روزنامه آرمان ملی
1399/08/17
پيروزی بايدن ريسک را كم می كند؛ فرصت را زياد
ايالات متحده آمريکا انتخابات نفس‌گير و تنگاتنگي را پشت سرگذاشته که تــاکنون رئيس‌جمهور مستقر شکست خورده است. پيروزي بايدن در انتخابات چه معنايي براي جامعه آمريکا دارد؟در مرحله نخست بايد به سيستم سياسي آمريکا دقت کرد که سازو‌کاري را فراهم کرده که قدرت هم دست يافتني و هم از دست دادني است. به همين دليل نيز بوده که برخي از روساي‌جمهور اين کشور پس از چهار سال کنار رفته‌اند و فرد ديگري جايگزين آنها شده‌اند. نيکسون و جورج بوش پدر نمونه بارز روساي‌جمهوري هستند که تنها چهار سال قدرت را در آمريکا در اختيار داشتند و پس از آن قدرت را به شخص ديگري واگذار کردند. حتي جرالد فورد که پس از ماجراي واترگيت به جاي نيکسون به رياست‌جمهوري رسيد نيز در مرحله بعد موفق نشد در انتخابات به پيروزي دست پيدا کند. ترامپ به دليل ويژگي‌هاي فردي و رواني‌اي که دارد شرايط انتقال قدرت در انتخابات را سخت‌تر مي‌کند. اگر در روزهاي آينده آراي الکترال بايدن به 270 رأي برسد اين احتمال وجود دارد که ترامپ به دليل ويژگي‌هايي که دارد در مقابل ساختار اداري و سياسي آمريکا مقاومت کند. سکوت معنا‌دار جمهوري‌خواهان در وضعيت کنوني نيز نارضايتي‌ها نسبت به رفتارهاي ترامپ را در بين جمهوري‌خواهان نشان مي‌دهد. به نظر مي‌رسد اگر نتيجه انتخابات همه ايالت‌ها مشخص شود ما با يک شخصيت جنجالي مواجه هستيم که براي مدتي سروصدا ايجاد خواهد کرد و پروسه‌هاي حقوقي را دنبال مي‌کند و اتفاقاتي مي‌افتد که به عنوان يک نقطه آسيب در تاريخ سياسي آمريکا باقي خواهد ماند. حتي اين احتمال وجود دارد که ترامپ در انتخابات بعدي آمريکا دوباره خود را مطرح کند؛ اتفاقي که در سنت سياسي آمريکا کم‌نظير است. به تازگي رئيس کارمندان کاخ سفيد اعلام کرد اگر ترامپ در اين انتخابات شکست بخورد در انتخابات بعدي حضور خواهد داشت. اين موضوع نشان مي‌دهد ترامپ که مزه کيک قدرت به دهانش خوش آمده حاضر نيست به راحتي آن را رها کند. دو شخصيتي و هيجاني بودن ترامپ، رفتارهايي که درباره آزار زنان از ايشان شاهد بوديم، به همراه تحقير سياه‌پوستان نشان مي‌دهد ما با يک انسان مورد مطالعه مواجه هستيم که همزمان از عقده اديپ و شخصيت فروخفته رنج مي‌برد و نيازمند واکاوي روانشناسي است. به همين دليل نيز بنده فکر مي‌کنم شخصيت ترامپ و رفتارهاي وي براي مدت‌ها در حافظه تاريخي مردم آمريکا باقي بماند.
به چه ميزان رفتارهاي ترامپ ممکن است وضعيت انتخابات آمريکا را کش‌دار و پچيده کند، به شکلي که طرفداران هر دو گروه به خيابان‌ها بيايند؟
به نظر مي‌رسد پيامدهاي شکست ترامپ در انتخابات تا دو يا سه ماه آينده خود را نشان بدهد. اين در حالي است که اگر بايدن موفق شود در ايالت‌هاي باقي مانده آراي لازم را به دست بياورد نتيجه انتخابات مشخص خواهد شد و ترامپ در نهايت مجبور به پذيرش شکست در انتخابات و ترک کاخ سفيد خواهد شد.
مـــهم‌ترين تـحولات ناشي از پيروزي بايدن در انتخابات چـــه خواهد بود؟ در فرداي حضور بايدن در انتخابات چه تــحولاتي در عرصه بين‌المللي رخ خواهد داد؟
بايدن معاون اول دولت اوباما بود و اوباما نيز طراح گفت‌وگو و مذاکره به شمار مي‌رفت. اين گفتوگوها نيز در نهايت گشايش‌هايي مانند برجام و برخي گشايش‌هاي ديگر در حوزه‌هاي اقتصادي و بين‌المللي را به وجود آورد. در شرايط کنوني نيز بايدن عنوان کرده که اگر به رياست‌جمهوري دست پيدا کند به برجام بازخواهد گشت. هرچند کيفيت اين بازگشت نيز داراي اهميت است. هنگامي که بايدن وارد کاخ سفيد مي‌شود واکنش بازار به‌خصوص قيمت دلار، افزايش بازار سهام و کاهش ريسک مسکن همگي فشار اقتصادي را از روي جامعه کم مي‌کند. در چنين شرايطي حتي مي‌توان از نظر بانکي روابط را با جامعه جهاني ترميم کرد. حتي با کاهش تحريم‌ها فضاي تنفس بيشتري داده مي‌شود. البته يک فرض اشتباه نيز شکل گرفته که مردم بيشتر طرفدار ترامپ هستند. نبايد رسانه‌هايي مانند ايران اينتر‌نشنال يا من و تو را که با لابي‌هاي سعودي‌هاي اداره مي‌شوند به مثابه ديدگاه مردم تلقي کنيم. برخي عنوان مي‌کنند اگر تــرامــپ در انتخابات به پيروزي دســت پيـــدا کند فشارهايي را وارد مي‌کــند». اين عده معتقدند اگر بايدن به پيروزي برسد مسائل همه حل نمي‌شود. به هر حال رابطه بايدن با اسرائيل مانند رابطه ترامپ نخواهند بود. از سوي ديگر بايدن لابيرنت جدي را با عربستان انجام نخواهد داد.دموکرات‌ها نسبت به قتل خاشقچي و نوع رفتار عربستان در يمن انتقاد جدي داشتند و از سوي ديگر منتقد وضعيــت شــهرک‌نشيني و سبک رفتار نتانياهو هستند. اگر در 48 ساعت گذشته به وضعيت رسانه‌هاي اسرائيل و عربستان دقت کنيم کاملأ مشخص است که رسانه‌هاي اين کشور در يک سکوت خبري و هراس و اضطراب به سر مي‌برند. همه اين مسائل نشان مي‌دهد که اکثريت مردم ايران رويکردي را که سلطنت‌طلبان، مجاهدين يا لابي اسرائيل و عربستان دنبال مي‌کنند، دنبال نمي‌کنند. معناي اين قضيه اين است که دوسوم از کساني که در نظر‌سنجي هاي صورت گرفته در ايران خواهان به قدرت رسيدن بايدن در آمريکا بودند خواستار اداره کشور با ريسک کمتري هستند. مردم به دنبال تغيير و تحول با نرم‌هاي معقول و حساب شده و اميدبخش‌تري هستند. معناي ديگر اين رويکرد اين است که پيروزي بايدن در انتخابات مي‌تواند روي وضعيت سياسي در ايران تأثير بگذارد.
پيروزي بايدن چه تأثيري در سياست داخلي ايران خواهد داشت؟
از ابتدا نيز مشخص بود که اصولگرايان بيشتر از به قدرت رسيدن چه کسي رضايت دارند، فضاي بخشي از فضاي سياسي را در اختيار تندروها قرار دارد. ادامه سياست‌هاي ترامپ ايران را نيز وادار مي‌کرد با رويکردهاي راديکال مقابله‌به‌مثل کند. به همين دليل نيز بهترين گزينه مي‌توانست حضور اصولگرايان در قدرت باشد. اين در حالي است که با پيروزي بايدن در انتخابات و احتمال کاهش تنش‌ها همچنان به چهره‌اي مانند ظريف نياز است. فارغ از اينکه چه کسي پس از دولت حسن روحاني در ايران به قدرت برسد ظريف همچنان يکي از گزينه‌هاي ماندگار در ديپلماسي خواهد بود. در چنين شرايطي شانس ميانه‌روها و افراد معتدل که هم مورد اعتماد باشند و هم بتوانند از طريق لابيرنت‌هاي اصلاح‌طلب با افکار عمومي ارتباط معناداري پيدا کنند، تقويت خواهد شد. شور انتخابات آمريکا به خوبي در فضاي مجازي و حتي در جوک‌ها و لطيفه‌هايي که اين روزها رد وبدل مي‌شود باعث خواهد شد که شور انتخاباتي دوباره به فضاي سياسي بازگردد. پيش بيني بنده اين است که گرمي انتخابات آمريکا منجر به گرمي انتخابات خواهد شد. شايد تا قبل از برگزاري انتخابات در آمريکا اگر از بنده چنين سوالي مطرح مي‌شد عنوان مي‌کردم انتخابات آينده در ايران انتخابات پرشوري نخواهد بود، اما امروز معتقدم بازگشت آمريکا به برجام و شروع گفتوگوها اميدواري‌هاي جديدي ايجاد خواهد شد و فضاي يخ زده سياسي نيز بي تاثير نيست. البته سياست ايران براساس انتخابات آمريکا تنظيم نمي‌شود و ما سياست تعريف شده خودمان را داريم. و در مقاطع مختلف با توجه به شاخص‌هاي تعريف شده عمل مي‌کنيم.
آيا شورانتخابات بي‌اعتمادي اجتماعي امروز موجود در جامعه را نسبت به جريان‌هاي سياسي ترميم خواهد کرد؟
فرض کنيد ترامپ به رياست‌جمهوري برسد و عنوان مي‌کرد قصد دارد فشارها به ايران را افزايش بدهد. از سوي ديگر وي بارها ادعا کرده پس از پيروزي در انتخابات اولين کساني که با من تماس خواهند گرفت ايراني‌ها خواهند بود. ترامپ ادعا مي‌کرد ايراني‌ها يک هفته پس از پيروزي وي در انتخابات با او تماس خواهند گرفت. اين در حالي است که به دليل شهادت سردار سليماني و نوع نگاهي که رهبر معظم انقلاب به اين موضوع دارد و استراتژي‌اي که در سال‌هاي گذشته توسط جمهوري اسلامي دنبال شده است در يک هفته اول که هيچ؛ حتي اگر يک سال هم بگذرد کسي از ايران با کاخ سفيد تماس نخواهد گرفت. در چنين شرايطي فشارهاي ترامپ بر ايران افزايش پيدا خواهد کرد. از اساس اسرائيل و آمريکا مدل فشار را طراحي کرده‌اند که با فشارهاي اقتصادي واجتماعي کشور و مردم ايران تحت‌فشار قرار بگيرد. اين امر به صورت طبيعي نارضايتي اقتصادي را افزايش خواهد داد که مي‌تواند چالش‌هاي جدي ايجاد کند که البته براي آن مدل کنترلي و مهار گراني بايد در دستور کار قرارگيرد. اين در حالي است که در شرايط کنوني کسي در آمريکا احتمالا به قدرت رسيده که عنوان مي‌کند به برجام باز خواهد گشت و حاضر به گفت‌وگو خواهد بود. البته معتقد نيستم آمدن بايدن به معناي اين است که همه چيز براي ما گل و بلبل خواهد شد. چه‌بسا به قدرت رسيدن دموکرات‌ها و بايدن که ارتباط بهتري با اتحاديه اروپا دارند توسط اتحاديه اروپا کار را براي ايران سخت‌تر کنند. با اين وجود به دليل اينکه اين اتفاق در يک فرآيند زماني صورت مي‌گيرد و ايراني‌ها بهترين مصداق براي اين ضرب‌المثل هستند که «از اين ستون به آن ستون فرج است» تلاش خواهند کرد که يک بازي تدريجي شکل بگيرد. در ايران آمدن بايدن و ترامپ هيچکدام فرقي براي ايران ندارند و ما سياست خودمان را داريم. در ايران کسي براي بايدن گل قرمز نخواهد فرستاد. اين احتمال وجود دارد که خوش‌بيني‌ها نسبت به پيروزي بايدن در انتخابات به تدريج جاي خود را به نااميدي بدهد. با اين وجود فرآيند عمل سياسي افزايش پيدا خواهد کرد. اگر قرار است دولتي در ايران در چهار سال آينده با بايدن کار کند احتمالا يک دولت امنيتي و نظامي نخواهد بود. همان‌گونه که اوباما در دوران رياست‌جمهوري خود راه را بر احمدي‌نژاد بست در اين دوره نيز اين اتفاق تکرار خواهد شد. بدون‌ترديد مقامات تحليل‌هاي خاص خود را دارند و بر اين باورند که اين مسأله حائز اهميت است. در چنين شرايطي شانس افراد ميانه‌رو مانند علي لاريجاني، اسحاق جهانگيري و محمد شريعتمداري افزايش پيدا خواهد کرد؛ افرادي که به صورت همزمان مورد اعتماد حاکميت و جريان اصلاحات هستند. بنده معتقدم ما در آينده به سمت چنين رويکردي گام خواهيم برداشت. از سوي ديگر در صورتي که دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري دقيقا رعايت شود در اين دوران احتمال مذاکره وجود دارد.
انتخابات آمريکا چه تاثيري روي اقتصاد خواهد گذاشت؟
يکي از بزرگ‌ترين شانس‌هايي که در طول چهار دهه گذشته نصيب ما شده شرايطي است که امروز در آن قرار داريم. مشکلات اقتصادي ايران بخشي به مسائل مديريت داخلي و بخشي نيز بين‌المللي است. اگر بخش مديريت داخلي را کنار بگذاريم ظاهرا در عرصه بين‌المللي يک وضعيت خاص ايجادخواهدشد. نکته مهم اين است که آيا در بين سران شرايط براي تصميمات جديد خواهد داشت يا خير.البته سياست ما در قبال آمريکا روشن است و به آمدن اين و آن وابسته نيست. اگر از اين فرصت تاريخي براي آچمز کردن مشکلات اقتصادي و نااميدي براندازان استفاده شود اميدي‌ها مجدد باز خواهد گشت. به همين دليل بسياري از مسائل که در آينده تأثيرگذار خواهد بود به تصميم‌گيري‌ها در ايران ارتباط خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
بورس، صعودي مي شود؛ ارز،كاهشي
ترامپ لطمه مي‌زند،بعد مي‌رود
پای ظریف به ۱۴۰۰ کشیده میشود؟
نه دموکرات‌ها خیری دارند نه جمهوریخواهان
نظارت بيايد، باندهاي ثروت محكمه مي‌روند
پيروزی بايدن ريسک را كم می كند؛ فرصت را زياد
سختی این سه سال در تاریخ ایـران بی سابقه بود
موج سوم؛ مرگ ۱۷ ایرانی در هر ۶۰ دقیقه
کارخانه قند، تهدید تلخ چغازنبیل
بزرگ‌ترین بازنده انتخابات آمریکا کیست؟
درس هایی از انتخابات آمریکا
چرا این‌قدر بداخلاق شدیم؟
از انتخابات آمریکا تا انتخابات ۱۴۰۰ ایران
بزرگ‌ترین بازنده انتخابات آمریکا کیست؟
روشن شدن عملکرد دولت در آینده
