روزنامه همدلی
1396/03/30
بررسی پشت پرده شایعات ورشکستگی بانک‌ها در گفت‌وگو با ولی‌الله شجاعپوریان هدف دولت است، بانک‌ها بهانه‌اند
همدلی| رضا نحوی: پس از انتشار اخباری درباره وضعیت‌بحرانی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز در ماه‌های گذشته، اکنون دامنه شایعات به بانک‌های بزرگ هم تسری پیدا کرده است. دستگاه شایعه‌ساز نخست بانک سرمایه را هدف قرار داد. شایعات درخصوص ورشکستگی این بانک درفضای مجازی باعث شد تا بخشی از سپرده‌گذاران این بانک برای خارج کردن دارایی‌های خود به شعب آن هجوم ببرند. هرچند بانک مرکزی به سرعت این شایعه را تکذیب کرد، اما این تکذیبیه باعث نشد که بخشی از سپرده‌های این بانک به سایربانک‌ها منتقل نشود.بعد از بانک سرمایه نوبت به بانک پارسیان رسید. انتشار کلیپ‌هایی از تجمع عده‌ای مقابل برخی از شعب بانک پارسیان، پیام ورشکسته شدن این بانک را مخابره می‌کرد. با این همه دیری نپایید که مدیر عامل بانک پارسیان و رئیس کانون بانک‌های‌خصوصی با تکذیب این موضوع اظهار داشت: تصاویر منتشره مربوط به زمان حال نیست و به دوره زمانی که بانک پارسیان عاملیت رسیدگی به تعهدات تعاونی اعتباری منحله ثامن‌الحجج را بر عهده داشت بر می‌گردد که اکنون با سوءاستفاده توسط عده‌ای از اشخاص ناآگاه با قصد و غرض تهیه و منتشر میشود. به زعم بسیاری از تحلیلگران روند شایعه‌سازی برای نظام بانکی کشور نشان می‌دهد که در سه سال گذشته جامعه با شایعه‌پراکنی سیستمی و هوشمند مواجه باشد. البته در این راه بحرانی شدن وضعیت موسسه‌های مالی مجاز و غیرمجاز بستر مناسبی را برای عوامل شایعه‌ساز فراهم کرده است. در همین رابطه دکتر ولی‌اله شجاعپوریان، نماینده ادواری مجلس شورای اسلامی و عضو شورای چهارم شهر تهران در گفت‌و گو با همدلی از پشت پرده این ماجرای مخاطره‌آمیز گفت. شجاعپوریان با هوشمند خواندن دستگاه شایعه‌ساز، نتایج اقدامات شایعه‌سازی برای نظام مالی کشور را زیان‌بار توصیف کرد و خواهان برخورد سریع و صریح دستگاه‌های نظارتی با پشت‌پرده این جریان شد.
شرح این گفت‌وگو در پی می‌آید.
در روزهای گذشته شایعاتی مبنی بر ورشکسته شدن بانک پارسیان در رسانه‌های مختلف باعث ایجاد نگرانی سپرده‌گذاران این بانک شد که البته بانک مرکزی آن را تکذیب کرد. رویه شایعه‌سازی پیرامون نظام بانکی در سال‌های گذشته و در دولت یازدهم باب شد و اولین بانکی که شایعه‌سازان آن را هدف گرفتند، بانک سرمایه بود. بفرمایید ریشه شایعات پیرامون نظام بانکی از کجا نشات می‌گیرد؟
اقتصاد کشورها یا بانک‌محور است یا بازار‌محور ؛ اما بیتردید یکی از مولفه‌‌های اساسی اقتصاد در هرکشوری نظام پولی و بانکی آن کشور است. نظام بانکی در کشور ما هسته اصلی زنجیره اقتصاد است. در حالی که ساختار نظام بانکی ما نیاز به اصلاح اساسی دارد و در حالی که این نظام مهم اقتصادی چند سالی است از شر تحریم‌های کمرشکن خلاص شده است و تلاش می‌کند نفسی تازه کند، عده‌ای در داخل با راه‌‌اندازی سیستمی که کارش شایعه‌سازی است، تلاش می‌کنند تا اعتماد عمومی نسبت به نهادهای بانکی را متزلزل کنند. ماجرای شایعه‌سازی از سال 93 به شکلی گسترده آغاز شد و هدفش این بود تا تعادل و آرامش بازار پولی را برهم بزنند، آن هم زمانی که مسئولان دولتی تلاش می‌کردند با گفت‌وگو با نظام بین‌الملل اقتصاد را از چنبره نظام تحریم‌ها رها سازند. مکانیزم شایعه‌سازی به این گونه است که نوعی فضای بی‌اعتمادی را بین نظام بانکی و سپرده‌گذاران به وجود می‌آورد. به تبع آن بازارهای مالی آرامش و تعادل‌شان بر هم می‌خورد و تعادل و ثبات رابطه مستقیمی با تورم و نقدینگی دارد. دقت داشته باشید که مثلا شایعه‌ای که در حال حاضر پیرامون بانک پارسیان ایجاد شده نه از آن دست شایعات معمولی ویژه فضای مجازی است، بلکه با نگاهی به چند سال گذشته درخواهیم یافت که با نظامی شایعه‌ساز مواجه‌ایم. نظامی که به شکلی هدفمند در حال شایعه‌سازی است. البته نمی‌خواهم مشکلات عدیده‌ای را که در رابطه با موسسات مالی غیر مجاز رخ داده کتمان کنم. چنین مشکلاتی باعث شده تا بستر شایعه‌سازی فراهم شود و نظام شایعه‌ساز راحت‌تر نهادهای مختلف مالی را هدف قرار دهد.
در ماجرای شایعه‌سازی پیرامون بانک پارسیان شاهد بودیم که سپرده‌گذاران فورا تحت تاثیر شایعات قرار گرفتند و بر این مبنا تلاش کردند تا وجوه‌شان را از بانک خارج کنند. به نظر شما چرا شایعات بی‌پایه و اساس تا این حد می‌توانند مردم را تحت تاثیر قرار دهند.
اولا اینکه سال‌هاست مردم با سلسله‌ای از شایعات مواجه‌اند. شایعه‌سازان ابتدا بانک سرمایه را هدف قرار دادند و تا امروز هم این روند ادامه دارد. این در حالی است که باید از همان ابتدا دستگاه‌های نظارتی با این شایعه‌سازهای ضدنظام برخوردی قاطع می‌کرد و این برخورد هم رسانه‌ای می‌شد. ولی در اغلب موارد صدای شایعه‌پردازان بلند بود و مکانیزم شایعه هم این گونه است که سخنی کذب منتشر میشود تا تاثیری کوتاه‌مدت بر اذهان بگذارد و بعدش هم مهم نیست که آن سخن تکذیب شود چرا که در نهایت آن سخن تاثیرش را در ناخودآگاه جمعی می‌گذارد.از این رو ضد نظام شایعه‌ساز با اطلاع از چنین مکانیزمی تلاش می‌کند تا به اهدافش دست یابد.
از وضعیت نابه‌سامان موسسات مالی مجاز و غیر مجاز سخن به میان آوردید. مشخصا بفرمایید اتفاقاتی که پیرامون چند موسسه مجاز و غیر مجاز رخ داده باعث بی‌اعتمادی مردم شده یا سوءاستفاده سیاسی برخی از جریان‌ها برای به دردسر انداختن دولت دلیل معضل کنونی نظام بانکی است؟
گفتم که عملکرد موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، به هیچ وجه قابل دفاع نیست و این موسسات هم به شکلی
غیر مستقیم در بروز چنین وضعیتی دخیلند. در واقع اقدامات این موسسات بستری را برای نظام شایعه‌ساز فراهم کرده تا از طریق آن بتوانند هر چه بیشتر نظام بانکی را ناتوان نشان دهند. البته باید این نکته را بگویم که با پیگیری بانک مرکزی و همکاری این نهاد با قوه قضاییه سپرده مردم در نزد موسسات غیرمجاز پس از انحلال یا ادغام از بین نمی‌رود و در این باره نهادهای مختلف به مردم اطمینان داده‌اند که مشکلی ایجاد نخواهد شد.
چرا شایعه‌سازان بانکی را که اتفاقا وضعیت خوبی دارد برای حمله انتخاب می‌کنند. بانکی که پشتوانه محکمی مثل ایران‌خودرو دارد و در حال حاضر به موسسات مالی دیگر هم کمک می‌کند؟
ماجرا بسیار پیچیده است. آن زمانی که دستگاه شایعه‌ساز بانک سرمایه را هدف قرار داد، مدیر عامل این بانک یک نشست خبری ترتیب داد و در آن نشست از افراد صاحب نفوذی حرف زد که سال‌ها هر چه را خواسته بودند انجام دادند، اما چون در دولت یازدهم این روند قطع شد، این افراد صاحب نفوذ برای انتقام‌گیری شروع کردند به شایعه‌سازی. به نظر می‌رسد همین داستان درباره بانک پارسیان هم در جریان باشد. آنچه برای من مسلم است این است که دستگاه شایعه‌ساز به شکلی هدفمند و هوشمند عمل می‌کند و می‌خواهد اذهان را مهندسی کرده و اعتماد بین مردم و نظام بانکی را از بین ببرد. آنها در این راه تلاش می‌کنند دامنه چنین اقداماتی را گسترده‌تر و بانک‌های بیشتری را هدف قرار دهند. دستگاه‌های نظارتی باید هر چه زودتر با این پدیده شوم برخورد کنند و تاخیر در این مسئله جایز نیست.
مدیر عامل بانک پارسیان درباره ماجرای شایعه‌سازی پیرامون بانک متبوعش سخنی گفت که قابل تامل است. وی گفت: پیروزی مردم در انتخابات و تلاش گسترده برای ضربه به دولت که با بروز اعتراض علیه بانک‌مرکزی در مورد کاسپین، آرمان و غیره همراه بود، فضا را برای شایعه و ضربه مهیا و لذا علیه پارسیان این کلیپ را ساخته است. آیا در پشت پرده نظام مالی شاهد جنگ تمام عیار سرمایه‌داران نزدیک به مراکز قدرت علیه دولت هستیم؟
من از نیت شایعه‌سازان اطلاعی ندارم، اما اقداماتشان بیتردید برای نظام و دولت چالش ایجاد می‌کند و منافع ملی را به خطر می‌اندازد. در شرایطی که اقتصاد کشور هنوز متاثر از تحریم‌های بین‌المللی است و بازار پولی کشور به سختی تلاش می‌کند تا وضعیت اقتصادی را متعادل کند، چنین اقدام ضد منافع ملت چه دلیلی می‌تواند داشته باشد. به نظر می‌آید برخی می‌خواهند بر هر بهایی که شده دولت را هدف قرار دهند.
بانک مرکزی برای توقف روند شایعه‌سازی و بازسازی اعتماد مردم چه تمهیداتی را باید به کار گیرد؟
در روزهای گذشته برخی مسئولان تلاش کردند تا به مردم‌اطمیان خاطر دهند. بیتردید بانک مرکزی بر اعمال و اقدامات بانک‌ها نظارت دقیقی دارد و حافظ منافع مردم است. درست است که در سال‌های گذشته به دلیل تحریم و سوءمدیریت داخلی بانک‌ها با مشکلاتی نظیر انباشت دارایی‌های غیر مولد کمبود سرمایه و... قرار گرفتند، اما بانک مرکزی بر عملکرد آنها نظارت پیوسته دارد، از سویی ورشکستگی بانک‌ها به سادگی صورت نمی‌گیرد. ورشکستگی بانک مثل ورشکستگی یک شرکت خصوصی نیست و امری پیچیده است. از این رو در قوانین بانکداری شرایطی متفاوت برای ورشکستگی بانک‌ها لحاظ شده است. حتی قوانینی مثل بحث ادغام قوانین پیشگیرانه است که قبل از ورشکستگی اعمال میشود. از این رو مردم باید آگاهانه به نظام بانکی اعتماد کنند و از سویی مسئولان باید با برخورد صریح و شفاف با عاملین ماجرای شایعه‌سازی برخورد کنند.
سایر اخبار این روزنامه
غافلگیری جهانی از حمله موشکی سپاه به مقرداعش در « دیر الزور» سوریه تنبیه تروریست‌ها
ولی‌الله شجاع پوریان مدل شهردار- رئیس جمهور آفتی برای تهران و ایران
بررسی پشت پرده شایعات ورشکستگی بانک‌ها در گفت‌وگو با ولی‌الله شجاعپوریان هدف دولت است، بانک‌ها بهانه‌اند
انتقاد از حمله یک طرفه در رسانه ملی به افراد بی‌دفاع دفاع مطهری از بازرگان
تحلیل جامع تئوریسین اصلاحات از انتخابات 96 نادیده‌هایی که حجاریان دید
پیام موشک‌های ایرانی
ترامپ؛ بی‌مغز و پر رویا
افزایش قیمت خودرو؛ طنزی که به آن عادت کرده‌ایم
