گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: از روزی که بورس روند صعودی را در پیش گرفت، خوشحالی بسیاری از اقشار گوناگون را رقم زد. در بین اقشار خوشحال، دولتمردان بیش از همیشه خودنمایی می کردند. دولتمردان بارها از بورس به عنوان ظرفیتی بزرگ برای کنترل تورم، جذب و هدایت نقدینگی به سوی تولید و ابزاری برای فعالیت اقتصادی یاد می کردند. این در حالی بود که عده ای نگران روزهای بحرانی بودند. این افراد معتقد بودند که برای روزهای حساس باید آماده بود و از هم اکنون چاره اندیشی کرد. تا قبل از آنکه بورس وارد جهش خیره کننده شود، کل شاخص به عدد ۱۰۰ هزار نمی رسید و در بهترین شرایط، رشد شاخص در مرز هزار می رسید و در بدترین شرایط نیز هزار واحد سقوط می کرد. اما یک باره ملاکها تغییر کرد.

رشد شاخص با ۲۰ هزار تا۵۰ هزار واحد اتفاق می افتاد و در مقابل سقوط شاخص نیز بدین صورت بود. در همین زمینه بارها شاهد هشدار نمایندگان مجلس، صاحب نظران و کارشناسان بودیم تا آنکه با سقوط ۷۲ هزار واحد، در سقوط شاخص نیز شاهد رکورد شکنی هستیم.

تلاش دولت برای حفظ بازار بورس

از هنگامی که بورس رونق گرفت، دولت تمام تلاش خود را بکار بست تا این رونق را حفظ کند. سهام عدالت گام بزرگی برای حفظ رونق بورس بود. بدین معنا که دولت سهام عدالتی که سالها راکد مانده بود و قیمت آن تغییر نمی کرد را با مجوز رهبری آزاد کرد و همزمان عرضه آنها در بورس رقم خورد. در نتیجه این تصمیم، قیمت سهام عدالت که بی ارزش بود، یک باره رشد کرد و تا ۲۰ برابر هم افزایش یافت.

پس از آن دولت بانکها و دستگاههای دولتی را مکلف کرد تا سهامشان را در بورس عرضه کنند که این اقدام نیز تا حدودی باعث رونق بورس شد.

سپس دولت سازمان تامین اجتماعی را تحت فشار قرار داد تا سهام شستا را در بورس عرضه کند که عرضه سهام شستا تحول و جهش بزرگی در بورس به وجود آورد و این در حالی بود که اصرار عرضه سهام شستا در بورس، با مخالفت گسترده کارگران که تامین اجتماعی را متعلق به خودشان می دانستند رو به رو شد.

در اقدامی دیگر دولت لایحه افزایش سهام شرکتهای دولتی را به مجلس برد تا بدین وسیله بتواند همچنان رونق بورس را حفظ کند و در اخرین اقدام، دولت بحث عرضه اوراق سلف نفتی در بورس را مطرح کرد که همچنان به دنبال آن است. با این وصف به نظر می رسد نفس بورس به شماره افتاده و سیر نزولی را در پیش گرفته است.

سقوط ٧٢ هزار واحدی شاخص

البته یکی از مواردی که می توانست رونق بورس را حفظ کند، عرضه دارادوم بود. اما انتشار خبر لغو عرضه دارادوم در هفته گذشته باعث شد بازار روندی نزولی به خود بگیرد و درحالی که وارد کانال دو میلیون واحد شده بود، دوباره به کانال یک میلیون واحد بازگردد. البته چراغ شاخص با خبر عرضه دارادوم هم سبز نشد و همچنان روند نزولی داشته و در کانال یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحد قرار گرفت.این درحالی است که چهارشنبه هفته قبل، برخی کارگزاری ها اقدام به فروش ناگهانی و یکجای سهام عدالت کرده و باعث پیشی گرفتن عرضه از تقاضا شدند. موضوعی که بسیاری از تحلیلگران آن را علت ریزش بازار در این روز می دانستند.

البته دامنه ریزش بازار به امروز نیز کشیده شده است و کارشناسان بر این باورند که بازار درحال اصلاح خود است.

بازار درحال جبران اختلاف قیمت

در این راستا یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه بازار به دنبال اصلاح است، توضیح داد: طی چند ماه گذشته اختلاف زیادی بین قیمت تابلو و ارزش ذاتی برخی سهم ها ایجاد شده بود، بنابراین بازار باید این اختلاف را جبران می کرد. در این راستا هر اتفاق و اطلاعات مثبت و منفی، خرد و کلان بهانه ای برای بازار می شود تا قیمت ها را اصلاح کند.

فردین آقابزرگی در گفت و گو با ایسنا ادامه داد: این اتفاق در بازار درحال انجام است و نمی توان گفت علت ریزش صرفا نحوه فروش سهام عدالت است. اصلاح قیمت به این شکل از خروج نقدینگی از بازار نیز جلوگیری می کند زیرا بسیاری از سهام داران هستند که مایل نیستند به دلیل این حد از کاهش شاخص سهام خود را بفروشند و دست نگه می دارند.

ادامه اصلاح بازار تا شهریور

همچنین کارشناس دیگر بازار سرمایه با اشاره به برگزاری مجامع در دو ماه اخیر گفت: بازار احتیاج به استراحت دارد.

به دلیل ورود سهام داران جدید به بازار سرمایه
انتظار رشد ناگهانی فصل بهار سال جاری را از بازار دارند که این اشتباه بزرگ تنظیم گرها است.

به نظر می رسد بسیاری از سهم ها درحال اصلاح خود هستند که به نظر من این اصلاح تا شهریورماه ادامه دارد.

مصطفی صفاری ادامه داد: زمانی که صورت های مالی شش ماهه ارائه شود، شرکت هایی که موفق بودند دوباره رشد می کنند.

زیرا کرونا روی سه ماه نخست فروش شرکت ها تاثیر داشته است اما صورت های شش ماهه شفاف تر است. در مهر و آباد رشد شارپی بورس را داریم. اما اینکه درحال حاضر نباید انتظار رشد ناگهانی را از بازار داشته باشیم.

صفاری تاکید کرد: البته تصمیم گیری ها و عدم هماهنگی تیم اقتصادی دولت روی بازار اثر دارد و باعث فروش سهام عدالت توسط کارگزاری می شود که در نهایت منجر به افزایش عرضه ها شده است.

بازار تحت تاثیر حواشی دارا دوم

از سوی دیگر کارشناس بازار سرمایه علت تداوم منفی بودن بازار درمعاملات بورس را اثرگذار بودن بی اعتمادی سرمایه گذاران به خاطر حواشی هفته گذشته پیرامون عرضه دارا دوم و اختلالات هسته معاملات عنوان کرد.

مجتبی معتمدنیا در گفت و گو با مهر، افزود: اگر بخواهیم دلیل اصلاح بازار و ریزش قیمتها را جمع بندی کنیم باید مجموعهای از عوامل با وزن و میزان تأثیرگذاری متفاوت مانند اختلال در هسته معاملات، اشتباه یکی از کارگزاریهای بزرگ در توقف معاملات سهامداران این کارگزاری و همچنین اشتباه دولت در هفته گذشته در انتشار خبر توقف عرضه دارا دوم اشاره کرد.وی ادامه داد: علت اصلی این موضوع رشد سریع نمادهای شاخص ساز در هفتههای گذشته بود؛ و همچنین شرکتهایی که قرار بود سهام آنها در ETF دوم عرضه شود رشد کردند که با خلف وعده دولت با عرضه این صندوق، شاهد اصلاح قیمت سهام این نمادها بودیم.

کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: در هفتههای گذشته سرمایه گذاران با عدم اعتماد بازار نسبت به بدقولی دولت مواجه شدند، عامل دوم نیز میتواند عدم توسعه سخت افزاری بازار شامل اختلال در هسته معاملات به همراه ضعف خدمات دهی کارگزاریها باشد.

به گفته معتمدنیا، رشد نقدینگی ورودی به بازار با خدمات کارگزاریها و هسته معاملات همسان نیست و در نتیجه یک کارگزاری به راحتی میتواند دسترسی سرمایه گذاران به خرید و فروش معاملات را متوقف کنند.

زنگ خطر به صدا درآمد

در این شرایط دولت باید بسیار مراقب باشد. مردم مدتی است به بورس اعتماد کرده اند و
سرمایه ها در این بازار فعال شده است. بیش از ۷ میلیون نفر سرمایه های خود را به بورس منتقل کرده و انتظار دارند از این بخش سود مناسب و
سالمی بدست بیاورند. در این شرایط دولت باید بسیار مراقب باشد و از بازی های سیاسی پرهیز کند زیرا بازار سرمایه نسبت به هر شایعه و چالشی حساس است.

دولت باید بداند که مردم ایران بسادگی ریسک می کنند اما طاقت زیان ندارند که بدترین تجربه در مورد موسسات مالی و اعتباری صورت گرفت. همان مردمی که با طمع بهره ۴۰ و۵۰ درصدی پولهای خود را به