493 میلیاردی که دود می شود

مصرف رو به رشد دخانیات در کشور، علاوه بر بروز بیماری های متعدد از جمله انواع سرطان ها، همه ساله مبالغ هنگفتی ارز از کشور خارج می کند. در این میان و با احتساب هزینه های کلانی که صرف واردات یا قاچاق سیگار به داخل کشور می شود، خسارات جبران ناپذیری نیز به اقتصاد داخل و به دنبال آن بخش بهداشت و درمان کشور تحمیل می شود که سهم خراسان رضوی نیز نشان دهنده اعداد و ارقام قابل توجهی است. به بهانه هفته بدون دخانیات، در این گزارش به بررسی ابعادی از معضلات مصرف دخانیات در استان می پردازیم.
مصرف روزانه 300 کارتن انواع تنباکو در استان
«محمدابراهیم افشاری» دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما با بیان این که روزانه در استان هزار و 150 کارتن سیگار مصرف می شود، می افزاید: 15 درصد از این میزان تولید داخل، 45 درصد سیگار قاچاق و 40 درصد سیگار وارداتی است. وی ادامه می دهد: مصرف تنباکوی میوه ای و غیر میوه ای نیز در هر روز 300 کارتن است که 30 کارتن از این تعداد تولید داخل است و بقیه به صورت قاچاق از کشورهایی همانند عربستان، مصر، امارات و اردن وارد می شود. وی درباره قیمت هر کارتن سیگار می گوید: هزینه هر کارتن سیگار با احتساب قیمت سیگار داخلی و خارجی به طور متوسط یک میلیون تومان است و قیمت متوسط تنباکوی مصرفی هر روز استان نیز 200 میلیون تومان برآورد می شود، ضمن این که هر سال از جمع 60 میلیارد نخ سیگاری که در کشور مصرف می شود حدود 7 درصد (4 میلیارد و 200 میلیون نخ سیگار) سهم مصرف در خراسان رضوی است.افشاری با بیان این که بسیاری از برندهای تولید شده سیگار خارجی، به طور مستقیم از کشور اصلی تولید کننده وارد کشور نمی شود، بیان می کند: محصولات قاچاق و وارداتی، اغلب در کشورهای حوزه خلیج فارس و یا دیگر کشورهای همسایه، بدون نظارت و با استفاده از ضایعات کارخانه های اصلی تولید و وارد کشور می شود اما محصولات داخلی با 7 بار سم زدایی، ضرر و زیان کمتری دارد. 
دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان اضافه می کند: از آنجا که کیفیت سیگار وارداتی و قاچاق مطلوب نیست، طبق تبصره 3 ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت مکلف به تولید سیگار خارجی در داخل با همان نشان و برند شده تا از واردات سیگارهای قاچاق و بی کیفیت خارجی، جلوگیری شود.


بر اساس اطلاعات ارائه شده، سالانه 420 هزار کارتن سیگار در استان مصرف می شود که با احتساب مبلغ متوسط یک میلیون تومان برای هر کارتن، سالانه 420 میلیارد تومان سرمایه دود می شود. از طرف دیگر با مصرف روزانه 200 میلیون تومان تنباکو در استان نیز، در سال 73 میلیارد تومان هزینه برای مصرف تنباکو صرف می شود. این یعنی  این که سالانه حداقل 493 میلیارد تومان پول سوزی برای سیگار و تنباکو در استان صورت می گیرد.
وجود 4 هزار سم در سیگار
درباره مضرات استعمال دخانیات، دکتر «مهدی بلالی مود» رئیس مرکز تحقیقات سم شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که از سال ها قبل وجود سم در سیگار به اثبات رسیده است، می گوید: بیش از 20 سال است که وجود 4 هزار ماده سمی در سیگار به اثبات رسیده است.
وی می افزاید: در کنار تمام سموم موجود، نیکوتین موجود در سیگار باعث ایجاد وابستگی شدید به مصرف می شود و فیلتر سیگار نیز مانع از انتقال سم به بدن افراد سیگاری نمی شود.
وی تصریح می کند: برونشیت مزمن یکی از عوامل مهم تداوم استعمال سیگار است که به مرور باعث ایجاد عفونت در بدن مصرف کننده و بعد از سن 50 سالگی باعث تنگی نفس، برونشیت و انسداد مزمن ریه می شود و سکته های قلبی و مغزی را هم افزایش می دهد.بلالی با بیان این که اختلالات شدید گوارشی از عوامل دیگر مصرف دخانیات است، تصریح می کند: تأثیر سیگار فقط بر مصرف کننده نیست و بسیاری از افرادی که در معرض دود سیگار هستند نیز به عوارض سیگار مبتلا می شوند اما در برخی کشورها همانند سوئد، از 40 سال قبل کشیدن سیگار در مکان های عمومی و محیط های دربسته ممنوع اعلام شده است.
 رئیس مرکز تحقیقات سم شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه می دهد: متأسفانه تبلیغات مداوم و سازنده ای برای فرهنگ سازی و جلوگیری از تداوم و رشد مصرف سیگار در کشور وجود ندارد زیرا این امر از اولویت های کاری مسئولان نیست، ضمن این که مسائل و منفعت های مالی نیز مانع از تبلیغات و وضع قوانین جامع در این مورد شده است.
با این پول چه می توان کرد؟
شاید بد نباشد اگر بدانیم با این حجم پولی که هر ساله در استان برای مصرف سیگار و دخانیات دود می شود، می توان چه کارهایی کرد! با 493 میلیارد تومان، می توان 821 اتوبوس به قیمت هر اتوبوس 600 میلیون تومان، یا 14 هزار و 85 تاکسی به قیمت هر تاکسی 35 میلیون تومان خرید یا 16 بوستان با 30 میلیارد تومان اعتبار برای هر بوستان احداث کرد، نزدیک به 493 کیلومتر آسفالت با کیفیت (بر مبنای هزینه یک میلیارد تومانی احداث هر کیلومتر راه اصلی عریض با سه لایه آسفالت) داشت و ... . از همه مهم تر بر مبنای ایجاد شغل پایدار به ازای هر نفر 50 میلیون تومان، می توان برای 9 هزار و 860 نفر اشتغال ایجاد کرد.