نمی‌توان جلوی رشد ارزهای دیجیتالی را گرفت

آرمان‌ملی‌-محمدسیاح: رمزارزها امروز یکی از بخش‌های مهم در اقتصادهای جهان هستند، هر چند در گذشته نه چندان دور هم چنین پیش‌بینی شده بود که رمرزارزها می‌توانند محلی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان در جهان باشند. ارزهای دیجیتال به دلیل ریسک پایین سرمایه‌گذاری و همچنین رشد قیمت‌ روزافزونی که به واسطه جذب مشتری دارد، به محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری بدل شده است و دولت‌ها هم تقریبا در همه جهان با این موضوع کنار آمده و آن را به‌عنوان یک متغیر واقعی و کالای سرمایه‌ای در اقتصاد خودشان پذیرفته‌اند و تلاش دارند تا با ایجاد سیستم شفاف مالی و پولی به توسعه بیشتر ارزهای دیجیتالی کمک کنند. در کشور ما هرچند که عده‌ای قانونی یا غیرقانونی دست به استخراج رمزارزها زده‌اند ولی همچنان مخالفت زیادی از سوی مسئولان برای سرمایه‌گذاری در این بخش وجود دارد که ناشی از نگرانی خروج سرمایه از کشور است. در شرایطی که تمایل بخش بزرگی از مردم به ارزهای دیجیتالی است نمی‌توان این راه سرمایه‌گذاری را بست، به همین دلیل به‌نظر می‌رسد بهتر است مسئولان اقتصادی به‌جای مقابله با آن زمینه سرمایه‌گذاری شفاف را فراهم کنند. رمزارزها یکی از محبوب‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در سراسر جهان به شمار می‌روند. علاوه‌بر جذابیت‌های مربوط به حوزه‌ سرمایه‌گذاری، فناوری که این ارزها با استفاده از آن ساخته شدند جذابیت‌های بسیار زیادی دارند و به شکل روزافزون در حال گسترش هستند. در چنین شرایطی کشورهای صنعتی در حال استفاده از این فناوری برای خلق محصولات جدید و بسیار کاربردی هستند. در کشور ما نیز هرچند حوزه‌ فناوری‌های بلاک‌چین و رمزارزها هنوز به سطحی که باید نرسیده، اما حوزه‌ سرمایه‌گذاری روی رمزارزها پیشرفت قابل توجهی داشته است. بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان سرمایه‌ موجود در این بازار نشان می‌دهد جریان سرمایه در حال ورود به این حوزه است. در چنین شرایطی ممنوع کردن فعالیت در این حوزه در عمل ممکن نخواهد بود. بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا از‌جمله چین، آمریکا و روسیه نیز موفق به این کار نشدند. ممنوع شدن فعالیت در حوزه‌ رمزارزها باعث زیرزمینی شدن این فعالیت‌ها خواهد شد. در اقتصادی با شرایط اقتصاد ایران، زیرزمینی شدن یک حوزه‌ چند هزار میلیارد تومانی نتیجه‌ای جز آسیب‌های بیشتر به اقتصاد و فعالان آن نخواهد داشت. حوزه رمزارزها به راحتی با وضع قوانین شفاف و کاربردی زیرنظر قوانین جاری کشور قرار خواهد گرفت و می‌توان از بروز بحران‌های مالی و بحران‌های امنیتی حاصل از این بحران‌ها جلوگیری کرد. فراموش نکنیم بحران‌های حاصل از بحران موسسات مالی در دهه‌ ۸۰ باعث بروز چه بحران‌های امنیتی و اقتصادی در سال‌های اخیر شد؛ بحران‌هایی که حاصل غیرشفاف بودن و فاسد بودن سیستم مدیریت موسسات مالی بود.     گردش 25 هزار میلیارد تومانی ارز دیجیتال  یک و نیم میلیون نفر در حال حاضر در حوزه‌ رمزارزها در ایران فعالیت می‌کنند. چندین سایت، صرافی و مرکز آموزشی‌پژوهشی نیز در حال کار روی پروژه‌های مختلف مرتبط با این حوزه هستند. می‌توان گفت حوزه‌ رمزارزها به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای دست‌کم سه میلیون نفر شغل ثابت با شرایط مناسب ایجاد کرده است. به‌جز سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی بسیاری از نیروهای نخبه‌ کشور در حوزه‌های برنامه‌نویسی، بازاریابی و اقتصاد در این حوزه فعالیت می‌کنند. افراد حاضر در بخش فنی مراکز فعال ارز دیجیتال در ایران اغلب از گروه افراد متخصص و علاقه‌مند به تکنولوژی‌های روز دنیا هستند. امکان تعامل با مراکز جهانی علم و اقتصاد و همچنین امید به آینده‌ روشن ارزهای دیجیتال در ایران باعث شده بسیاری از این افراد برنامه‌های مهاجرت خود را لغو و در کشور فعال شوند. همین شرایط باعث شده اکوسیستم ارزهای دیجیتال به یکی از غنی‌ترین اکوسیستم‌های کسب‌وکار در ایران تبدیل شود. غیرقانونی شدن فعالیت در این حوزه باعث بازگشت به شرایط قبل و بالا رفتن احتمال مهاجرت ایران خواهد شد. متخصصان این حوزه در سراسر جهان امکان فعالیت دارند و تعطیلی مراکز داخلی باعث تقویت مراکز خارجی با استفاده از نیروهای ایرانی می‌شود. علاوه‌بر نیروی انسانی، سرمایه‌ بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومانی که در اکوسیستم ارزهای دیجیتال وجود دارد بعد از غیرقانونی شدن آن مسیرهای خطرناکی شامل خروج از کشور، ورود به بازارهای زیرزمینی و ورود به بازارهای تورم‌زا را درپیش خواهد گرفت. آزادسازی چنین رقمی در اقتصاد ایران نتیجه‌ای به جز افزایش تورم نخواهد داشت.    ارزهای دیجیتال قابل بلوکه‌شدن نیستند عملکرد ضعیف بورس، کاهش ارزش طلا و نامطمئن بودن بازار دلار سرمایه‌گذاران را به سمت بازار ارزهای دیجیتال کشیده‌اند. افزایش چند صد درصدی ارزش این دارایی‌ها در سال‌های اخیر و حضور شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در آن باعث اعتماد بیشتر این افراد شده است. ممنوعیت خرید و فروش ارزهای دیجیتال این سرمایه را به سمت صرافی‌های بین‌المللی می‌کشد. این صرافی‌ها هرچند در سطح بین‌المللی فعالیت بسیار مطمئنی دارند، اما در مقابل با کاربران ایرانی سیاست‌های قهری در پیش گرفته‌اند. بلوکه‌شدن دارایی کاربران ایرانی برای سال‌ها یکی از اتفاقات معمول در این صرافی‌های بین‌المللی است. صرافی‌های بایننس و بیترکس به‌عنوان دو غول بین‌المللی ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر بارها سرمایه‌ کاربران ایرانی را از بین برده‌اند. ارزهای دیجیتال توسط هیچ دولت یا نهادی قابل پیگیری و بلوکه‌شدن نیستند و به همین دلیل ابزارهای بسیار مناسبی برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به شمار می‌روند. با استفاده از ارزهای دیجیتال می‌توان با کمترین هزینه و بدون معضلات قانونی هرگونه نیاز کشور در حوزه‌های مختلف را تامین کرد. یکی از مشکلات بزرگ در اقتصاد ایران هزینه‌های مادی و معنوی حاصل از تحریم برای تامین نیازهای اولیه‌ی کشور در زمینه‌های استراتژیک مانند غذا و داور است. این هزینه‌ها با کمک ارزهای دیجیتال از بین خواهند رفت و مراکز فسادزایی که در سایه‌ی دلالی دور زدن تحریم ایجاد شده‌اند تعطیل خواهند شد. ممنوع کردن فعالیت ارزهای دیجیتال این شانس بزرگ و در دسترس را از کشور می‌گیرد؛ باید گفت تعطیل کردن بازار ارزهای دیجیتال در کشور کمک به تحریم اقتصاد ایران است.    ماندن سرمایه‌های کشور در داخل معصومه پاشایی، رئیس فراکسیون مناطق آزاد صنعتی، تجاری و مناطق ویژه‌ اقتصادی مجلس، اعلام کرده بیشتر سرمایه‌گذاران حوزه‌ مسکن در کشور ترکیه، ایرانی هستند. این آمار را مرکز آمار کشور ترکیه نیز تایید کرده است. خروج بیش از ۶۲۰ میلیون دلار سرمایه از اقتصاد ایران ضربه سنگینی برای کشور به شمار می‌رود. ارزهای دیجیتال با جمع‌آوری بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان از این سرمایه کمک بسیار زیادی به اصلاح این روند ضد امنیت اقتصادی کشور کرده‌اند. علاوه‌بر آرامش نسبی در بازارهای مسکن و ارز که به دلیل ورود و خروج هیجانی سرمایه به‌وجود می‌آید، ارزهای دیجیتال روند ورود و خروج ارز به کشور را نیز تسهیل کرده‌اند. بازار ارزهای دیجیتال این قابلیت را دارد که از خروج همیشگی ارز به سمت بازار مسکن کشورهای همسایه‌ مانند ترکیه جلوگیری کند؛ خروجی که قدرت مدیریت بازار در داخل را به شکل چشم‌گیری کاهش داده است. سرمایه‌گذاران حوزه‌ ارزهای دیجیتال می‌توانند در صورت کاهش جذابیت این بازار به راحتی سرمایه‌ خود را به بخش‌های موازی اقتصادی مانند بورس منتقل کنند در شرایطی که اگر این سرمایه به بخش‌های اقتصادی کشورهای دیگر وارد شود در عمل برای همیشه از چرخه‌ اقتصاد ایران خارج شده است. براساس گزارش نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور مطالعات بنیاد ملی نخبگان حاکی از آن است که به‌ طور متوسط 15 درصد از رتبه‌های برتر آزمون‌های سراسری (رتبه‌های زیر 1000 هر آزمون) بین سال‌های 85 تا 94 مهاجرت کرده‌اند. کارشناسان معتقدند این نرخ در پنج سال گذشته باتوجه به تشدید بحران‌های اقتصادی و محاصره‌ شدید علمی‌اقتصادی کشور از سوی آمریکا به شکل چشم‌گیری افزایش داشته است. ایران در بین ۷۲ کشور در حال توسعه براساس معیارهای سازمان ملل متحد رتبه سوم را در فرارمغزها در اختیار دارد. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی در تلاش است با ارائه‌ طرح‌ها و پروژه‌های مختلف این فرآیند را متوقف کند. یکی از مهم‌ترین طرح‌ها برای رسیدن به این هدف ایجاد جاذبه‌های علمی‌اقتصادی برای نخبگان و فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت آنهاست. حوزه‌ ارزهای دیجیتال به‌عنوان یکی از پیشروترین حوزه‌ها در بخش‌های علمی‌اقتصادی جهان می‌تواند بستر بسیار مناسبی برای پیاده‌سازی این طرح‌ها باشد. در حال حاضر اکوسیستم ارزهای دیجیتال یکی از غنی‌ترین اکوسیستم‌های علمی‌اقتصادی کشور از نظر سرمایه‌ی انسانی به شمار می‌رود. تخصص بالا و به‌روز اغلب فعالان این اکوسیستم یکی از دلایل اصلی رشد چشم‌گیر و صعود روزافزون رتبه‌ ایران در بین کشورهای فعال در ارزهای دیجیتال است. بسیاری از این افراد بعد از آغاز به کار مراکز فعال در زمینه‌ ارزهای دیجیتال برنامه‌های مهاجرتی خود را به امید رشد بهتر و بیشتر در داخل کشور متوقف کرده‌اند. تعطیل شدن این مراکز و غیرقانونی اعلام شدن خرید و فروش ارزهای دیجیتال ضمن ایجاد فضای ناامیدی در جامعه‌ نخبگان کشور به طور قطع موجب افزایش موجب مهاجرات این افراد خواهد شد.    تصمیم غیرکارشناسی تصمیم غیرکارشناسی شاپرک برای مسدود کردن تراکنش‌های فعالان اکوسیستم ارزهای دیجیتال مشکلی برای حساب کاربرانی که در حال حاضر سرمایه‌ خود را وارد این بازار کرده‌اند ایجاد نخواهد کرد. اصل سرمایه‌ کاربران نزد صرافی‌ها محفوظ است و این صرافی‌ها بازگشت این سرمایه‌ را تضمین می‌کنند. مشتریان این صرافی‌ها می‌توانند هر زمان که بخواهند سرمایه‌ خود را به هر مقصدی که بخواهند منتقل کنند. همچنین بازار مبادله‌ رمزارز به رمزارز همچنان فعال است و امکان مسدود کردن این بازار برای هیچ نهادی در هیچ کشوری وجود ندارد. باتوجه به اینکه این بازار بین‌المللی و بسیار فعال است، صرافی‌های داخلی مشکلی برای تامین سرمایه‌های کاربران خود نخواهند داشت چراکه به ازای فروشندگان ایرانی، خریداران بین‌المللی آماده تامین این سرمایه هستند. دنیای ارزهای دیجیتال یک دنیای بسیار پیشرفته‌ است. فناوری‌های مورد نیاز در این دنیا جزو فناوری‌های فوق‌پیشرفته به شمار می‌روند که شرکت‌های متخصص روی آنها کار می‌کنند. همین مساله باعث شده قانون‌گذاران کشورهای پیشرفته‌ صنعتی برای اتخاذ هرگونه تصمیم از آگاهان این حوزه مشورت‌ بگیرند. متاسفانه این شرایط در ایران وجود ندارد و رگولاتور بدون مشورت با افراد متخصص درحال تصمیم‌گیری و اظهارنظر است. صرافی‌های فیزیکی که یکی از استراتژیک‌ترین حوزه‌های اقتصادی کشور به شمار می‌روند در تلاش هستند از فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال جلوگیری کنند، چراکه در مقابل فناوری‌های تازه کاری از پیش نخواهند برد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که صرافی‌های ارز دیجیتال رقیب صرافی‌های فیزیکی به شمار نمی‌روند بلکه در صف مبارزه علیه تحریم‌ها و تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی، همراه آنها فعالیت می‌کنند. صرافی‌های رمز ارز تفاوت‌های بنیادین با صرافی‌های فیزیکی دارند و مراکز علمی‌اقتصادی به شمار می‌روند که در واقع بر بستر فناوری فوق‌پیشرفته‌ بلاک‌چین بنا شده‌اند.