مشهد و تهران را پس گرفتیم

فتاب یزد- گروه سیاسی: بعد از انتخابات پر حرارت و پر استرس ریاست جمهوری و پیروزی قاطع اصلاح طلبان و اعتدالیون و رای بالای ۲۳ میلیونی حسن روحانی در انتخابات، در اتفاقی که کمتر کسی پیش بینی آن را می‌کرد ظاهرا اصلاحات و لیست‌های آنها در انتخابات شورای شهر و روستا نیز کارساز شده‌اند و علیرغم تبلیغات کم، وجود لیست‌های موازی با این لیست و یا برخی انتقادها به چینش اعضای لیست، (اصلاح طلبان) در شهرهای مختلف و کلیدی پیشتاز رقابت‌ها هستند. تا جایی که در برخی مناطق اساساً عین لیست‌های اصلاح طلبی به شورا راه یافته‌اند. مصداق بارز آن، شهری نیست جز تهران که محسن هاشمی بهرمانی ۱۷۴۶۵۶۸رای، مرتضی الویری ۱۴۰۱۶۴۵رای، احمد مسجدجامعی ۱۳۹۷۷۴۱رای، شهربانو امانی ۱۲۸۸۸۰۵رای، محمدجواد حق‌شناس ۱۲۸۱۳۴۹ رای، بهاره آروین ۱۲۷۶۷۱۹ رای، سیدابراهیم امینی ۱۲۵۷۶۳۶ رای، افشین حبیب‌زاده ۱۲۲۶۳۷۷ رای، سیدآرش حسینی میلانی ۱۲۲۴۰۷۰ رای، حسن خلیل‌آبادی ۱۲۲۲۳۶۳ رای، علی اعطا ۱۲۰۸۱۹۰ رای، زهرا صدر اعظم نوری ۱۱۹۹۹۶۳رای، محمد سالاری ۱۱۸۲۵۵۵ رای، سیدحسن رسولی ۱۱۸۰۰۴۴ رای، ناهید خداکرمی ۱۱۶۶۳۳۱ رای، مجید فراهانی ۱۱۶۴۰۷۲ رای، زهرا نژادبهرام ۱۱۲۶۸۴۰ رای سیدمحمود میرلوحی ۱۱۱۴۰۵۳ رای، الهام فخاری ۱۱۰۶۴۶۸رای، محمدعلی خانی ۱۰۶۴۲۴۰رای و بشیر نظری۱۰۶۰۰۲۳ رای آورده‌اند تا همگی دقیقا از روی لیست امید به شورا راه یابند. اما نکته قابل توجه‌تر از همه، نبود مهدی چمران در میان اسامی راه یافتگان به شورای شهر تهران آن هم پس از یازده سال ریاست بر این شوراست! و جالب آن که اختلاف رای او با آخرین نفر راه یافته به شورا ۵۰۰ هزار نفر است. حذف چهره‌های مشهور ورزشی چون علیرضا دبیر، هادی ساعی و عباس جدیدی و حسین رضازاده از جمله دیگر اتفاقات انتخابات شورای شهر تهران است. اتفاقی که در انتخابات شورای شهر تهران روی داد از این جهت که پیروزی انتخابات مجلس دهم و راهیابی هر ۳۰ عضو لیست امید به مجلس را تداعی می‌کند نیز جالب توجه است. ناگفته نماند با ترکیب تمام و کمال اصلاح‌طلبان در شورای شهر تهران، نخستین چیزی که به ذهن مردم این شهر خطور می‌کند سرنوشت شهردار آینده تهران و حوادث قریب الوقوع در این رابطه است.
اما ظاهرا این تنها تهران نیست که در آن، انتخابات و لیست شورای شهر تا این حد متفاوت است. انگار در برخی شهرهای دیگر نیز لیست اصلاح‌طلبان به طور تمام و کمال به شورا راه یافته و یا پیروزی اصلاح‌طلبان در آن مشهود است. آرای اردبیل، کرمان، اصفهان، سمنان و قزوین هم حکایت از پیشی‌گرفتن اصلاح‌طلبان دارد. آرای‌ هرمزگان و کرج، بندرانزلی هم نشان از برتری لیست اصلاح‌طلبان دارد. همچنین در سایر استان‌های کشور از جمله یزد نیز اکثریت اعضای راه یافته به شورای شهر، اصلاح‌طلب هستند.
***
چرا مشهد؟


اما در میان همه اینها، پیشتازی اصلاح طلبان در شورای شهر مشهد از باقی شهرها عجیب‌تر به نظر می‌رسد. امیرشهلا، شهناز رمارم، محمدرضا حیدری، بتول گندمی، احسان اصولی‌صفار، احمد نوروزی، علیرضا شهریاری، حمیدرضا موحدی‌زاده، مجتبی بهاروند، محمد حاجیان شهری، سید مسعود ریاضی مظلومی، سید محسن حسینی پویا، رمضان علی فیضی، محمدهادی مهدی نیا، محمدحسین ودیعی و غلامحسین صاحبی اسامی اول تا شانزدهم اعضای شورای شهر مشهد است، اسامی‌ای که نشان از پیشتازی لیست اصلاح‌طلبان در مشهد می‌دهد.
این اتفاق در حالی صورت گرفته است که در مشهد سالیان سال است که به صورت متوالی، اعضای اصلی شورای شهر از اصولگرایان جبهه پایداری بوده‌اند و این نخستین باری است که چنین اتفاقی یعنی ورود اصلاح‌طلبان با رای مردم به شورای شهر روی می‌دهد.
جالب‌تر آنکه مشهد در انتخابات دو سال گذشته، یعنی انتخابات مجلس و خبرگان رهبری از معدود شهرهایی بود که هم نمایندگان خود را که اصولگرا و عضو جبهه پایداری بوده‌اند به مجلس فرستاد و هم اعضای مجلس خبرگانش را. اما اکنون بعد از دو سال وضعیت به طور کلی متفاوت شده و اکثریت مردم مشهد، اعضای شورای شهرشان را از میان اصلاح طلبان انتخاب کرده‌اند؛ اتفاقی که در این شهر مذهبی عجیب و دارای معنای خاصی است. آیا می‌شود چنین رویدادی را به معنای تغییر در نگرش مردم مشهد طی این دو سه سال تعبیر کرد؟ یا باید این اتفاق را ناشی از حضور جمعیت خاموش مشهد در انتخابات ۹۶ دانست؟
چه شده که مردمی که در سال ۹۲ به اصولگرایان روی خوش نشان دادند این بار در چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای راه دیگری را برگزیده‌اند؟
آیا مشهدی‌ها به دنبال بازستانی و تغییر اصولی همه روش‌ها در شهر خود مقدس هستند و جهانی دیگر به روی مردم این شهر باز شده است؟
***
نگران بودیم ولی...
علی صوفی وزیر دولت اصلاحات با بیان اینکه نگرانی‌های اصلاح طلبان درباره شورای شهر مشهد بسیار جدی بود، به آفتاب یزد گفت:
" به دلیل آنکه هیئت نظارت از طرف نمایندگان مجلس تشکیل شد و نمایندگان مجلس مشهد از اصولگرایان هستند که بر هیئت نظارت حاکم شده‌اند، طبیعی بود که رفتار هیئت نظارت به گونه‌ای شود که ردصلاحیت‌های گسترده‌ای در بین نامزدهای اصلاح‌طلب شورای شهر آنجا صورت بگیرد. ردصلاحیت نامزدهای اصلاح‌طلب این شهر به گونه‌ای بود که گویی اصلاح‌طلبان کاندیدای انتخابات مجلس هستند و شورای نگهبان مسئولیت رسیدگی به صلاحیت‌ها را برعهده دارد!"
وی افزود: «به دلیل این ردصلاحیت‌ها، همین اصلاح‌طلبان نتوانستند از چهره‌های شاخص خود در لیست مشهد استفاده کنند لذا همه ما این نگرانی را داشتیم که این لیست مورد استقبال قرار نگیرد."عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گفت: «ولی مردم نشان دادند که آنها «رای دادن به لیست» را آموخته‌اند. با مشخص شدن نتایج آرای مشهد آنها به جریانی که می‌خواست انتخابات را با حذف رقیب، پیش ببرد، «نه» گفتند.
مردم مشهد به تبعیت از پیام اصلاحات، با «انتخاب لیستی خود» پای صندوق‌های رای چنین اتفاق نادری را در مشهد رقم زدند وگرنه رد صلاحیت‌ نامزدهای شورای شهر مشهد بسیار گسترده بود."
وی درباره اینکه چرا مشهد در انتخابات مجلس دهم به این شکل عمل نکرد و در نتیجه باعث ورود نماینده‌های جبهه پایداری از این شهر به مجلس شد، پاسخ داد: "نوعی تغییر مدیریتی در خراسان پیش آمده که طی دوسال اخیر بازتاب‌هایی داشته است. به گمانم جریانی بر مشهد حاکم شده که در تعارض با خواسته‌های معمولی مردم بوده است، جریان حاکم در این شهر باعث شد تا همگام با مردم سایر نقاط ایران که نسبت به این مسئله واکنش نشان داده‌اند، مردم مشهد نیز نسبت به این موضوع حساس شده و این بار در مقابل آن بایستند. سفر حسن روحانی به مشهد و بازتاب آن سفر نیز می‌تواند در چرخش فکری برخی از مردم مشهد و همین‌طور به پای صندوق رای کشاندن تحریم‌کنندگان مشهدی انتخابات در ادوار مختلف موثر بوده باشد و مجموعه این عوامل، رای به لیست اصلاح‌طلبان مشهد را رقم زد."
*****
من تعجب نکردم چون...
علی تاجرنیا نماینده سابق مشهد در مجلس ششم هم درباره پیروزی لیست اصلاح طلبان شورای شهر مشهد، به آفتاب یزد گفت: «اولا خاطرمان باشد که در مجلس ششم برای اولین بار تمام پنج نماینده اصلاح‌طلب این شهر به مجلس راه پیدا کردند، پس یک سابقه اینچنینی در مشهد وجود دارد. اما متاسفانه بعد از مجلس ششم در تمام مجالس گذشته و در انتخابات شوراها که از دور دوم در دست اصلاح‌طلبان نبوده است، ردصلاحیت‌ها در انتخابات مجلس و شورای شهر مشهد صورت می‌گرفت به گونه‌ای که لایه‌‌های اول، دوم و حتی سوم اصلاح‌طلبان این شهر نیز حذف می‌شدند. ردصلاحیت‌های مشهد چه در انتخابات مجلس و چه در شورا نسبت به شهرهای دیگر همیشه بیشتر بوده است.» وی گفت: «اما دلیل دوم پیروزی اصلاح طلبان در شورای مشهد به این دلیل است که بعد از انتخابات مجلس دهم در تهران به خاطر رای به «لیست کامل» و نتیجه‌بخش بودن آن، موج «رای لیستی» و اثر بخش بودن آن ، اکنون به مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ هم رسیده است. به همین دلیل هم می‌بینید که در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ ، ما پیروز می‌شویم اما در شورای آن سال موفق نیستیم، حال اینکه امسال در هر دو این انتخابات موفق هستیم. آن هم به دلیل موجی که از سال ۹۴ و به دلیل رای آوری لیست کامل اصلاح‌طلبان مجلس دهم رخ داده است.»
وی ادامه داد: «در طی حاکمیت نزدیک به ۱۲ساله رقیب، فضای مشهد به هیچ عنوان متناسب با ظرفیت‌های آن نبود، اگرچه مشهد شهری مذهبی است اما مهد فرهنگ و هنر و اندیشه نیز هست، فضای بسته مشهد باعث شد مردم به این نتیجه برسند که اگر حرکتی نکنند این فضا تا ابد وجود دارد."
این نماینده سابق مشهد ادامه داد:"متاسفانه اگرچه امام جمعه مشهد و نمایندگان مجلس و شورای مشهد از طیف خاص اصولگرا بودند، در انتخاب استاندار هم دقت کافی نشد و هیچ‌گاه رابطه خوبی بین این گروه‌ها با مردم، اصلاحات و اعتدالیون برقرار نشد. رای روز جمعه مشهدی‌ها به روحانی و اعضای اصلاح طلب شورا به نوعی یک خیزش علیه محدودیت‌های ایجاد شده در سال‌های گذشته در این شهر بوده است."
وی ادامه داد: «رای اصلی مردم مشهد همانی است که در روز جمعه دیدید؛ همان رایی که در مجلس ششم متبلور شد اما در ۱۲ سال گذشته به دلیل محدودیت‌های اعمال شده بر آنها، فرصت تکرار آن داده نشد، تا اینکه انتخابات روز جمعه روی داد.»
تاجرنیا ادامه داد: «من اصلا از رای آوری لیست اصلاح‌طلبان شورای مشهد تعجب نمی‌کنم. مشهد نیاز به تلنگر داشت و این تلنگر با حضور آقای روحانی در روز آخر قبل از انتخابات، به مردم این شهر زده شد.»
آنچه در انتخابات شورای شهر تهران و مشهد روی داده است و تمامی لیست اصلاح‌طلبان در این دو شهر موفق شده‌اند به شورا راه یابند، به وضوح نمایانگر این مهم خواهد بود که مردم توانسته‌اند، شهرهای تهران و مشهد را باز پس بگیرند و برای روزهای بهتر شهر خویش امیدوارانه به آینده بیندیشند.