جدل به جای تدبیر

در شرایطی که هوای تهران به شدت آلوده است مسئولان مرتبط به جای ارائه راهکار در تلاش هستند یکدیگر را مسئول شرایط فعلی بنامند
آفتاب یزد- گروه شبکه: آسمان تهران و برخی از کلانشهرها از آلودگی، سیاه رنگ شده است. تا چشم کار می‌کند دود، غبار و آلایندگی است که جای هوای تازه را در نفس‌های مردم شهر گرفته است. وضعیت آلودگی هوا به قدری بحرانی است که براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، درحال حاضر کیفیت هوای تهران با شاخص میانگین ۱۶۲ در شرایط ناسالم برای همه افراد است همچنین کیفیت هوا تقریبا در تمامی ایستگاه‌های سنجش در مناطق مختلف پایتخت در وضعیت قرمز قرار دارد. از همین رو این شرکت با صدور اطلاعیه‌ای از عموم شهروندان درخواست کرد که از ترددهای غیرضروری در سطح شهر اکیداً خودداری کنند. حتی با توجه به غلظت آلاینده ها، انوشیروان محسنی بندپی استاندار تهران از احتمال تعطیلی دو روزه تهران در هفته آینده خبر داده است.
نکته اینجاست که این وضعیت هرساله ما به هنگام سرماست اما مسئولان در تمام این سالها سعی کرده‌اند بدون آنکه راه حل اساسی برای رفع آلودگی هوا بیابند، توپ را در زمین یکدیگر بیندازند و با دلایل
مختلف دیگری را مقصر جلوه دهند. در حالی که این نفس‌های مردم است که در میان آلودگی هوا و بدتر از آن دعواهای مسئولان به شمارش افتاده و سلامت شان مورد تهدید قرار گرفته است. این بار هم شاهد اختلاف نظر در خصوص چرایی این آلودگی هوا هستیم.


> سوخت مازوت دلیل آلودگی هوا
مسئولان کنترل کیفیت هوا و شورای شهری‌ها بر این باورند که از آنجا که شاهد منع تردد خودروها به خاطر کرونا در سطح شهر هستیم،دلیل اصلی این آلودگی هوا، چیزی جز سوزاندن مازوت که از آلایندگی بسیار بالایی هم برخوردار است در نیروگاه‌ها و صنایع نیست. در این راستا حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در گفتگو با ایسنا درباره چرایی افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در تهران با وجود ممنوعیت تردد خودروهای دیزلی می‌گوید: « از آنجایی که تردد شبانه خودروهای دیزلی در سطح شهر ممنوع شده است، می‌توان نتیجه گرفت که منابع ثابت آلاینده ازجمله نیروگاه‌ها،صنایع و... از سوخت‌های غیراستانداردی استفاده می‌کنند که گوگرد زیادی دارد مانند گازوئیل پرگوگرد و یا سوخت مازوت.» به گفته وی افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد روی تشکیل ذرات معلق اثرگذار است و می‌توان گفت که پایه تشکیل ۳۰ درصد از ذرات معلق سولفات‌ها هستند. این یعنی گوگرد می‌تواند تاحدی پایه تشکیل ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون - به‌عنوان عامل اصلی آلودگی هوا طی روزهای
اخیر - باشد.
> خودروهای دیزلی مهم‌ترین عامل آلودگی
اما سازمان محیط زیست خلاف این نظر را دارد و معتقد است که هیچ یک از صنایع و نیروگاه‌های مهم و تاثیرگذار بر آلودگی هوا، تاکنون از سوخت مازوت استفاده نکرده‌اند بنابراین خودروهای دیزلی مهم‌ترین نقش را در آلودگی هوا دارند. محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش اداره حفاظت محیط زیست استان تهران درباره آلودگی هوای تهران و افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در تهران که ارتباط مستقیمی با مصرف سوخت‌های غیر استاندارد در نیروگاه‌ها و صنایع دارد، گفته است:« گرچه افزایش دی‌اکسید گوگرد اهمیت زیادی دارد اما عامل اصلی آلودگی هوای تهران ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است که خودروهای دیزلی مهم‌ترین نقش را در انتشار آن دارند.»
> مدیریت آلودگی هوای تهران با استاندار است
در این میان آنچه که آزار‌دهنده است، شانه خالی کردن مسئولان از مسئولیت شان
است.در این باره رئیس سازمان محیط
زیست می‌گوید:« امروز وضعیت آلودگی هوای تهران قرمز است و در این شرایط استاندار تهران باید بر اساس اختیارات خود تصمیم بگیرد.» به گزارش ایسنا، عیسی کلانتری گفت: «در چنین شرایطی باید از رفت و آمد خودروهای دیزلی جلوگیری و فعالیت نیروگاه‌ها کنترل شود. ما نمی‌توانیم به صرف اینکه برق می‌خواهیم تولید کنیم و گاز نداریم، مازوت دهیم و هوای شهر را به این روز بیندازیم.» وی در رابطه با اینکه آیا از سوی استاندار تهران در این زمینه درخواستی شده است، اظهار کرد:« ستاد ملی مقابله با کرونا در این زمینه شنبه تصمیماتی اتخاذ کرد و دادستان تهران صراحتا اعلام کرد هیچکس حق ندارد قانون را زیر پا بگذارد. در تهران قانون هوای پاک در حال زیر پا گذاشته شدن است و مسئول رسیدگی به آن دادستانی کل است.»
> محیط زیست به وظیفه‌اش عمل کند
از سوی دیگر امیرحسین قاضی زاده هاشمی،نایب رئیس مجلس با تاکید بر لزوم ورود جدی دولت برای مقابله با آلودگی هوا گفت:« فصل وارونگی هوا است، وضعیت محیط زیست و هوا به ویژه در شهرهای صنعتی مانند اصفهان، اراک، قزوین و مشهد خوب نیست. لازم است دولت به این موضوع توجه جدی کرده و سازمان محیط زیست نیز به وظایفش عمل کند.»
> ریه‌های مردم ذخیرگاه مازوت
آنچه که مشخص است اینکه این حجم از آلودگی، در کنار سایر عوامل ایجاد‌کننده آن همچون وجود موتورسیکلت ها، به علت سوزاندن مازوت باشد. چرا که یک کارشناس محیط زیست نیز بر این باور است که علت اصلی آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرها استفاده از سوخت مازوت است. محمد درویش در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید:« دلیل اصلی آلودگی هوا این است که نیروگاه‌ها صنایع و پالایشگاه‌های اطراف تهران به جای استفاده از گاز از سوخت مازوت استفاده می‌کنند که متاسفانه این ماجرا در اراک و اصفهان هم تکرار شده است.» وی با بیان اینکه این آلودگی زیاد نمی‌تواند مربوط به استفاده از خودروهای دیزلی باشد، اظهار کرد:« همانطور که آقای کلانتری عنوان کرده‌اند، نتوانسته‌اند در مقابل وزارت نفت در خصوص سوخت مازوت بایستند. به این دلیل که مازوت در پالایشگاه‌ها انباشته شده و از آنجایی که نمی‌توانند از آنها نگهداری کنند به پالایشگاه ها، صنایع و نیروگاه‌ها اجازه داده شده است که مازوت را بسوزانند.» این کارشناس محیط زیست ادامه داد:« با این کار در واقع از ریه‌های مردم به عنوان ذخیره مازوت استفاده می‌کنند. متاسفانه میزان آلایندگی مازوت بسیار بالاست و خطرناک نیزاست به طوری که مرگ و میر ناشی از کرونا در شرایط آلودگی متاثر از مازوت تا ۶ برابر افزایش پیدا می‌کند. بنا براین استفاده از مازوت می‌تواند اثرات خیلی جدی برای سلامت مردم داشته باشد.»
> مردمی که نادیده گرفته می‌شوند
متاسفانه در میان این دعواها، گویی سلامتی مردم است که نادیده انگاشته می‌شود و در این آلودگی هوا باید دود و آلایندگی استنشاق کنند. دودی که اثرات مخربی بر ریه افراد دارد و گاها سرطانزاست. به هر حال به خاطر آلودگی هوای تهران بنا به گفته انوشیروانی محسنی بندپی، کلیه فعالیت‌های ساختمانی که موجب انتشار ذرات معلق در هوا می‌شوند متوقف خواهند شد و تنها در موارد استثناء با هماهنگی معاونت عمرانی استانداری تهران می‌توانند این پروژه‌ها فعالیت کنند. وی همچنین تاکید کرد:«علاوه بر منع تردد شبانه که در حال اجرا است عبور و مرور و فعالیت کامیون‌های با عمر بیش از ۲۰ سال ممنوع است. همچنین مقرر شد تا شهرداری و راه و شهرسازی در پایانه‌هایی که دارند، اتوبوس‌هایی که پارک هستند و هنگام شروع فعالیت برابر استاندارد ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باید درجا کار کنند این میزان را به نصف کاهش دهند. همه دستگاه‌های دولتی و شرکتها و صنوفی که موتورسیکلتها را به کار می‌گیرند باید این دستگاه‌ها را ملزم به داشتن برگه معاینه فنی کنند و راهور، پلیس اماکن ومحیط زیست نیز باید این کار را دنبال کنند تا از سه میلیون موتورسیکلت سواری که حدود نیمی از آنها در دستگاه‌های مختلف مشغول به کار هستند برگه معاینه فنی را دریافت کنند.»
> رفیق شفیق هوای ناپاک هستیم
اما آلودگی هوا نیز مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته و واکنش‌های آنها را در پی داشته است.
یکی از کاربران در این مورد نوشته است:
« آلودگی هوا باعث سردرد میشه و این خوب نیست. وقتی منشا آلودگی هوا آلایندگی‌های صنعتی و کارخانه‌هاست و اساسا ربطی به ترافیک و ماشین‌ها ندارد پس چرا برای آن کاری نمی‌کنند».
دیگری نوشت:« نه دیگه جدی جدی نفس کشیدن سخته! زندگی نرمال را با خرید و هزینه‌های زندگی تعریف کردن خوبه اما با این آلودگی هوا، حسرت یک برنامه ریزی ساده حتی برای پیاده روی رفتن هم به دلم موند».
یکی دیگر از کاربران اینطور می‌نویسد:
« یکی نیست بگوید چرا هوای تهران وارد وضعیت قرمز شده. دقیقا چه اتفاقی افتاده که چنین شده؟ می‌گویید کارخانه‌های با مازوت کار کن را که پلمب کردید، خودروهای دیزلی هم که مانع ترددشان شدید. پس چه اتفاقی رخ داده؟
چه اتفاقی؟».
کاربران دیگر نوشته اند:« هر سال تقصیر ماشینا بود، امسال که ترافیک هم محدود شده تقصیر کیه»، «کاش امکانش بود یه چند روز می‌زدیم بیرون از آلودگی...
یه جور گَندیه هوا»، « با این حجم از آلودگی هوا دیگه جاش بود چند روز تعطیل کنن مردیم از سردرد و حال بد»، «این کرونا یه‌ساله اومده اما میدونید ما رفیق شفیق هوای
ناپاک هستیم دیگه»، « آلودگی هوا فقط یک عامل نداره و در هر منطقه‌ای متفاوته. سوخت مازوت چون دودش کاملا مشخصه بیشتر توی چشمه ولی بنزین خودروها و گاز خانگی هم علت آلایندگی هستند. در کمتر کشوری در جهان گاز رو میدن به خونه ها. گاز در نیروگاهها باید بشه برق وبرق بیاد برای مصارف»، «مشکل اگر واقعا مازوت باشه راه درمانش خیلی ساده هست».