روزنامه ابتکار
1399/06/02
سرانجام نبرد کمسابقه دیپلماتیک در دنیا چه خواهد شد؟ هماوردی «اراده‌ها» و «روایت‌ها» در شورای امنیت
آمریکا یک بار دیگر و در میان مخالفت همه جانبه و صریح جامعه جهانی به طور یک جانبه و غیرحقوقی بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که بر اساس توافق هسته‌ای تعلیق شده بود را کلید زد.به گزارش ایسنا، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه با حضور در مقر سازمان ملل در نیویورک، درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه را در نامه‌ای به رئیس دوره‌ای شورای امنیت این سازمان ارائه کرد. این اقدام آمریکا با مخالفت چین، روسیه، اتحادیه اروپا و ایران مواجه شد. کشورهای ۱+۴ به علاوه اتحادیه اروپا و ایران در نامه‌های جداگانه به رئیس شورای امنیت مخالفت خود را با تصمیم آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های گذشته این شورا علیه ایران اعلام کردند.
درپی شکست اقدامات و سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ در چهار سال گذشته علیه ایران و برجام، آمریکا تلاش کرد تا در ماه‌های اخیر به شیوه‌های نامتعارف و کم سابقه در تاریخ سازمان ملل و شورای امنیت، توافق هسته‌ای را که از حمایت متزلزل انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه همچنان برخوردار بود از بین ببرد. تلاش های آمریکا علیه برجام به عنوان یک اقدام دیپلماتیک بین‌المللی در کنار اقدامات زورمدارانه و یک جانبه ترامپ علیه قراردادها، معاهدات بین‌المللی و دو جانبه، هم پیمانان این کشور را بیش از پیش ناامید کرد. در آخرین اقدام یعنی ارائه دومین پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، هیچ کشوری به جز دومنیکن حاضر به همراهی آمریکا نشد و یکی از کم سابقه‌ترین رویدادهای سیاسی بین‌المللی در تاریخ ۷۰ ساله شورای امنیت را رقم زد.
ترامپ سرخورده از این شکست و با استفاده ابزاری از حق وتوی خود و تفسیری غیراخلاقی و غیرحقوقی از قطعنامه ۲۲۳۱، سعی دارد شش قطعنامه پیشین شورای امنیت علیه ایران که بر اساس برجام تعلیق شده است را بازگرداند در حالی که حامیان برجام معتقدنداین اقدام ترامپ غیرقانونی و بیاثر و پیشاپیش شکست خورده است.
آنچه با ارائه نامه آمریکا در شورای امنیت در حال روی دادن است در تاریخ سازمان ملل بی‌سابقه است، وضعیتی که کمتر کسی تا لحظه آخر می‌تواند آن را پیش بینی کند. در رویه‌های بین‌المللی تا کنون چنین رخدادی سابقه ندارد که بتوان حدس زد درنهایت این بازی به نفع کدام یک از طرف‌ها؛ جامعه جهانی و ایران از این سو و آمریکا از سوی دیگر، تمام خواهد شد؟
در عین حال آنچه از روز پنجشنبه در شورای امنیت کلید خورده است، در وهله نخست هماوردی است میان قدرت‌های بزرگ بر سر ثبات همکاری بین‌المللی و چند جانبه‌گرایی، نه اصالت زور و یک جانبه‌گرایی و در گام بعد برای اثبات رای اعضای باقی مانده در برجام در تفسیر قطعنامه ۲۲۳۱ است.
در یکی دو ماه گذشته که آمریکا از طرح و ایده خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه را به استناد اینکه در قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان آمریکا عضو مشارکت کننده در برجام است مطرح کرد کشورهای باقی مانده در برجام با رد این ادعا اعلام کردند که بعد از خروج آمریکا از برجام دیگر این کشور حقی برای فعال کردن این مکانیسم ندارد در عین حال باید امیدوار بود که این کشورها فراتر از اعلام مواضع و صدور بیانیه، اقدامات و تصمیمات اجرایی برای مقابله با هرگونه موفقیت احتمالی آمریکا در شورای امنیت داشته باشند. در هر حال آمریکا از قدرت اعمال نفوذ در بین کشورهای عضو شورای امنیت و به ویژه دبیرکل سازمان ملل و نیز فضای مانوری که قطعنامه ۲۲۳۱ به این کشور می‌دهد برخوردار است.
آمریکا در نامه‌ای که برای احیای تحریم‌های تعلیق شده شورای امنیت علیه ایران به سازمان ملل ارائه کرده است، درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعم از غنیسازی، تحقیق و توسعه و تولید آب سنگین ابرز نگرانی کرده است، روندی که با خروج آمریکا از برجام و کاهش متقابل تعهدات از سوی ایران از سر گرفته شد. همچنین فعالیت‌های موشکی ایران از دیگر موارد نگرانی مطرح شده است در حالی که هیچ کدام از فعالیت‌های موشکی ایران خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ نبوده است. تولید موشک در ایران بدون قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای انجام گرفته است.
فعال کردن آنچه آمریکا و دیگر کشورها از آن به عنوان مکانیسم ماشه یاد می‌کنند در برجام در یک چارچوب مشخص طراحی شده است و این گونه نیست که یک عضو، آن هم عضو خارج شده از برجام بتواند یک باره و در مدت یک ماه به انتهای کار برسد و تحریم‌های گذشته را علیه ایران بازگرداند. کشورهای اروپایی و چین و روسیه به این رویکرد آمریکا انتقاد شدید دارند و بسیاری از کارشناسان و مقامات این کشورها این اقدام آمریکا را بیشتر اقدامی تبلیغاتی و انتخاباتی می‌دانند.
برخی کارشناسان بر این نظرند که این اقدام به نوعی بی‌ارزش کردن حق وتو اعضای دارای این حق در شورای امنیت است که بدون استدلال حقوقی دقیق و صرفا بر اساس اینکه یک عضو این حق را دارد سعی در بازگرداندن تحریم ها به طور یک جانبه کند. این کارشناسان این اقدام آمریکا را ضربه‌ای جدی به اعتبار این شورا نزد افکار عمومی و جامعه بین‌الملل می‌دانند.
اما آنچه آمریکا را در این اقدام بیش از پیش مدعی ساخته است، دو گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اقدامات پادمانی در ایران و نیز گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ است که در نامه روز پنجشنبه این کشور به دبیرکل سازمان ملل نیز به آن اشاره شده است.
این گزارش‌ها با سندسازی و جوسازی آمریکا و رژیم صهیونیستی و حمایت هم‌پیمانان منطقه‌ای شان تهیه و تلاش شد تا با بازکردن موضوع فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران افکار عمومی جهانی را به نفع اهداف خود هدایت کنند. آمریکا در سال‌های گذشته به ویژه در زمان مدیریت یوکیا آمانوی فقید سعی کرد تا از طریق این نهاد بین‌المللی پرونده PMDرا علیه ایران یک بار دیگر به بهانه های مختلف باز کند اما موفق نشد. متاسفانه با فوت ناگهانی و آمدن رافائل گروسی که مورد حمایت آمریکا است و نیز اتهامزنیهای متعدد نتانیاهو و نیز همراهی آژانس با این ادعاهای واهی راه برای مطرح شدن برخی ادعاها از زبان آژانس در قالب گزارشهای رسمی این نهاد باز شد.
برخی مقامات ابراز امیدواری کرده‌اند که در روند مذاکرات ایران و آژانس برای رسیدن به یک راه‌حل که هم دغدغه‌های ایران و هم درخواست‌های آژانس را پاسخ دهد نتایج مثبتی به دست آید.
به گزارش ایسنا، اکنون شورای امنیت به عنوان مهم ترین نهاد سیاسی و امنیتی جهان در مرکز توجهات بین‌المللی و نیز افکار عمومی جهان است. اقدام آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه، حکایت دیوانه‌ای است که سنگی را به چاه می‌اندازد و صد عاقل نمیتوانند آن را بیرون بیاورند. آنچه روز پنجشنبه در شورای امنیت شاهد بودیم می‌تواند زنگها را برای قدرت‌های بزرگ و به ویژه کشورهای در حال توسعه به صدا درآورد که آنچه طی ۷۰ سال و عبور از دو جنگ بزرگ جهانی و صدها رویداد بین‌المللی به دست آمده به راحتی و در راستای منافع و حتی خواست یک فرد از بین برود. امروز برجام و قطعنامه شورای امنیت لزوما در خطر نیست بلکه هویت سازمان ملل و شورای امنیت و به ویژه حق وتو بیش از پیش در خطر است.
در عین حال، جبهه شکل گرفته علیه آمریکا یکی از بزرگترین دستاوردهای سیاسی برجام است که کمتر کسی چه در ایران و چه در عرصه بین‌الملل به آن فکر می کرد. امروز آمریکا با تمام قدرت و توانش در سطح افکار عمومی داخلی خود و نیز در سطح جهان تنهاست.
سایر اخبار این روزنامه
سازمان بازرسی اعلام کرد
معرفی هشت متهم پرونده ویلموتس به دادستانی
رضا دهکی
دولت و وظیفه خدمت
«آناهیتا» روددره‌های تهران را احیا می‌کند؟
حفظ روددره‌های پایتخت در گرو مشارکت اجتماعی
«ابتکار» چالش‌های معیشتی خانوارهای کارگری و بازنشستگان را بررسی کرد
طعم تلخ تورم برای کارگران
سرانجام نبرد کمسابقه دیپلماتیک در دنیا چه خواهد شد؟
هماوردی «اراده‌ها» و «روایت‌ها» در شورای امنیت
علی رغم تلاش‌های آمریکایی‌ها مطرح شد
مخالفت ۱۳ عضو شورای امنیت با اعمال تحریم علیه ایران
موسیقی محرم بیش از آن است که می‌‌شنویم
عزای پرشور با نوای شعور
ترامپ با تکرار ادعای انتخاباتی‌اش
ایران برای توافق منتظر نتیجه انتخابات است
هنوز عده‌ای به دانشگاه اعتماد نمی‌کنند
هشدار عارف نسبت به گوشه‌نشینی نخبگان
پشت پرده ناآرامی در بصره و ناصریه
چین بایدن را ترجیح می‌دهد یا ترامپ؟
سازمان بازرسی اعلام کرد
معرفی هشت متهم پرونده ویلموتس به دادستانی
