روزنامه خراسان
1396/03/29
دعوای آبی قرمز شد
دشت‌های استان چند سالی است که با بحران جدی افت و کسری یک میلیارد و 170 میلیون مترمکعبی آب در سال مواجه هستند که به‌زعم کارشناسان این افت به 2 متر در سال هم می‌رسد. مسئولان و کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل این افت و کسری را اضافه برداشت چاه‌ها در بخش کشاورزی و حفر چاه‌های غیرمجاز در استان می‌دانند. طی روزهای اخیر رئیس جهاد کشاورزی استان ادعا کرد که در سال گذشته 350 میلیون لیتر از 700 میلیون لیتر مکعب اضافه برداشت چاه‌ها در بخش کشاورزی کاهش داده است.اما این که این میزان کاهش و دیگر برنامه های مدیریت مصرف آب تا چه حد می تواند گره گشا باشد موضوعی است که هم در اصل آن و هم در نحوه اجرای آن بین برخی بخش های مرتبط با آب در استان اختلاف است .اضافه برداشت با مجوز پرداخت جریمه
در این باره مدیرعامل جمعیت ناجیان آب استان درباره میزان مصرف آب در بخش های مختلف استان به خراسان رضوی گفت: ما سالانه بیش از شش میلیارد مترمکعب از آب‌های زیرزمینی استان برداشت می‌کنیم و آب دشت مشهد سالانه حدود 2 متر افت می‌کند. از سویی ما در سال گذشته حدود یک میلیارد و 160 میلیون مترمکعب کسری آب منابع زیرزمینی در استان داشته‌ایم که با این میزان استان خراسان رضوی در رتبه نخست کسری آب‌های زیرزمینی در کشور است.مهدی جمشیدی افزود: ما هم اکنون حدود 130 درصد نسبت به آب تجدیدشونده در استان برداشت می‌کنیم درحالی‌که طبق استاندارد باید فقط 40درصد آب‌های تجدیدشونده را برداشت کنیم بنابراین ما بیش از 3 برابر میزان استاندارد برداشت آب از منابع زیرزمینی استان را داریم به همین دلیل است که در برخی نقاط دشت مشهد بیش از 2 متر افت آب زیرزمینی را داریم.وی اظهار کرد: حدود 20 درصد برداشت آب از دشت‌های استان صورت می گیرد این هااز حدود هشت هزار چاه غیرمجازی که ثبت‌شده برداشت می‌شوداگرچه بدون شک میزان چاه‌های غیرمجاز در استان بیش از این‌هاست و بقیه برداشت ها نیز از چاه‌هایی است که دارای مجوز هستند. در این میان مازاد برداشتی که توسط چاه‌های دارای پروانه صورت می گیرد بیشترین ضربه را به دشت مشهد می‌زند.جمشیدی تصریح کرد: عمده این برداشت‌ها ازچاه‌هایی انجام می شود که صاحبان آن دارای نفوذ زیادی هستند و با پرداخت جریمه به‌اضافه برداشت خود ادامه می‌دهند.جمشیدی افزود: این که ادعا میشود ما در استان 350 میلیون مترمکعب مازاد مصرف آب را در بخش کشاورزی کاهش داده‌ایم اصلاً قابل‌قبول نیست و در حد یک ادعاست زیرا هیچ مبنایی برای اثبات این ادعا وجود ندارد و هیچ مدرکی دال بر اثبات آن ارائه نشده است.مدیرعامل آب منطقه‌ای استان نیز با تایید صحبت‌های جمشیدی درباره کسری آب استان افزود: بنا بود ظرف دو سال آبی 700 میلیون مترمکعب اضافه برداشت آب از چاه‌ها در بخش کشاورزی استان توسط جهاد کشاورزی کاهش یابد.
با این حال و با گذشت حدود یک سال هنوز 50درصد کاهش اضافه برداشت از چاه‌ها در بخش کشاورزی محقق نشده است.حسین جعفری افزود: ما در استان بر اساس آن چه ثبت‌شده است حدود 8800 حلقه چاه غیرمجاز داریم که در طی چند سال اخیر حدود سه هزار و 200 حلقه از آن‌ها را بستیم که بخشی از آن‌ها ثبت‌نام‌شده بوده‌اند و بخشی دیگر در آمار ما ثبت‌نشده بوده‌اند.
تعیین ساعت کارکرد چاه‌ها توسط آب منطقه‌ای غیرقانونی است
از سوی دیگر رئیس جهاد کشاورزی استان نیز درباره اضافه برداشت چاه‌ها در بخش کشاورزی استان به خراسان رضوی گفت: بر اساس مطالعات سازمان جهاد کشاورزی ما در بخش کشاورزی استان حدود 700 میلیون مترمکعب برداشت اضافه آب داریم که قرار است طی دو سال این اضافه برداشت کاهش یابد و به این منظور نیازمند اقدامات برنامه ریزی شده هستیم.مجتبی مزروعی افزود: درحالی‌که قانون می‌گوید ساعت کارکرد چاه‌ها را باید جهاد کشاورزی بر اساس الگوی کشت تعیین کند، آب منطقه‌ای استان روی چاه‌های کشاورزی کنتور گذاشته و در پروانه‌ها به‌صورت غیرقانونی ساعت کارکرد را بین 3500 تا 4200 تعیین کرده‌اند.ما در استان هیچ الگوی کشتی را که بر اساس 4200 ساعت کارکرد باشد در هیچ فصلی از سال نداریم و حداقل الگوی کشت ما در استان 6000 ساعت کارکرد به آب نیاز دارد .با این میزان تعیین‌شده توسط آب منطقه‌ای هیچ کشتی را نمی‌توان در استان انجام داد.وی افزود: آب منطقه‌ای دبی چاه‌های استان را از 40 به 20 لیتر کاهش و امروز هم ساعت کاری چاه‌ها را به نصف تقلیل داده است. ما اعلام کردیم طبق توافق صورت گرفته 700 میلیون مترمکعب اضافه برداشت را ظرف دو سال کاهش می‌دهیم اما آب منطقه‌ای نباید در ساعت کارکرد چاه‌ها دخالت کند .وی افزود: مثلاً در دشت مشهد چاه‌هایی وجود دارد که برای میزان برداشت 40 لیتری پروانه دارد اما در حال برداشت 50 لیتر است و کاهش این اضافه برداشت در اولویت است. اولویت بعدی چاه‌هایی است که مازاد بر الگوی مصرف ساعت کارکرد دارند. ما تمام چاه‌هایی را که در استان اضافه برداشت دارند مشخص و میزانی را که باید کاهش دهند به شهرستان‌ها ابلاغ کردیم که این 700 میلیون اضافه برداشت را ظرف سال‌های 95 و 96 کاهش دهیم.وی تصریح کرد: اجرای این ابلاغیه زیر نظر شورای آب، فرماندار، جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای و تشکل‌های صنفی کشاورزی شهرستان‌های استان است.
ساعت کارکرد تعیین‌شده کشاورزی استان را نابود می‌کند
مزروعی افزود: با این ساعت کارکردی که آب منطقه‌ای تعیین کرده است هیچ اثری از کشاورزی در استان باقی نخواهد ماند و حتی توانایی آبیاری باغ های پسته را هم نخواهیم داشت و برای آبیاری باغ های استان حداقل به 5600 ساعت آب نیاز داریم.وی افزود: برای کاهش این اضافه مصرف باید درباره موضوعاتی مانند افزایش بهره وری و کاهش دبی آب کار شود نه این که ساعت کارکرد چاه‌ها را به‌صورت غیر کارشناسی شده به نصف کاهش دهیم.مزروعی تصریح کرد: آب منطقه‌ای در طول 50 سال گذشته نتوانسته است این ساعت کارکردی را که برخلاف قانون در پروانه‌ها تعیین کرده است اعمال کند و از این پس هم نمی‌تواند چنین کاری را اعمال کند؛ زیرا این ساعت کارکرد با الگوی کشت استان سازگار نیست و نباید به کشاورز و بهره‌بردار ظلم شود. وزارت نیرو در این زمینه بدون هیچ نگاه ملی توجه نمی کند که این ساعت کارکرد منجر به از بین رفتن تولید و بخش کشاورزی خواهد شد.وی اظهار کرد: برای کاهش میزان مصرف آب باید زیرساخت‌های لازم را فراهم آوریم و ساعت کارکرد را بر اساس اصلاح الگوی کاشت زیر نظر جهاد کشاورزی در استان کاهش دهیم.وی ضمن بیان این که فقط یک درصد چاه‌های غیرمجاز استان در بخش کشاورزی فعال هستند افزود: عمده چاه‌های غیرمجاز استان بیشتر در باغ ویلاها حفر شده است.
آب منطقه‌ای آب فروشی می‌کند
وی در خصوص وجود 42 چاه در دشت مشهد که مازاد برداشت 80 میلیون مترمکعبی داشته و متعلق به نهاد خاصی هستند گفت: مطالعه‌ای در این زمینه انجام و گزارش آن به جهاد کشاورزی نیز داده‌شده است البته تایید یا رد این موضوع بر عهده آب منطقه‌ای است و ما در این زمینه اظهارنظر نمی‌کنیم.مزروعی افزود: هدف آب منطقه‌ای این است که با کاهش ساعت کارکرد چاه‌ها آب فروشی انجام دهد و این کار درستی نیست و جهاد کشاورزی زیر بار این موضوع نخواهد رفت و ساعت کارکرد چاه‌ها باید بر اساس الگوی کشت و زیر نظر جهاد کشاورزی استان باشد.
سایر اخبار این روزنامه
طرحی از یک زندگی
گردش در دایره بسته
پازل مبهم ادغام با حضور 3 موسسه اعتباری
هشدار درباره تجویز بی رویه رادیولوژی و افزایش سرطان تیروئید
عراق، العبادی و دورانِ پسا داعش
ترس متیس
پیام روحانی برای «آل ثانی»
قوچان نژاد: نمی توان ایران را با آلمان مقایسه کرد!
اعترافات گروگان گیر مخوف
دعوای آبی قرمز شد
سند 2030 چرا آمد؟ چرا رفت؟
رهبر انقلا ب: سرشان به سنگ می خورد
حمله موشکی ایران به مواضع تروریست ها در سوریه
