ابعاد چندوجهي سفر نخست‌وزير عراق به ايران

مصطفي الکاظمي که جديدا در عراق دولت خود را تشکيل داده در حالت تاسيس دولت به دنبال تثبيت جايگاه خود در عراق و منطقه بر آمده است. او تلاش دارد تا چهره فعالي از دولت عراق به رهبري خود به نمايش بگذارد. پس از آنکه ايالات‌متحده آمريکا به دلايل به ظاهر غيرسياسي از پذيرش او براي ملاقات با ترامپ سر باز زد و اينکه ملک سلمان پادشاه عربستان سعودي دچار بيماري و در بيمارستان بستري شد او سفر خود به تهران را جلو انداخت و بعد از سفر ظريف به عراق وارد تهران شد تا زمينه‌هاي ارتباط بيشتر با ايران را مورد بررسي قرار دهد. اکنون بار ديگر دولت عراق به رهبري الکاظمي تلاش مي‌کند تا دوره سرد روابط تهران و بغداد را بعد از دوره روي‌کارآمدن او ترميم کند. بعد از ترور سردار شهيد قاسم سليماني و مسائلي که منجر به روي کار آمدن الکاظمي شد، زمينه‌هايي را فراهم کرد تا نوعي رويکرد عليه تهران در بخش‌هايي از عراق گسترش پيدا کند و به هر تقدير نمود آن را مي‌توانيم در برخوردهاي موجود در جامعه عراق مشاهده کنيم. سفر وي مي‌تواند نقطه آغازيني بر حل و فصل اين مسائل و تا حدودي گريز از آنها محسوب شود. چراکه به هر تقدير الکاظمي اکنون به اين نکته وقوف پيدا کرده که بخش مهمي از عراق و مردم اين کشور به ايران و پشتيباني دولت ايران از دولت بغداد اطمينان دارند و بر اساس اين معنا ايران مي‌تواند براي عراق يک همسايه خوب در مسير گسترش روابط محسوب شود. اما اينکه آيا الکاظمي با اين سفر بتواند در اين کار موفق باشد و در چارچوب فشارهاي فزاينده ناشي از تحريم‌هاي بين‌المللي حداکثري بر ايران توسط ايالت‌متحده آمريکا اين سفرها نهايتا به ايجاد فضاي مثبت بينجامد تا حدودي جاي ترديد دارد. همين سفر با توجه به موضع‌گيري‌هايي که اخيرا در ارتباط با ايران در عراق ديده مي‌شود مي‌تواند گامي مثبت در جهت بازگشت به وضعيت مطلوب در ارتباط با بغداد از سوي تهران تلقي شود. تهران نيز با توجه به وضعيت موجود تلاش داشته که صميمانه اين موضع را پذيرا و از ايشان و تيم همراه او که به هر تقدير آنچه مشاهده مي‌شود نماينده طيف وسيعي از فعالان اقتصادي و سياسي براي گسترش روابط با تهران را در بر مي‌گيرد آماده همکاري شود. به نظر مي‌رسد که بايد منتظر زمان باشيم و ببينيم که آيا الکاظمي مي‌خواهد از برگ ايران مانند برخي از کشورهاي جهان در جهت حفظ جايگاه خود در منطقه و نظام بين‌الملل استفاده کند يا به حقيقت به دنبال ايجاد فضايي است که بتواند در چارچوب اين ساخت فضاي مناسب روابط خود را با تهران گسترش دهد. آنچه بيشتر با واقعيت نزديک است رويکرد نخست است. آنچه الکاظمي انجام مي‌دهد بيشتر نشان دادن ارتباط سياسي با تهران براي تحت فشار قرار دادن رقباي ايران در منطقه و نظام بين‌الملل محسوب مي‌شود. اگرچه مي‌تواند زمينه‌ساز توسعه روابط با تهران نيز قرار بگيرد.