منافع ملی و رقابت‌های جناحی

احمد حکیمی‌پور فعال سیاسی اصلاح‌طلب  طرفداران مکتب واقعگرایی در سیاست بین‌الملل معتقدند که مفهوم منافع ملی از عینیت برخوردار است و برای تمامی کشورها صرف نظر از ارزش‌های مطلوب آنها یکسان است. در این دیدگاه مفهوم منافع بر پایه مفهوم قدرت تعریف می‌شود که بر مبنای آن اهداف سیاست خارجی هر کشور نباید فراتر از قدرت آن کشور تعریف شود؛ چرا که منابع تحقق خواسته‌های ملی برای کشورها در نظام بین‌الملل به‌شدت محدود است. با این وجود، جیمز روزنا یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل از این نگرش انتقاد می‌کند و تاکید دارد که منافع ملی کشورها ریشه در ارزش‌ها دارند و در محاسبه قدرت آنها ارزش‌های مطلوب آنها دخیل هستند و در نتیجه کشورهای مختلف اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند. اخیرا محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با نشریه فایننشال‌تایمز مدعی شد که ایران زمانی حاضر به مذاکره با آمریکا و قدرت‌های جهانی است که سیگنال روشنی در خصوص رفع تحریم‌ها دریافت کند. وی در حالی این موضوع را مطرح کرد که همه امور مرتبط به سیاست خارجی از طریق وزارت امور خارجه و از مجاری خود انجام می‌شود. بهتر است تا مقام‌ها در حوزه سیاست خارجی هماهنگی‌های لازم را با یکدیگر داشته باشند. در واقع سیاست خارجی با منافع ملی پیوند دارد و بهتر است تا اظهارنظرها یکسان باشد. منافع ملی نباید دستخوش رقابت‌های داخلی، سیاسی و جناحی شود زیرا کشور ضرر می‌کند و باید در اظهارنظرهایی که مسئولان و فعالان سیاسی می‌کنند، دقت لازم انجام شود. با نزدیک شدن به انتخابات این اظهارنظرها زیاد خواهد بود که با مسایل کلان کشور و منافع ملی ارتباط تنگاتنگی دارد و مسئولان باید دقت لازم را در این زمینه داشته باشند.