روزنامه ابتکار

رضا دهکی دولت و وظیفه خدمت

در روزهای هفته دولت، طبیعتا دولت دوازدهم هم مانند هر دولتی به تشریح دستاوردها و کرده‌های خود می‌پردازد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری و دیگر اعضای دولت، بارها درباره کم‌لطفی‌ها و بی‌توجهی‌ها به دستاوردهای دولت سخن گفته‌ و گلایه کرده‌اند. بدیهی است که بخشی از نادیده گرفتن‌ها در این زمینه، در داخل کشور حاصل رقابت‌های سیاسی و در خارج از کشور نتیجه عناد با جمهوری اسلامی و همه اجزای آن – از جمله دولت – باشد. با این حال می‌توان از دو زاویه دیگر نیز به این موضوع نگاه کرد.
اول اینکه، طبق قانون اساسی، وظایف قوه مجریه در اداره امور کشور مشخص شده است. با این حال دایره عملکرد دولت‌ها در جمهوری اسلامی ایران متاثر از مولفه‌های دیگری هم هست؛ از تقسیم قوا گرفته تا نهادهای موازی و از میزان حمایت کانون‌های قدرت از دولت تا نوع سیاست‌ورزی دولتمردان در گشادگی دست دولت‌ها موثرند. هرچند دولت به لحاظ اختیارات و اثرگذاری بر حوزه‌های گوناگون به عنوان قوه اول کشور شناخته می‌شود، اما بسیاری از امور مورد انتظار در اداره کشور، در دایره تسلط قوای مقننه و قضائیه قرار دارند. درواقع دولت در جمهوری اسلامی بر خلاف بسیاری کشورها، از قدرت تامه برخوردار نیست. در نتیجه در سنجش عملکرد هر دولتی، باید اول بررسی کرد که دست دولت تا کجا می‌رسیده است و قوا و البته نهادهای دیگر در انجام وظایفشان، به ویژه آن‌ها که به امور در دست دولت هم مربوط هستند، چگونه عمل کرده‌اند. شاید این یادآوری هم لازم باشد که عملکرد دولت‌ها در این راستا بر اساس وعده‌های انتخاباتی روسایشان هم سنجیده می‌شود و چه بسا وعده‌های فراتر از اختیارات و یا درگیر عملکرد قوا و نهادهای دیگر است که با محقق نشدن، نمره عملکرد هر دولتی را می‌کاهند. اما فراتر این مسائل، باید این نکته را به دولتمردان یادآوری کرد که وظیفه هر مسئولی، انجام وظایف خود به بهترین نحو است. در شرایطی که در ایران ارزش‌هایی مثل خدمت به ملت همواره ورد زبان مسئولان است، باید به دولتمردان این نکته را گوشزد کرد که حتی وقتی بهترین کارها را انجام می‌دهند یا امور را به بهترین شکل پیش می‌برند، تنها به وظیفه خود عمل کرده‌اند و مشغول خدمتند. فراموش نکنیم که فارغ از مسائلی مثل تحریم‌ها، دولت در جمهوری اسلامی ایران، از نگاه علوم سیاسی، رانتیر محسوب می‌شود و با گستره وسیع دست و پایش در امور گوناگون، عملا برای خود وظیفه‌های زیادی تراشیده است. این در حالی است در سوی مقابل اما هیچ کس نمی‌تواند منکر وجود ضعف در تصمیم‌ها و عملکرد دولت‌ها شود و از قضا، این مورد بر خلاف انجام وظیفه، یک امر طبیعی و قابل انتظار نیست، بلکه نقصان و ضعف عملکرد محسوب می‌شود که مثل واکنش به هر خدمتگزاری که وظیفه‌اش را انجام نداده یا خوب انجام نداده و یا حتی بد انجام داده، شایسته انتقاد و جزاست. البته که هر دولتی با عملکرد بهتر، انتظارهای کیفی عملکرد را هم بالاتر می‌برد و بالعکس و شاید به همین دلیل هیچ نقطه ایده‌آل دست‌یافتنی‌ای متصور نباشد، اما به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که دولت نباید با ژست قهر و گلایه از دیده نشدن کارهای مثبتش و پرداخته شدن بیشتر به نقاط منفی کارنامه و عملکردش گلایه داشته باشد؛ این ویژگی دولت بودن، خدمت کردن و انجام وظیفه است.
دوم؛ در عرصه ارتباطات اجتماعی این یک اصل تجربه شده است که انرژی رویدادها، اخبار و گزاره‌های منفی به مراتب از انواع مثبت آن بیشترند. در واقع بر خلاف آن چه درباره اعمال انسان در قرآن آمده است که اِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ (همانا خوبی‌ها، بدی‌ها را از بین می‌برند) در عرصه ارتباطات اجتماعی و تاثیر بر افکار عمومی، بدی‌ها هستند که خوبی‌ها را به آسانی محو می‌کنند؛ به بیان ساده‌تر، یک خبر یا عملکرد بد، می‌تواند آثار ده‌ها عمل و خبر خوب را خنثی کند و بلکه از بین ببرد. در این عرصه، برای از بین بردن اثر یک خبر یا عملکرد بد، باید چندین برابر عملکرد خوب داشت تا این آیه قرآن در عرصه اجتماعی هم محقق شود. حال بد نیست دولت به خود هم نگاه کند و ببیند میزان و وزن عملکرد مثبتش در برابر عملکرد منفی چقدر بوده است. حتی اگر چنان که دولت ادعا می‌کند – و طبیعی هم هست؛ هیچ بقالی نمی‌گوید ماست من ترش است! – عملکرد مثبتش بیشتر از منفی است، اما باید ببیند که از نگاه جامعه، وزن کدامیک بیشتر است و آیا این اصل چند برابر را هم احراز کرده است یا نه!
دولت تدبیر و امید، هم بدشانسی‌هایی داشته و هم بی تدبیری‌هایی کرده است و با هر چقدر کارهای مثبت، نتیجه مجموع عملکردش، ناامیدی بوده که در جامعه هویداست. شاید به جای تلاش بی فایده برای پرزنت خود – با توجه به همه آن چه گفته شد – تمرکز روی یک سال باقی مانده دولت دوازدهم بهترین روشی باشد که با تقویت کفه عملکرد مثبت، حداقل کمی وظایفش را بهتر و بیشتر انجام بدهد و از بار منفی رویکردش در ذهن جامعه بکاهد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
تشکر از دادستان محترم و یک پرسش! (یادداشت روز) (کيهان) راز حذف رابرت مالي (اعتماد)دیدار اعضای تیم ملی فوتسال با رهبر انقلاب (شهروند) جنایت به خاطر نیش زبان های زهر آلود! (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
سازمان بازرسی اعلام کرد معرفی هشت متهم پرونده ویلموتس به دادستانی رضا دهکی دولت و وظیفه خدمت «آناهیتا» روددره‌های تهران را احیا می‌کند؟ حفظ روددره‌های پایتخت در گرو مشارکت اجتماعی «ابتکار» چالش‌های معیشتی خانوارهای کارگری و بازنشستگان را بررسی کرد طعم تلخ تورم برای کارگران سرانجام نبرد کم‫سابقه دیپلماتیک در دنیا چه خواهد شد؟ هماوردی «اراده‌ها» و «روایت‌ها» در شورای امنیت علی رغم تلاش‌های آمریکایی‌ها مطرح شد مخالفت ۱۳ عضو شورای امنیت با اعمال تحریم‌ علیه ایران موسیقی محرم بیش از آن است که می‌‌شنویم عزای پرشور با نوای شعور ترامپ با تکرار ادعای انتخاباتی‌اش ایران برای توافق منتظر نتیجه انتخابات است هنوز عده‌ای به دانشگاه اعتماد نمی‌کنند هشدار عارف نسبت به گوشه‌نشینی نخبگان پشت پرده ناآرامی در بصره و ناصریه چین بایدن را ترجیح می‌دهد یا ترامپ؟ سازمان بازرسی اعلام کرد معرفی هشت متهم پرونده ویلموتس به دادستانی