بحران در مدیریت اقتصاد


گروه اقتصاد- کورش شرفشاهی: موج تازه گرانی در بازارهای ارز و سکه در هفته جاری دوباره مردم را به صرافیها و بازار زرگرها کشاند و نگاهها را متوجه ویترین صرافی ملی کرد. افزایش محسوس قیمت دلار و رکوردشکنی قیمت سکه در مرز ۱۶ میلیون تومان نشان از بحران در اقتصاد کشور دارد و انگشت اتهام کارشناسان در این راستا برج لاجوردی و مردان اقتصادی دولت روحانی را نشانه رفته است. نیمنگاهی به عملکرد اقتصادی دولت روحانی از آغاز تا سال آخر دولت او نشان از افزایش چند ۱۰ برابری قیمتها دارد و متأسفانه تمام بگیروببندها و اعدام سلاطین بازارهای سکه و دلار و ... نتوانسته است باعث سروسامان دادن به اقتصاد شود.

مردم دیگر تحمل ندارند

این یک واقعیت است که قشر حقوق بگیر دیگر کشش این همه گرانی و تورم را ندارد اما بدتر اینکه مسوولان راهبردی برای کنترل این اوضاع ندارند. اینکه یک روز رییس جمهور در هیات دولت از گشایش اقتصادی سخن بگوید و به دنبال آن دولتمرد دیگری از مردم بخواهد یک هفته برای خرید دست نگه دارند اما اتفاقی نیفتد، نشان می دهند که آقایان دچار ذوق زدگی سیاسی می شوند و در این بین مردم دچار بی اعتمادی می شوند. اینکه جنگ اقتصادی را بهانه ای برای سرپوش گذاشتن روی سومدیریت بگذاریم، به هیچ وجه درست نیست، مگر غیر از این است که مردم انتظار ثبات دارند تا نگران این نباشند که بنا به قول حسن روحانی در اولین دورحضورش در عرصه انتخابات ریاست جمهوری، مردم که صبح از خواب بیدار می شوند ببینند جیبشان را زده اند؟ کجاست آن وعده های رویایی و رونق اقتصادی که مردم دیگر نیازی به یارانه نداشته باشند؟

عرضه روزانه ۵۰ میلیون دلار

یکی از اصلی ترین مواردی که باعث گرانی می شود، گرانی دلار است. در این شرایط مردم معتقد هستند که اول دلار گران می شود و سپس همه چیز را به دنبال خودش می کشد. تا امروز آقایان هر بار به نوعی منکر این واقعیت تلخ می شدند اما اکنون که دلار از مرز۳۱ هزار تومان عبور کرد، به نظر می رسد که تکانی خورده باشند زیرا بانک مرکزی اعلام کرد: با هدف مدیریت و تنظیم بازار ارز کشور مقرر شده تا سقف خرید کارگزاران (بانکها و صرافیها) در بازار متشکل ارزی از روز کاری دوشنبه مورخ ۱۳۹۹.۷.۲۱ به ۵۰۰ هزار دلار افزایش یابد.همچنین طبق این گزارش این بانک، روزانه از طریق بازار ساز ۵۰ میلیون دلار در بازار یاد شده به صورت اسکناس عرضه خواهد کرد.

ضرورت توقف بازارهای غیررسمی

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در توئیتر در واکنش به افزایش نرخ ارز گفت: بانک مرکزی علی رغم تذکر نمایندگان و توصیه اقتصاددانان نسبت به توقف بازارهای غیررسمی ارز فردایی اقدام نمیکند. محسن زنگنه گفت: بانک مرکزی علی رغم تذکر نمایندگان و توصیه اقتصاددانان نسبت به توقف بازارهای غیررسمی اقدام نمیکند.

وی نوشت: در حالیکه مدیران بانک مرکزی خوابند، دلار از مرز ۳۱۰۰۰ عبور کرد!اینکه بانک مرکزی علی رغم تذکرهای متعدد نمایندگان و توصیههای مکرر اقتصاد دانان نسبت به توقف فعالیت بازارهای غیررسمی ارز فردایی اقدام نمیکند جای سوال است!

درآمدزایی دولت از تسعیر ارز

بدترین اتهام به مدیریت اجرایی کشور کاسبی از جیب مردم است. ادعایی که بارها از سوی مسوولان اعلام شده است. اکنون نیز یک کارشناس اقتصادی نسبت درآمدزایی دولت از نرخ تسعیر ارز هشدار دد، زیرا معتقد است که این امر موجب افزایش پایه پولی میشود. کامران ندری به ایسنا گفت: میانگین نرخ ارز در بازار نیما در سال گذشته برای تسعیر نرخ ارز در نظر گرفته شده است. یکی از اشکالات اقتصاد کشور این است که سهامدار بانک مرکزی دولت است و بانک مرکزی داراییهای خارجی دارد که پایان سال ارزش این داراییها را محاسبه میکنند و براساس آنها از این بانک مالیات میگیرند که در دنیا این ساختار وجود ندارد و مازاد درآمد بانکهای مرکزی دیگر اندوخته میشود.وی افزود: گفته میشود که دولت از نرخ تسعیر ارز برای تسویه بدهیهای خود به بانک مرکزی استفاده میکند. همچنین از مازاد داراییهای بانک مرکزی مالیات اخذ و درآمدزایی میکند که درآمدزایی دولت از نرخ تسعیر ارز موجب افزایش پایه پولی میشود.

چیزی در سفره مردم دیده نمی شود

از سوی دیگر نایب رئیس مجلس با بیان اینکه باید بانک مرکزی و دولت تلاطمات ارزی را کنترل کنند، میگوید: هرچند بانک مرکزی ادعا میکند که برای کنترل نرخ ارز تلاشهایی انجام میدهد اما این تلاش در سفره مردم و اقتصاد دیده نمیشود.علی نیکزاد در گفتوگو با خانه ملت درباره افزایش افسارگسیخته نرخ ارز، گفت: حفظ ارزش پول ملی یکی از اقدامات بسیار مهمی است که اقتصاد و مردم را تحت تاثیر قرار میدهد؛ بانک مرکزی و دولت باید تلاطمات ارزی را کنترل کنند.نماینده اردبیل با اشاره به برگزاری جلسات متعدد اقتصادی توسط رئیس مجلس، افزود: در این جلسات نتایج خوبی درباره ارزهایی که دریافت شده اما کالا واردات نشده یا افرادی که ارزهای صادراتی را وارد کشور نکرده اند، به دست آمد.نائب رئیس مجلس با اشاره به هدررفت ۴ میلیارد و ۷۲۱ میلیون دلار در یک مرحله و ۱۸میلیارد دلار در گام بعدی اضافه کرد: دولت باید با همکاری قوه قضاییه موضوع حفظ ارزش پول ملی را پیگیری کند.

امان از سوءمدیریت

از یک سو قیمت سکه از مرز ۱۶ میلیون تومان می گذرد و از سوی دیگر خودرو در جاده گرانی می تازد، سیمان، آهن، مصالح ساختمانی و... گران می شود تا مسکن را به دنبال خودش بکشد، نانوا نان را گران می کند و هیچ توجهی به تعزیرات ندارد و خلاصه آنکه گرانی به اندازه ای وحشتناک شده که به عنوان بحران از آنها یاد می شود. امروزه کار بجایی رسیده که مردم نگران کرونا نیستند و بیش از آنکه نگران کرونا باشند، نگران بحران اقتصادی هستند و هنگامی افسرده می شوند که از مدیریت این بحران عظیم اقتصادی خبری نیست. از سوی دیگر مجلس شورای اسلامی که می بایست بر عملکرد دولت نظارت داشته باشد، پیشنهادهایی می دهد که بیشتر رویاپروری است. طرح مالیات بر خانه های خالی برای کنترل قیمت مسکن، طرح ماشین دار کردن مردم و طرح های بسیاری که هیچ فایده ای به غیر از اثبات ناکارآمدی بخش نظارت کشور ندارد. هنوز به خاطر داریم روزگاری که روحانی بنا داشت نامزد ریاست جمهوری شود و آنچنان از مدیریت سخن می گفت که گویی قرار است خودکاری را جابجا کند. هنوز بخاطر داریم اسحاق جهانگیری از انتقادش به تیم اقتصادی دولت قبل و تاکید بر استعفای مدیران ناکارآمد اقتصادی خبر می داد. شعارهایی که هرگز جامع عمل به خود نپوشاند. آنچه امروزه در نتیجه عملکرد دولت تدبیر وامید در ۷ سال گذشته شاهد هستیم، رکورد شکنی شاخص های فقر و فلاکت بوده است.