تا تابستان 1400 امکان استفاده از واکسن کرونا وجود ندارد

کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در مورد بیماری کرونا و موارد مرتبط با عصر ایران مصاحبه‌ای داشته است که در ادامه آن را می‌خوانید:
آیا استفاده از تست‌های تشخیص کرونا را نمی‌توان یکبار برای همه مردم ایران انجام داد تا همه یک بار غربالگری کامل شوند؟
خیلی از این آزمایش‌ها که انجام می‌شود انگیزه‌های علمی یا منطقی پشت سر آن نیست؛ بیشتر یک نوع رفع اضطراب و نگرانی است. هیچ کشوری نمی‌تواند گستره وسیعی از مردم را آزمایش کند. بالاترین تعداد تست‌هایی که در دنیا انجام می‌شود مربوط به ایالات متحده است، اما همین کشور هم اگر بخواهد تمام مردمش را مورد بررسی قرار دهد تقریبا یک سال زمان می‌برد و این
در حالی است که فرد یک ساعت بعد از یک تست منفی ممکن است در معرض ویروس قرار گرفته و در نتیجه مبتلا به کرونا شود. برای مشخص بودن روند بیماری در کشور ما مطابق پروتکل‌هایی که معاونت بهداشتی دارد در مراکز 16 ساعته مراکز سلامت و در بیمارستان‌ها برای بیماران تست‌های کرونا انجام می‌شود، جز این هم عموما نیاز نیست. صرفا هزینه‌ای است که در مراکز خصوصی انجام شده و ارزش آن هم شاید یک ساعت بعد از آن آزمایش منفی تغییر کرده و فرد می‌تواند مبتلا به کرونا شود.


چه زمانی باید نسبت به استفاده از واکسن آنفلوآنزا اقدام کرد؟
به دلیل اینکه حداقل 15 روز زمان می‌برد تا واکسن به سطحی برسد که بتواند ایمنی ایجاد کند، بنابراین قبل از شروع فصل سرد که می‌تواند از نیمه دوم شهریورماه باشد باید واکسن تزریق شود.
پس نگرانی‌ای از بابت تامین واکسن آنفلوآنزا ندارید؟
به‌طور حاد نه، ولی نگرانی‌ای که وجود دارد همزمانی طغیان آنفلوآنزا با اپیدمی کروناست.
پیش‌بینی‌می کنید امسال میزان ابتلا به آنفلوآنزا از سال‌های قبل بیشتر باشد؟
پیش‌بینی این است که امسال با "پیک آنفلوآنزا "مواجه شویم و این در حالی است که هم زمان بیماری کرونا را هم داریم. این خبر بدی است که می‌تواند برای ما پاییز سختی به لحاظ سلامت داشته باشد چون ممکن است افراد با عفونت همزمان به دو ویروس مواجه شوند که این موضوع خیلی کار را سخت و پیچیده می‌کند. ممکن است فردی که"آنفلوآنزا" دارد "کرونا "نیز بگیرد و یا برعکس؛ و این افراد قطعا پیش‌آگهی‌شان خیلی بدتر از فردی خواهد بود که درگیر یک ویروس هستند. این خبر قسمت بد ماجراست ولی خبر خوب هم این است که روش پیشگیری از هر دو بیماری تقریبا یکسان است.
منظورتان چه روشی است؟
استفاده از ماسک در پیشگیری از هر دو بیماری " آنفلوآنزا" و "کرونا" می‌تواند نقش موثری داشته باشد، در سال‌های گذشته استفاده از ماسک به صورت همه گیر وجود نداشت و لذا افراد زیادی به بیماری آنفلوآنزا مبتلا می‌شدند.
اگر بتوانیم 95 درصد جامعه را به سمت استفاده از ماسک سوق دهیم با درصد خیلی کم بیماری مواجه خواهیم شد. استفاده 95 درصدی جامعه از ماسک تا پایان زمستان نه‌ تنها می‌تواند بیماری کرونا را به نوعی کنترل کند بلکه در زمینه کنترل بیماری آنفلوآنزا نیز موثر است. متاسفانه در کشور ما به محض اینکه بازگشایی‌ها در اوایل خرداد آغاز شد به تدریج وارد یک فضای عادی‌پنداری و کاهش شدید استفاده از وسایل حفاظتی و رعایت نکات بهداشتی شدیم و دقیقا دو هفته بعد از آن و با تعطیلات نیمه خرداد اوج عادی پنداری را شاهد بودیم و حال امروز شاهد نتیجه این عادی پنداری‌ها هستیم.
در زمینه واکسن کرونا تاکنون چه اقداماتی در کشور انجام شده است و آیا می‌توانیم به تولید این واکسن در ایران امیدوار باشیم؟
کارهای خوبی در چند شرکت دانش‌بنیان و یا گروه‌های علمی در کشور شروع شد. از همان اول که بحث کرونا در دنیا مطرح شد، کار مطالعاتی در ایران نیز شروع شد. اکنون نیز چند گروه در زمینه ساخت واکسن وارد فاز مطالعاتی حیوانی هم شده‌اند که نتایج مثبتی هم داشته است. به هرحال الان باید وارد بحث انسانی واکسن شویم که در صورت موفقیت آمیز بودن در این مورد و مطالعات بالینی دیگر می‌تواند واکسن کرونا تولید داخل مجوز ساخت و تولید انبوه را هم بگیرد.
یعنی آزمایشات واکسن بر روی حیوانات در ایران منجر به تولید آنتی بادی شده است؟
مصونیتی که انتظار می‌رود حداقل در کوتاه‌مدت و اولیه ایجاد شده است.
واقعا چه زمانی می‌توان از واکسن کرونا در ایران استفاده کرد و آیا دورنمایی برای آن دارید؟
هیچ دورنمای قطعی نداریم ولی چه واکسن در دنیا ساخته شود و یا اینکه بتوانیم آن را در ایران تولید کنیم تقریبا تا تابستان 1400 خیلی امید به اینکه واکسن با تولید انبوه در دسترس باشد نباید داشته باشیم.
اینکه عنوان شده ویروس کرونا 3 تا 9 برابر عفونی‌تر شده درست است؟
این 3 تا 9 برابر عفونی‌ترشده‌ای که آقای دکتر ملک‌زاده اشاره کردند به این معناست که سرایت ویروس بالا رفته ولی بیماری‌زایی‌اش به معنای شدت و حدت بیماری تغییری نکرده است چون سرایت بیشتر شده افراد در زمانی کوتاه‌تری مبتلا می‌شوند ولی در کُشنده‌تربودن و وخیم‌تربودن وضعیت بیماران تفاوتی حاصل نشده است.
چه میزان ویروس می‌تواند ما را بیمار کند؟
تقریبا هزار پارتیکل. البته این عدد شامل پارامتر‌های مختلف از جمله سیستم ایمنی فرد هم می‌شود زیرا عنوان شده که با 200 پارتیکل ویروس هم برخی مبتلا شده اند.
عنوان شده استفاده از کولر خصوصا کولر‌های گازی در مکان‌های بسته می‌تواند امکان آلوده شده به ویروس را بیشتر کند این موضوع تا چه میزان درست است؟
فرد مبتلا به کرونا اگر در فضای سربسته بدون ماسک فقط صحبت هم کند چنانچه در فاصله کمتر از دو متری افراد سالم باشد ریسک ابتلا را به شدت بالا می‌برد، حال اگر همین فرد در مکانی باشد که کولر هم در آن روشن است حتی در صورتی که افراد مقابل ماسک هم بر چهره داشته باشند تا 50 درصد امکان ابتلاء در آنها را به وجود می‌آورد. فرض کنیدچهار نفر در اتاقی نشسته‌اند که کولر گازی هم روشن است اگر یک فرد مبتلا به کرونا ویروس که ماسک هم نداشته باشد وارد اتاق شود هر چهار نفر حتی با داشتن ماسک هم امکان دارد تا 50 درصد به بیماری مبتلا شوند که این مورد در مورد ناقلان بی‌علامت مورد جدی تلقی می‌شود.
فقط به دلیل روشن بودن کولر این اتفاق به وقوع می‌پیوند؟
اگر کولر روشن نبود امکان انتقال بیماری 30 درصد بود اما با روشن شدن کولر این امکان به 50 درصد افزایش می‌یابد.
استفاده از ماسک این روزها یک ضرورت تلقی می‌شود اما این کار می‌تواند بار مالی برای خانواده‌ها ایجاد کند، آیا می‌شود در منزل ماسک را به صورت پارچه‌ای که قابلیت شستشو نیز داشته باشد تهیه کرد؟
همه شواهد و تجارب در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که استفاده از ماسک حتی ماسک خانگی و پارچه‌ای که روزهای اول خیلی موشکافانه در مورد ضریب نفوذ فیلتریشن آن‌ها صحبت می‌شد قطعا روی کاهش شیوع و انتقال بیماری موثر است. مطالعات نشان داده است از همان پارچه کتان فشرده‌ای که در منزل وجود دارد نیز می‌توان ماسک سه لایه درست کرد و مشکلی هم ندارد. افرادی هم از ماسک‌هایی که به اشتباه به آن "فیلتردار" می‌گویند (در صورتی که سوپاپ‌ هستند) استفاده می‌کنند که این کار اشتباهی است، زیرا این ماسک‌ها صرفا برای کادر درمان و استفاده در محیط‌های بیمارستانی که محیط آلوده است کاربرد دارد.
این ماسک‌ها چنانچه فردی آلوده به ویروس باشد به دلیل اینکه بازدم فرد را با سرعت بیشتری به بیرون هدایت می‌کند می‌تواند برای افراد دیگر مشکل ایجاد کرده و با بُرد بیشتری بیماری را به دیگران منتقل کند. لذا باید دقت کنیم که هم خودمان از ماسک‌های سوپاپ‌دار که باز هم تاکید می‌کنم به اشتباه به آن می‌گویند فیلتردارمی‌گویند استفاده نکنیم و هر کسی هم که استفاده کرد به او تذکر دهیم.
در مورد فعالیت مدارس در فصل پاییز و زمستان تردیدهایی وجود دارد چه چشم‌اندازی در وزارت بهداشت در مورد این موضوع وجود دارد؟
اگر وضعیت در پاییز و زمستان مثل امروز که با پیک بیماری مواجه هستیم باشد قاعدتا بازگشایی وجهی نداشته و باید به سمت حداقل حضور فیزیکی و آموزش مجازی باشیم ولی اگر شرایط بهتر شود مادامی که شرایط مناسب برقرار باشد می‌توان آموزش حضوری را نیز از سرگرفت، ولی به هر حال هر زمان احساس خطر شود و نمودار ابتلاء افزایش یابد آن‌جاست که باید اقدام مداخله‌ای انجام شود و اولین اقدام مداخله‌ای هم بخش آموزش خواهد بود.
در برخی از کشورها طرح‌هایی مانند پنج روز فاصله و دو روز قرنطینه را در اوج بحران انجام داده‌اند. فکر می‌کنید چنین طرحی را بتوان در ایران یا در مناطق قرمز یا
اجرایی کرد؟
به هرحال این‌ها طرح‌‌هایی است که به نظر می‌آید بعضا جواب داده است. البته بخشی از مشاغل خدماتی و یا گردشگری با اینگونه طرح‌ها آسیب خواهد دید ولی برای اجرای چنین طرح‌هایی نیز در حال کارهای مطالعاتی هستیم و اگر مانند استفاده از ماسک نکات مثبت آن تایید شود انجام می‌شود.
در مورد زمان ورود ویروس کرونا به کشور حرف و حدیث‌های زیادی مطرح شد، آیا واقعا زمان ورود همان آخر بهمن 98 که رسما اعلام شده بوده است و یا از قبل آن نشانه‌هایی از ویروس در کشور وجود داشته است؟
شناسایی مورد قطعی 30 بهمن‌ماه است که در این مورد هیچ خدشه‌ای وجود ندارد ولی آن فردی که 30 بهمن شناسایی شده یک هفته قبل از آن بستری بوده و یک هفته قبل از آن نیز علامت داشته است. قاعدتا می‌توان گفت در نیمه اول بهمن‌ماه این ویروس در کشور بوده و در نیمه دوم خودش را در قالب علامت نشان داده و نهایتا دو موردش در 30 بهمن تشخیص قطعی داده
شده است.
امروز مقالات علمی نشان می‌دهد در 27 دسامبر در اروپا و در پاریس بیماری وجود داشت، با تراکم جمعیت و حجم مراوداتی که در فرانسه و بین فرانسه و کشورهای دیگر وجود داشت قطعا در کشورهای دیگر هم در همان دسامبر و اوایل ژانویه ویروس منتقل شده است ولی شما می‌بینید دو ماه بعد قرنطینه و این بحث‌ها در اروپا پیش می‌آید. یک سوال جدی وجود دارد که من بارها این را توییت کردم؛ این قرنطینه بعد از دو ماه
یعنی چه؟
این ویروس در اروپا چرخیده بود حتی در ایتالیا هم مطابق نمونه‌هایی که این روزها از فاضلاب بدست آمده و تایید هم شده کرونا وجود داشت و حال این سوال وجود دارد که بعد از دو ماه قرنطینه شهرهای شمالی ایتالیا برای عدم انتشار به شهرهای دیگر چه معنی دارد در حالیکه این اتفاق افتاده بود و ویروس مانند یک بذر در تمام اروپا پخش شده بود.