بارقه امید در دل محبوسین

نیره ساری ‪-‬ «در یک ماه گذشته دادستان‌ها در ۲۸ استان کشور ۷۶مورد و روسای دادگستری‌ها ۴۲مورد از زندان‌ها بازدید کردند.» این آماری است که رئیس دستگاه قضا ۱۵ شهریور ماه در شورای عالی قوه قضائیه آن را به صورت رسمی اعلام کرد. آماری که در همین مدت تغییر کرده است. بازدید از زندان دماوند، چهارمین بازدید شخص رئیس دستگاه قضا از زندان‌های کشور در هفتاد و یکمین روز خدمت در کسوت قاضی القضاتی بود که روز جمعه انجام شد. این روزها ریاست قوه قضائیه
به جای استراحت در خانه به زندان‌ها می‌رود .تا از نزدیک در جریان امور مربوط به زندان‌ها و زندانیان قرار گیرد. وی که پیش از این در جریان بازدید از زندان اوین سرزده چند بند مشهور زندانیان خاص موسوم به امنیتی را بازدید کرده بود، به عنوان اولین رئیس قوه قضائیه پس از انقلاب این امکان را فراهم ساخته تا فرد بازداشتی بتواند با عالی‌ترین مقام قضائی خصوصی صحبت کرده و هر دادخواهی دارد ارائه کند. البته این سومین بازدید رئیس قوه قضائیه از زندانها بود.
قبل از رفتن حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای به زندان چند مدت است که مسئولان دادستانی و زندان‌ها و حتی ضابطین ذیربط به شدت در تکاپو هستند تا دستور قبلی ریاست قوه قضائیه برای بررسی وضع زندانیان را به سرانجام برسانند و هر کس شایسته برخورداری از مساعدت انسانی است را منطبق با ظرفیت‌های قانونی بهره‌مند سازند. بی‌شک تدابیر مختلفی نیز اتخاذ شده تا روند پرونده سازی‌های جدید منتهی به زندان متوقف یا کاهش جدی پیدا کند.
> ۱۱۸ مورد بازدید از زندان‌ها


طبق گفته رئیس دستگاه قضا در ۱۵ شهریورماه، «در یک ماه گذشته دادستان‌ها در ۲۸ استان کشور ۷۶مورد و روسای دادگستری‌ها ۴۲مورد از زندان‌ها بازدید کردند.» حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژه‌ای در همین مدت کوتاهی که متصدی ریاست قوه قضائیه شده نشان داده که به ارتقاء وضعیت زندان‌ها و زندانیان کشور اهتمام ویژه‌ای داشته است و نشان این امر آن است که وی از ۴ زندان کشور شخصاً بازدید داشته است.
«بازدید روسای کل دادگستری‌ها، دادستان‌ها و قضات از زندان‌های سراسر کشور»، «گفتگوی چهره به چهره و بدون واسطه با زندانیان و رسیدگی به مسائل و مشکلات آن‌ها»
و همچنین... «رسیدگی به وضعیت خانواده‌های زندانیان نیازمند»، از جمله توصیه‌های مکرر حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در مدت اخیر بوده است.
پیش‌تر و طی ۲ ماه گذشته حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در زندان‌های مرکزی ایلام و رجایی‌شهر کرج نیز حضور یافته بود و در عصر روز جمعه ۱۵ مرداد امسال نیز ضمن حضور در بخش‌های مختلف زندان اوین تهران، به گفتگوی چهره به چهره با زندانیان بازداشت موقت پرداخته و مشکلات و مسائل آنان را از نزدیک جویا شده بود. در حالیکه بازدید مستمر و هفتگی دادستان تهران از زندان‌های استان و نیز سایر مسئولان دادستانی و زندانها و حتی ضابطین ذیربط از زندان‌های استانی ادامه دارد، بازدید از زندان دماوند، چهارمین بازدید رئیس دستگاه قضا از زندان‌های کشور در هفتاد و یکمین روز خدمت در کسوت قاضی القضاتی بود.
>جزییات بازدید رئیس قوه قضائیه از ندامتگاه دماوند
رئیس قوه قضائیه در جریان این بازدید، ضمن گفتگوی چهره به چهره با تعداد کثیری از زندانیان، سوالاتی را پیرامون دلیل محکومیت و مدت زمان سپری شده از حبس آن‌ها و همچنین شرایط بهداشتی و غذایی زندان مطرح کرد. «واکسیناسیون زندانیان» موضوعی بود که رئیس قوه قضائیه در گفتگو با زندانیان در خصوص آن کسب اطلاع کرد که به گفته زندانیان ندامتگاه دماوند هر ۲ دُز واکسن کرونا به آن‌ها تزریق شده است. یکی از مسائل دیگری که رئیس قوه قضائیه در گفتگوی خود با زندانیان از آن‌ها پرسید این موضوع بود که آیا قضات به زندان سر می‌زنند و با زندانیان گفتگو می‌کنند یا خیر. زندانیان همچنین در حضور رئیس قوه قضائیه از برخی از زندان‌بانان ندامتگاه دماوند که به گفته زندانیان، شبانه‌روز و همراه با خانواده خود برای جلب رضایت شاکیان تلاش می‌کنند و در این راه حتی هزینه‌های مالی هم متحمل شده‌اند تشکر و قدردانی کردند. زندانیان به رئیس عدلیه گفتند به دلیل این گونه ارتباطات برخی زندان بانان این ندامتگاه تمام زندانیان و خانواده‌های آن‌ها را به چهره می‌شناسند. حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در بخش دیگری از این بازدید، با بیان اینکه زندانیان هر مطلب و درخواستی را که دارند بنویسند، تاکید کرد که تک تک این نامه‌ها به صورت دقیق مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. رئیس قوه قضائیه در همین زمینه، حوزه ریاست قوه قضائیه و سازمان زندان‌ها را مامور کرد که به تک تک درخواست‌های زندانیان رسیدگی کنند و به سرعت به آن‌ها پاسخ دهند.
> نتیجه بازدید دادستان از زندان قزل حصار
اقدام دادستان تهران برای بازدید از همه زندانیان همراه با هیئت ۲۰۰ نفره و بازدید رئیس دادگستری تهران از زندان قزل حصار همراه یک تیم ۵۰ نفره و گفت‌وگوی رو در رو و ملاقات با تعداد ۱۱۵۸۷ نفر ملاقات، امر بی‌سابقه‌ای بود که در همین بازدید انجام شد.
دادستان تهران در جریان این بازدید، با جمع کثیری از مددجویان زندان قزلحصار، ملاقات کرد و ضمن استماع مسائل قضائی آن‌ها، دستورات مقتضی را برای رسیدگی صادر کرد.
در این بازدید دادستان تهران برای قرارهای تامین دستور تجدیدنظر داد. ۱۳۵۳مورد درخواست‌های اخذ شده از زندانیان بررسی شد. اعطای مرخصی به یک محکوم امنیتی که خانواده‌اش باارسال پیام به صفحه مجازی رئیس قوه قضائیه تقاضای مساعدت کرده بودند از دیگر موارد مهم در جریان همین بازدیدها بوده است. طبق گفته القاصی مهردر زمینه نهادهای ارفاقی اعم از معرفی به کمیسیون عفو و آزادی مشروط و تعلیق و نظام نیمه آزادی تحت نظارت سامانه الکترونیکی، وضعیت ۴۰۰ نفر بررسی و در دستور کار کمیته دادستانی قرار گرفته است. همچنین تعداد ۳۷۵۰ مورد درخواست اخذ گردید تا مورد بررسی قرار گیرد و دستورات لازم نسبت به بررسی و مساعدت لازم به آن‌ها صورت پذیرد. اعطای مرخصی به ۴ هزار و ۷۷۱ زندانی در ایام محرم و شیوع موج جدید کرونا خبر دیگری بود که در جریان همین بازدید از زبان دادستان تهران مطرح شد. همچنین لازم به ذکر است در جریان بازدید ۵ساعته رئیس دادگستری استان تهران و قضات با مددجویان ندامتگاه قزلحصار، زمینه آزادی یکی از مددجویان محکوم به قصاص بعد از ۲۸ سال فراهم شد.
> ۲۲۰۰ بازدید و ملاقات چهره به چهره
گفته می‌شود انجام ۲ هزار و ۲۰۰ بازدید و ملاقات چهره به چهره در سال جاری صورت گرفته است. طبق گفته علی القاصی مهر دادستان عمومی و انقلاب تهران تلاش می‌شود هیچ زندانی در وضعیت بلاتکلیف نباشد و اتخاذ تمهیدات لازم برای شمول تاسیسات ارفاقی جهت عفو و آزادی زندانیان صورت گیرد. بازدید دادستان تهران و هیئت همراه از بازداشتگاه اداره آگاهی از دیگر اقدامات مورد اشاره در جریان همین بازدیدها است. طبق گفته القاصی مهر بررسی وضعیت بازداشتی‌ها از حیث مدت و ضرورت بازداشت توسط مقام بازداشت‌کننده و اطمینان از صحت اقدامات بازپرسی از حیث رعایت تشریفات قانونی از جمله اهداف این بازدید سرزده بود. وی تاکید کرد: وضعیت رعایت حقوق متهمان از حیث شرایط محل نگهداری، مسائل بهداشتی و اطمینان از صحت وسلامتی بازداشتی‌ها و همچنین دسترسی متهمان به خانواده و وکلایشان نیز مورد بررسی قرار گرفت و دستورات لازم برای رفع مشکلات و درخواست‌های بازداشتی‌ها صادر شد.
> حاصل بازدیدهای استانی و بررسی پرونده‌ها
اشاره گذرا به این دیدارها در استان تهران تنها بخشی از ماجرا است. به طور مثال و نمونه در جریان بازدید رئیس کل دادگستری گلستان در معیت رئیس سازمان زندان‌های کشور از زندان گنبدکاووس با مددجویان این زندان گفتگو شد و مشکلات و درخواست‌های آنان بررسی و دستور رسیدگی قرار گرفت. رئیس کل دادگستری گلستان از آزادی ۱۶۱ مددجوی زندان گنبدکاووس در قالب طرح غربالگری خبر داد. رئیس کل دادگستری گلستان این خبر را اعلام کرد و گفت: طرح پایش و غربالگری زندانیان با دستور رئیس قوه قضائیه اجرا می‌شود و در قالب این طرح، روسای دادگستری ها، دادستان‌ها و قضات با حضور در زندان‌های گرگان و گنبدکاووس با همه زندانیان دیدار و پرونده‌های آنان را بررسی می‌کنند. حیدر آسیابی ادامه داد: پس از بررسی پرونده‌ها در صورتی که زندانیان مشمول عفو، تخفیف مجازات؛ آزادی مشروط؛ تعلیق اجرا و سایر تسهیلات قانونی مثل اعطای مرخصی و اشتغال باشند، حسب مورد دستورات قضائی مربوط صادر می‌شود. رئیس کل دادگستری گلستان گفت: در بررسی پرونده‌های محکومان زندان گنبد، ۱۱ مددجوی خانم و ۱۵۰ زندانی مرد، آزاد شدند. در این بازدید امکانات رفاهی و بهداشتی زندان هم بررسی شد. نمونه دیگر بازدید رئیس کل دادگستری استان آذربایجان غربی از زندان این شهر بود. ناصر عتباتی رئیس کل دادگستری استان آذربایجان غربی در این بازدید در بندهای مختلف زندان حاضر وبا تعدادی از زندانیان به صورت چهره به چهره دیدار وپای صحبت‌های آن‌ها نشست وبه درخواستهای آنان رسیدگی ودستورات لازم را صادر نمود. رئیس شورای قضائی استان تاکید کرد: این بازدیدها بسیار سازنده وتاثیرگذار هست وعلاوه بر اشراف‌یابی کامل به نحوه خدمت‌رسانی مطلوب در زندان‌ها هست، بارگه امیدی به زندانیان وروحیه‌ای مضاعف برای کارکنان زندانهاست که کار سخت ومشقت باری را متحمل می‌شوند ویار ومددکار این مددجویان هستند. ره آورد دیگر نهاد قضائی کشور بازدید از زندان دامغان بود که منتج به آزادی ۳۳ نفر از زندانیان شد. محمد جعفر عبدالهی، رئیس کل دادگستری استان سمنان که بهمراه جمیع قضات گرمسار و دامغان از زندان دامغان بازدید داشتند، خبر از آزادی ۵۳ نفر از متهمان و محکومان زندان دامغان و گرمسار دادند. پیش از این نیز رئیس قوه قضائیه در زمینه بازدیدهای استانی بیان کرده بود که رئیس سازمان زندان‌ها ظرف مدت کمتر از یک سال همراه با تعدادی از مدیران ارشد قضائی از همه زندان‌ها در ۳۱ استان کشور بازدید کردند که اقدامی بی‌سابقه بوده است. این در حالی است که به همت سازمان زندان‌ها و در ماه رمضان حدود ۳۵۰۰ مورد بازدید مقامات قضائی و مدیران زندان‌ها از ۲۰۰۰ خانواده زندانی صورت گرفت. این عملکرد حکایت از تلاش دستگاه قضایی کشور برای ایجاد اعتماد مردم به این نهاد عدالت محور دارد./ عصرقانون