روح تازه در کالبد توس

 گروه فرهنگی
 
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بالاخره طرح راهبردی توس را تصویب کرد تا اراضی 3600 هکتاری این منطقه منفصله مشهد حالا به صورت قانونی به شهر  ملحق شود و ضوابط شهرسازی و معماری نیز در آن مشخص باشد. به گزارش خراسان رضوی، پس از الحاق منطقه منفصله توس به شهر مشهد در اردیبهشت ماه سال 92، شهرداری مشهد متولی ارائه خدمات به ساکنان این منطقه شد اما نامشخص بودن ضوابط شهرسازی و معماری در این منطقه تاریخی و ضرورت تجمیع نظرات نهادهای مرتبط از جمله ادارات کل میراث فرهنگی و راه و شهرسازی، فرایند تهیه و تصویب طرح راهبردی آن را طولانی کرد. طرح راهبردی توس اواخر اسفند سال 97 در کارگروه امور زیربنایی  استان تصویب و برای تایید و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی ارجاع شد. با این حال بیش از یک سال زمان سپری شد تا بررسی این طرح در کمیته فنی این شورای عالی آغاز شود. اتفاقی که با پیگیری مستمر روزنامه «خراسان رضوی» و مطالبه مسئولان استانی و شهری میسر شد و خوشبختانه پس از چند جلسه، به تصویب طرح در این کمیته انجامید. پس از آن، دوستداران توس در انتظار تشکیل جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بودند تا طرح تصویب شده در کمیته فنی، در جلسه شورای عالی نیز بررسی و نهایی شود. این شورا روز گذشته تشکیل جلسه داد و با تصویب طرح راهبردی توس، روحی تازه در کالبد این منطقه تاریخی دمید. اتفاقی که به گفته شهردار مشهد می تواند آثار فرهنگی و توسعه ای ویژه برای منطقه به ارمغان بیاورد.
حفاظت از توس و سامان دهی توسعه محور منطقه با تصویب طرح راهبردی
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری «محمدرضا کلائی» با اعلام خبر تصویب این طرح در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران اظهار کرد: در طول یک سال و نیم گذشته در کمیته های مختلف شورای عالی شهرسازی مشغول دفاع از طرح بودیم و امروز پس از 31 سال می توانیم این خبر خوش را به دوستداران میراث فرهنگی، فردوسی، مردم ساکن در محدوده منفصله توس یا افراد دارای اراضی در محدوده توس بدهیم که این منطقه دارای طرح راهبردی مصوب شده است. در این مسیر از وزیران راه و شهرسازی، میراث فرهنگی و گردشگری، شخص استاندار و به صورت ویژه اعضای شورای شهر و کمیسیون توسعه و به سازی توس به ویژه آقای ریاضی که در این مدت تلاش زیادی برای تصویب طرح کردند، تشکر می کنم. همچنین از تمام ارکان استان از جمله اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و راه و شهرسازی نیز تشکر می کنیم. با تصویب طرح راهبردی، امروز 3600 هکتار از اراضی منطقه منفصله توس به صورت قانونی به شهر مشهد ملحق شد. امیدواریم با این مجوز، در کمترین زمان ممکن و حدود چهار ماه، طرح تفصیلی محدوده توس را در کمیسیون ماده 5 استان تصویب کنیم که در این مسیر همچنان نیازمند حمایت شورای اسلامی شهر مشهد و مسئولان استان هستیم. یکی از برجستگی های طرح راهبردی این است که موقعیت توس و آرامگاه فردوسی و محوطه های تاریخی پیرامونی آن را ضمن به رسمیت شناختن، حفاظت می کند. ما می توانیم مطمئن باشیم که تا قرن ها از این مجموعه های تاریخی حفاظت خواهد شد و می توانیم آن را توسعه دهیم. همچنین اماکن تاریخی که به شدت نیازمند حفاظت بوده و یکی از قلب های تپنده توسعه شهر مشهد در غرب است، نیز سامان دهی می شود. تاکنون ساخت وسازهای غیر مجاز را کنترل می کردیم اما از این پس می توانیم سامان دهی توسعه محور را در منطقه توس دنبال کنیم که مبارک مردم و دوستداران میراث فرهنگی و آرامگاه توس باشد.
گام اول برای جبران عقب‌افتادگی ها


رئیس کمیسیون ویژه توسعه و به سازی توس شورای شهر مشهد نیز در این باره گفت :  با اجرایی شدن این طرح و تصویب طرح تفصیلی منطقه، روند جبران عقب‌ افتادگی تاریخی منطقه منفصله توس آغاز می‌شود. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهد، «سیدمسعود ریاضی» افزود :  بر اساس طرح راهبردی تصویب‌شده برای منطقه منفصله توس، امکان بازسازی بناها و ساختمان‌های محلات و روستاهای پیرامون و اخذ پروانه فراهم شده و شهرداری نیز می‌تواند با برنامه و هدف‌گذاری مشخص به ارائه خدمات شهری در آن مناطق و محلات اقدام کند. البته به‌دلیل آن که به‌طور پیش‌فرض مشخص بود کاربری‌های فرهنگی در چه نقاطی قرار دارد برخی پروژه‌ها ازجمله احداث جلوخان آرامگاه فردوسی از قبل و به‌طور موضعی آغاز و انجام‌شده اما به‌طورکلی هرگونه اقدام و تغییر در بافت تاریخی  یا خارج ازآن ‌پس از این باید در چارچوب قواعد طرح تفصیلی انجام شود. ریاضی تصریح کرد: امیدواریم با پیگیری جدی شهرداری و تصویب طرح تفصیلی در بازه کمتر از شش‌ماه، امکان توسعه زیربناهای لازم برای شهروندان و جلب نظر سرمایه‌گذاران برای انجام پروژه‌های زیرساختی مهیا شود. وی افزود : سرمایه‌گذارانی که تمایل به حضور در این منطقه و اجرای پروژه دارند بدون وجود طرح امکان ارائه هیچ‌گونه پیشنهادی را نداشته و شرایط برای انجام مطالعه مهیا نبود ولی با ابلاغ طرح و مشخص شدن ضوابط، کاربری‌ها، تراکم‌ها و... تکلیف سرمایه‌گذاران و شرکت‌های مشاور و طراح و مجری مشخص می‌شود که می‌تواند آغازی برای روند توسعه توس باشد.
از احداث سایت موزه تا فعال سازی گردشگری پویا برای ارتقای وضعیت ساکنان
مدیر کل راه و شهرسازی استان هم جزئیاتی درباره این طرح ارائه کرد و گفت : یکی از مهم ترین چالش های طرح راهبردی توس، حل موضوعات مرتبط با عرصه و حرایم شهر کهن توس بود که رایزنی های فراوانی در سطح ملی با وزارت میراث فرهنگی صورت گرفت و خوشبختانه انجام شد و طرح مذکور پس از برگزاری جلسات متعدد با وزارتخانه مربوط و تشکیل چهار جلسه کمیته فنی شورای عالی، با مساحت۳۳۹۵ هکتار به تصویب نهایی شورای عالی شهرسازی و معماری رسید. به گزارش روابط عمومی این اداره کل، «قدرت ا... ابک» افزود : احداث سایت موزه در عرصه تاریخی و کاربری های فرهنگی در سایر عرصه های شهری در راستای تقویت نقش فرهنگی توس از بخش های مهم پیش بینی شده در این طرح است. همچنین در تهیه این طرح حفظ ویژگی های طبیعی بستر مانند مسیل ها، مسیر درختان کهن موجود در منطقه ، حفظ و صیانت از باغ ها و اراضی کشاورزی، احیای آثار تاریخی منطقه و پیش بینی ساختار شبکه معابر سبز و پیاده منطبق بر این ویژگی ها در راستای انسجام بخشی فضای کالبدی  این عناصر و ارتقای وضعیت ساکنان  بافت های دارای سبقه روستایی با اتکا به گردشگری پویا مورد اهتمام ویژه قرار گرفته است. وی با تقدیر از تلاش های مسئولان استانداری، شورای شهر و شهردای مشهد برای به سرانجام رسیدن این طرح گفت : امیدواریم تصویب این طرح گام موثری در ارتقای جایگاه توس به عنوان مرکز فرهنگی ادب پارسی باشد  و موجب ایجاد کیفیت فضایی، کالبدی و اجتماعی در منطقه شود و بتواند در تحقق  فرمان تاریخی مقام معظم رهبری در راستای حفظ و احیای توس، نقش خود را ایفا کند.