنوان عالي‌ترين تشکيلات امنيتي نظامي اين کشور با صدور بيانيه‌اي به تشريح واقعه پرداخت و علل اين عمليات را حملات غيرمستقيم حزب‌ا... عراق در گذشته عنوان کرد. تا لحظه نگارش اين يادداشت افراد بازداشت‌شده با وجود وساطت‌ها و تهديدات نيروهاي حشدالشعبي آزاد نشده و دولت اعلام کرده که دستگاه قضايي بايد در اين باره تصميم بگيرد. بر کسي پوشيده نيست که اين عمليات با دستور مستقيم مصطفي الکاظمي، نخست‌وزير صورت گرفته و دور از ذهن است دستگاه قضايي هم بدون موافقت وي دستور آزادي بازداشت‌شدگان را صادر کند. به‌هرحال، آزادي اين افراد هم آنچنان از پيغام و پسغام‌هاي اين اقدام و تحولات بعدي مترتب بر آن نمي‌کاهد. از لحاظ قوانين عراقي، نخست‌وزير فرمانده کل نيروهاي مسلح عراق است و حشدالشعبي هم بخشي از اين نيروها محسوب مي‌شوند، از اين منظر، نزديکان نخست‌وزير و جريان‌هاي سياسي نزديک به وي، اقدام الکاظمي را در جهت اعمال اختيارات قانوني خود و امري طبيعي تلقي مي‌کنند، اما فارغ از اينها، واقعيت اين است که اتفاقات بغداد را نمي‌توان مساله‌اي عادي انگاشت، بلکه رخدادي پرمعنا بوده و تاکيدي بر رويکرد دولت الکاظمي است. جايگاه نيروهاي حشدالشعبي در معادلات قدرت در عراق فراتر از يک مساله حکومتي بوده و با توجه به ماهيت اين نيروها و ائتلافش با ايران و قرار گرفتن آن در راس نيروهاي مخالف حضور آمريکا در اين کشور، چنين حملات و بازداشت‌هايي نمي‌تواند به دور از کشمکش منطقه‌اي ايران و آمريکا به‌ويژه در عراق باشد. از اين جهت، نفس اين کار مي‌تواند دولت جديد عراق را در يک طرف ماجراي اين تقابل فراعراقي قرار دهد. به هر حال، الکاظمي در صرافت تثبيت قدرت خود و پيروزي در انتخابات سال آينده است و اين‌گونه پيداست که آينده سياسي خود را در تقابل با حشدالشعبي و نزديکي هر چه بيشتر به آمريکا مي‌داند.