روزنامه اعتماد
1396/03/20
افول دولت مستقر،خيزش حزب‌كارگر
ميثم سليمانيدنيا ديگر به شگفتي در انتخابات بريتانيا عادت كرده است. سه انتخابات در عرض سه سال و سه شگفتي در هر كدام را در كمتر كشوري مي‌توان ديد. سال 2015 برخلاف تمام پيش‌بيني‌ها حزب محافظه‌كار اكثريتي قدرتمند را در انتخابات كسب كرد، يك سال بعد در سال 2016 در رفراندوم خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا در كمال ناباوري 52 درصد شركت‌كنندگان در رفراندوم راي به خروج از اتحاديه دادند، حالا نيز در هشتم ژوئن 2017 اين سه‌گانه تكميل شد. زماني كه ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در ماه گذشته ميلادي اعلام كرد كه قصد دارد انتخابات زودهنگام در اين كشور برگزار كند، به نظر مي‌رسيد حريف خود را دست كم گرفته بود و انتظار داشت، پيروزي بزرگ‌تر از سال 2015 كسب كند و يك شكست تحقيرآميز را به حريف خود يعني حزب كارگر و شخص جرمي كوربين وارد كند.
اما زماني كه از نيمه‌شب جمعه به وقت گرينويچ نتايج انتخابات رفته‌رفته اعلام مي‌شد، شگفتي انتخابات ژوئن بيشتر بر همگان نمايان شد. حزب كارگر برخلاف همه انتظارات در ساعات اوليه اعلام نتايج با اختلاف قابل‌توجهي از حزب محافظه‌كار پيش افتاده بود. مناطق مختلفي كه شايد محافظه‌كاران تصور نمي‌كردند يك به يك از دست‌شان خارج مي‌شد و تنها مجبور به نظاره بودند، آنها حتي برخي از كرسي‌هاي خود را كه به نام كرسي‌هاي امن معروف هستند از دست دادند تا در ساعات اوليه اعلام نتايج انتخابات هيچ كس جاي خود را امن نبيند، حتي زماني كه دو تن از اعضاي كابينه دولت بريتانيا نتوانستند راي لازم را براي ورود به پارلمان كسب كنند، اين موضوع مطرح شد كه نكند شخص نخست وزير از ورود به پارلمان جا بماند. در برخي از حوزه‌ها به حدي آرا نزديك بود كه حتي شخصيت‌هايي مانند‌وزير كشور بريتانيا نيز نزديك بود از ورود به پارلمان جا بماند و حتي آرا در برخي حوزه‌ها بازشماري شد تا تشكيك در خصوص نتايج كمتر شود. هرچه از زمان اعلام نتايج مي‌گذشت اضطراب در ميان محافظه‌كاران بيشتر مي‌شد. هرچند نتايج نظر سنجي پس از انتخابات نشان مي‌داد حزب محافظه‌كار پيروز انتخابات است، اما كيفيت اين پيروزي مهم‌تر از نفس اين پيروزي براي حزب محافظه‌كار بود. در ساعات اوليه اعلام نتايج سخنگوي حزب محافظه‌كار اعلام كرد كه نتيجه هرچه باشد ما عملكردي بهتر از قبل خواهيم داشت. شخصيت‌هايي مانند ليام فاكس، وزير دفاع سابق بريتانيا و وزير تجارت كنوني اين كشور نيز در ساعات اوليه اعلام نتايج به حدي نگران بود كه در شبكه بي‌بي سي عنوان كرد كه همه بايد پشتيبان ترزا مي باشيم ولي همه هم‌نظر نيستيم.
در طرف مقابل برخي از افراد در داخل حزب كارگر كه مخالف سرسخت جرمي كوربين بودند، مجبور شدند از مواضع خود كوتاه بيايند و با مشاهده نتايج لب به تمجيد از عملكرد كوربين گشودند. ديويد بلانكت، وزير سابق دولت توني بلر در مصاحبه‌اي عنوان كرد: باور نمي‌كردم كوربين اينقدر جان سخت باشد و بايد بابت توفيقش در استقامت و تقويت موضع حزب به او تبريك گفت.
در نهايت در پايان نتايج راي‌گيري هرچند حزب كارگر پيروز نهايي انتخابات نشد، اما توانست به موفقيتي بزرگ دست يابد و پس از 12سال تعداد كرسي‌هاي خود در پارلمان بريتانيا را افزايش دهد. حزب كارگر در انتخابات سال 2010 كه قدرت را به حزب محافظه‌كار واگذار كرد در سال 2015 با رهبري اد ميليبند با يك شكست تحقيرآميز روبه‌رو شد و پس از آن جرمي كوربين به عنوان يك فرشته نجات براي ايجاد اتحاد در بدنه حزب كارگر با وجود تمام مخالفت‌ها در رهبري حزب وارد عمل شد. او در طول دو سال گذشته اگرچه با چالش‌هاي عمده‌اي با سران مواجه بود به نحوي كه ظرف كمتر از يك سال عليه او دست به كودتا زدند و يك انتخابات زودهنگام در حزب برگزار شد اما او توانست قدرتمند‌تر از گذشته خود را به عنوان رهبري كه گروه‌هاي كارگري و جوانان را توانسته به سمت حزب سوق دهد و آنها را متحد نگه دارد به كار خود تا انتخابات ادامه داد و فرصت انتخابات زودهنگام را غنيمت شمرد تا بتواند به دستاوردي مهم‌تر دست پيدا كند. بسياري از مخالفان درون حزبي كوربين منتظر شكست او در انتخابات بودند تا او را كنار بزنند اما نتايج چيز ديگري بود. نتايج نهايي براي حزب كارگر نشان از افزايش قابل توجه كرسي‌هاي اين حزب نسبت به دو انتخابات گذشته بود. برخلاف تمام پيش‌بيني‌ها حزب كارگر توانست با كسب مجموع 261 كرسي، 31 كرسي را به اندوخته خود در پارلمان اضافه كند تا اقليتي قدرتمند را در مجلس عوام بريتانيا شكل دهد و از موضع ضعف گذشته نسبت به محافظه‌كاران خارج شود. اما در طرف مقابل هرچند محافظه‌كاران پيروز قطعي انتخابات اعلام شدند، اما اين پيروزي دست‌كمي از شكست نداشت. ترزا مي كه اميدوار بود بر تعداد كرسي‌هاي حزب در مجلس عوام بيفزايد و با قدرت بيشتري در مذاكرات با اروپايي‌ها حاضر شود، نه‌تنها نتوانست كرسي‌هاي پيشين خودرا حفظ كند بلكه 12 كرسي پيشين خود را از دست داد تا با مجموع 318 كرسي اكثريت مطلق خود را مجلس از دست بدهد و تا براي تشكيل دولت مجبور به ائتلاف شود.
ائتلاف با چه حزبي؟
با توجه به اينكه هيچ حزبي نتوانست پيروز حداكثري انتخابات بريتانيا شود، حزب اول مجبور است با يك حزب براي كسب اكثريت بالاي پنجاه درصد كرسي‌هاي پارلمان دست به ائتلاف بزند. از همين رو آراي احزاب كوچك‌تر در اين رقابت بسيار تعيين‌كننده مي‌شود. در اين بين حزب ملي اسكاتلند توانست 35كرسي كسب كند و 19 كرسي خود را نسبت به قبل از دست داد كه يك شكست جدي براي حزب محسوب مي‌شود. اما در خصوص ائتلاف اين حزب با توجه به اينكه رويكردي استقلال‌طلبانه را از بريتانيا دنبال مي‌كند، نمي‌تواند با محافظه‌كاران وارد ائتلاف شود. همچنين در جايگاه بعدي حزب ليبرال‌دموكرات با 12كرسي قرار دارد كه پس از شكست تحقيرآميز در سال 2015 توانست با بازسازي خود 3 كرسي اضافه‌تر كسب كند. هرچند اين حزب در سال 2010 با ائتلاف خود با حزب محافظه‌كار خود را در دولت جاي داد اما همين موضوع عاملي بر شكست آنها در سال 2015 شد. آنها با ائتلاف خود در سال 2010 يك خودكشي سياسي انجام دادند، اكنون نيز سران حزب نمي‌خواهند با ائتلافي ديگر دست به يك خودكشي ديگر بزنند و قصد دارند تا خود را مجدد بازسازي كنند. در اين بين تنها راه ائتلاف باقي مانده ائتلاف با حزب اتحاد دموكراتيك ايرلندشمالي (DUP) است كه موفق شدند 10كرسي را به دست آورند و با آن 10 كرسي مي‌توانند يك اكثريت نسبي راي براي حزب محافظه ايجاد كنند.
بازندگان بزرگ انتخابات
اما انتخابات هشتم ژوئن چند بازنده بزرگ داشت. اگر بخواهيم از ترزا مي كه بازنده بزرگ اين انتخابات محسوب مي‌شود عبور كنيم، بازندگان زيادي را اين انتخابات برجا گذاشت. شايد مهم‌ترين بازنده اين رقابت حزب ملي اسكاتلند بود. حزبي كه در انتخابات گذشته توانست در حدود 60 كرسي پارلمان را كسب كند و با اقتدار پس از جدايي بريتانيا از اتحاديه به دنبال جدايي از اين كشور بود و قصد داشت يك رفراندوم مجدد برگزار كند به ناگاه با يك تنبيه اساسي از سوي راي‌دهندگان مواجه شد. نيكولا استورجن، دبيركل اين حزب كه در طول اين انتخابات ساز جدايي را بيش از هر زمان ديگري كوك كرده بود به ناگاه با يك ريزش 19كرسي مواجه شد كه براي اين حزب يك شكست جدي محسوب مي‌شود. شكستي كه بخش زيادي از كرسي‌هاي خود را به حزب كارگر و محافظه‌كار واگذار كرد تا مردم اسكاتلند نشان دهند كه ديگر تمايل چندان به بحث جدايي ندارند. شكست حزب تا جايي بود كه الكس سالمون، دبيركل سابق حزب نيز از نماينده حزب كارگر در حوزه خود شكست خورد و نتوانست به پارلمان راه پيدا كند. با اين آرا بعيد است صحبت‌هاي نيكولا استورجن براي جدايي چندان جدي گرفته شود. ديگر بازنده اين انتخابات حزب استقلال بريتانيا معروف به يوكيپ بود. حزبي كه تلاش فراواني براي جدايي بريتانيا از اتحاديه انجام داد اما با توجه به مشخص شدن ماهيت حزب و عدم برنامه مدون مردم بريتانيا با راي ندادن به هيچ يك از نامزدهاي آن عملا اين حزب را از چرخه سياسي بريتانيا خارج كردند تا ديگر اثري از آن باقي نماند. اما شايد آخرين بازنده را مي‌توان نيك كلگ، معاون سابق نخست‌وزير و دبيركل سابق حزب ليبرال‌دموكرات دانست كه با پذيرش ائتلاف با محافظه‌كاران در سال 2010 نه‌تنها آينده حزب بلكه آينده سياسي خود را نيز زير سوال برد به گونه‌اي كه حتي نتوانست در حوزه راي خود پيروز شود و شكست را پذيرفت تا او نيز جايي در صحنه سياسي بريتانيا نداشته باشد.
تشكيل دولت
ترزا مي پس از انتخابات با وجود تمام هجمه‌ها سعي كرد تا خود را حفظ كند و اعلام كرد در سمت نخست‌وزيري باقي مي‌ماند. او عصر روز گذشته به كاخ باكينگهام رفت و با ملكه بريتانيا ديدار كرد تا ملكه اورا مامور تشكيل كابينه كند. او نيز پس از خروج از كاخ باكينگهام گفت با حزب DUP ائتلاف خواهد كرد و ظرف 10 روز آينده مذاكرات را با اتحاديه اروپا آغاز مي‌كند. او خطاب به خبرنگاران گفت كه اين واضع است كه تنها حزب محافظه‌كار و حزب اتحاديه دموكراتيك هستند كه مي‌توانند اكثريت مجلس عوام را داشته باشند و به دولت مشروعيت ببخشند. وي افزود: كار با دوستان و متحدان‌مان در حزب اتحاديه دموكراتيك را آغاز خواهيم كرد. حالا حزب محافظه‌كار مي‌تواند با 328كرسي كار خود را در مجلس عوام ادامه دهد اما بايد ديد اختلافات داخلي در حزب اجازه چنين شرايطي را به خانم مي خواهد داد. زيرا به نظر مي‌رسد كه افرادي همچون بوريس جانسون، وزير خارجه كنوني بريتانيا چندان تمايلي به ادامه راه ترزا مي ندارند.
مذاكره با اتحاديه اروپا
ترزا مي حالا بايد در شرايطي وارد مذاكره دشوار با اتحاديه اروپا شود كه از قدرت كافي در داخل برخوردار نيست. او اكنون نه‌تنها در خارج بلكه با يك چالش داخلي جدي مواجه شده است. مشروعيت او بيش از هر زمان ديگري زير سوال است. هدف مي‌از اين انتخابات افزايش قدرت مانور براي مذاكره با اتحاديه اروپا بود اما حالا اين اهرم از او گرفته شده است. او هرچند كه قصد دارد دولت تشكيل دهد و با اروپايي‌ها وارد مذاكره شود، اما او خود مي‌داند كه از پشتوانه جدي در داخل كشور برخوردار نيست. او در پاسخ به خبرنگاري در خصوص ادامه برنامه خروج گفت: مذاكره با اتحاديه بدون تاخير انجام خواهد شد و گفت كه كشور بايد بيش از هر زمان ديگري استوار باشد. حال او مشخص نيست با حجم مخالفي كه رودروي خود مي‌بيند توان رهبري مذاكرات به اين پيچيدگي را خواهد داشت يا خير.
سایر اخبار این روزنامه
بدرقه شهداي ترور
افول دولت مستقر،خيزش حزب‌كارگر
زبان حزب كارگر بازتر از گذشته خواهد شد
انسجام ملي ضرورت مقابله با تهديد بزرگ «تروريسم»
وزارتخانه‌هاي جديد، افزايش ريسك سياست‌هاي ساختاري
گردشگري با طعم دخانيات
تحليل عمليات تروريستي اخير از زاويه ديگر
بازداشت گسترده عناصر داعش
جداسازي سه وزارتخانه قطعي شد
پشت‌پرده بازي با « قطر» چيست ؟
عامل اسيدپاشي جنوب تهران دستگير شد
يكديگر را متهم نكنيم و متحد شويم
خطر ورشكستگي در كمين سالن‌هاي خصوصي
پاسخ به ابهام‌هاي روز
مسكن، پربازده‌ترين سرمايه‌گذاري
این جنایات در عزم ملت ایران خللی ایجاد نمی‌کند
هنرمند راستين پاك و پيراسته است
نبرد با نيروهاي نفوذي در جريان است
