روزنامه ابتکار
1396/03/31
«ابتکار» پشتوانه دیپلماتیک حمله موشکی سپاه به داعش را بررسی می کند بده و بستان دیپلماسی و نیروی نظامی
محمدرضا ستاریپاسخ ایران به اقدامات تروریستی تهران بسیار سخت خواهد بود. این گفته مسئولان سپاه بلافاصله پس از اقدام تروریستی گروه داعش در مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی بود که شامگاه یکشنبه با شلیک 6 فروند موشک زمین به زمین میان برد به تجمع فرماندهان و اعضای این گروه در دیرالزور سوریه جامه عمل پوشید. این حمله که به واسطه آن بیش از 50 داعشی از جمله یکی از سرکردگان معروف این گروه به نام ابوسعد کشته شدند، علاوه بر استقبال از سوی مردم و مسئولان کشور، با واکنش های وسیع رسانه ای همراه بود که عمده آنها این اقدام تهران را نمونه جدید از مدیریت بحران در خاورمیانه تعبیر و تفسیر کرده بودند.
در این میان حتی رقبا و دشمنان منطقه ای ایران مانند عربستان و اسراییل نیز تنها به واکنشی محدود بسنده کرده و در میان این موج رسانه ای گونه ای سکوت توام با احتیاط را در پیش گرفته اند.
در همین رابطه، حمله موشکی به دیرالزور سوریه از دو منظر قابل توجه و بررسی است. منظر نخست پیامی است که این حمله موشکی با خود به همراه داشت و منظر دوم پشتوانه دیپلماتیک این اقدام است. امری که تاکنون بررسی و تحلیل ها در مورد آن مغفول مانده است. به همین منظور در گفت و گو با دکتر مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بین الملل به بررسی این دو جنبه از حمله موشکی سپاه به دیرالزور سوریه پرداخته ایم.
در مورد حمله موشکی سپاه به دیرالزور، فارغ از بحث هایی که در مورد انتقام کشی از تروریست های داعش مطرح می شود، گمانه زنی هایی نیز در خصوص پیام این حمله به رقبای منطقه ای به گوش می رسد. از نظر شما این حمله چه پیامی را با خود به همراه داشت؟
حمله موشکی ایران به دیرالزور در پاسخ به حمله تروریستی تهران و در چارچوب اصل دفاع مشروع و واکنش متقابل انجام شد. از این منظر بود که مورد پذیرش جامعه داخلی و تا حدودی قابل هضم برای نظام بین الملل و دیگر بازیگران مستقل در جامعه جهانی قرار گرفت. از این نظر باید آن را امری قابل قبول از سوی تمامی کنشگران و بازیگران این اقدام دانست.
اما اینکه آیا این اقدام دارای پیام منطقه ای بوده یا خیر؟ باید گفت: رسانه ها در جهت آرزوها، امیال و اهداف تعریف شده خود، فراروایتی از یک روایت ارائه می دهند و مطابق با آن روایت را پژواک و در شبکه های گوناگون اجتماعی باز تعریف می کنند. اینکه آیا این موشک باران پیامی برای عربستان و اسرائیل یا دیگر رقبای منطقه ای و حتی فرامنطقه ای ایران دارد، باید گفت بله می توان این پیام ها را در آن مستتر دید و به موازات رسانه ای به آن توجه کرد؛ اما از منظر واقعیت های سیاسی باید به این نکات توجه داشت.
1- حوزه دگر استراتژیک باید بر مبنای وزن کشی خاص موجود در پیشران های 9 گانه مورد توجه قرار گیرد. پیشران اجتماعی، فناوری، زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی، ارزشی- فرهنگی، نظامی، امنیتی و حقوقی. لذا اگر یک کشور در پی تعریف دگر استراتژیک خود است، باید بتواند در این 9 پیشران مدعی رقابت آن دگر استراتژیک با خود و توانایی برتری یافتن خود بر آن دگر استراتژیک باشد. لذا اکنون باید گفت که ایران، آیا هماوردی به نام عربستان را به عنوان دگر استراتژیک می خواند یا تنها به عربستان به‌عنوان یک رقیب استراتژیک آن هم در بحث انرژی در منطقه می نگرد و از نظرهای دیگر نگاه دشمن گونه و رقابت گونه با کشورهای همسایه ندارد.
2- طرف دیگر ایران اسراییل است که به هر تقدیر ایران اسراییل را به عنوان یک کشور و دولت مستقل اساساً مورد شناسایی قرار نمی دهد. با توجه به توانایی در برخورد با رژیم حاکم بر اسراییل باید در 9 پیشران ایران و اسراییل را روی در روی هم و در مرزهای عینی و واضح دشمنی استراتژیک دید. لذا پیش از هر چیز می توان گفت که این اقدام پیامی آشکار از جهت فراروایتی برای اسراییل به همراه داشت و ما شاهد بودیم که فوراً هیات دولت و شخص نتانیاهو از خود واکنش نشان دادند.
3- در سوی دیگر این جریان آمریکا قرار دارد. فراموش نکنیم آمریکا یک ابر قدرت تعریف شده در نظام بین الملل بوده و دارای یک قدرت و وزن تعریف شده در ارتباط با رقبا و دشمنان استراتژیک خود است. آمریکایی ها در پی ایجاد فضای رسانه‌ای بر ضد تهران برای گسترش تحریم ها به ویژه تحریم های موشکی، حقوق بشر و مسایل مربوط به دستیابی به سلاح های غیر متعارف هستند. بنابراین باید گفت که هم اکنون آمریکا به دنبال آن است که با استفاده از این موضوع، زمینه های اجماع بیشتر داخلی در آمریکا و منطقه ای علیه تهران را در چارچوب فعالیت های موشکی ایران فراهم کند. لذا هر کدام از این بازیگران و کنشگران در چارچوب منافع تعریف شده و اهداف تبیین شده خود در بهره برداری از این واقعیت به روایت های متفاوت رسانه ای در قسمت منافع خاص خود مبادرت می کنند.
مبحثی که در این خصوص مغفول مانده و به آن توجه نشده، پشتوانه دیپلماتیک حمله موشکی به دیرالزور بود. به طوریکه سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده بود که این اقدام با هماهنگی کامل عراق و سوریه انجام گرفته است. ارزیابی شما از فرایند دیپلماتیک ایران در حمله موشکی به داعش چیست؟
ایران امروز دارای یک دولت میانه رو است که یک فرمانده بزرگ سیاسی با تجربه ای بیش از سه دهه، سکان دار ریاست جمهوری آن است. این دولت یک افسر ارشد دیپلماتیک به نام محمدجواد ظریف را در خدمت دارد که در بزنگاه های تاریخ به پیچ و قوس های مورد نیاز برای گذر از مسیرهای خطرناک دیپلماتیک وقوف کامل دارد. درعین حال سرداران بزرگی هستند که در صحنه منازعه نظامی با حرکت قدرتمندانه خود زمینه پشتیبانی و تحرکات دیپلماتیک را فراهم می کنند تا شخص ظریف بتواند حمایت های معنادار دیپلماتیک را در جهت تنظیم حرکت های نظامی منطقه ای و تحرکات نیروهای مسلح فراهم سازد.
اگر همگنی و همراهی نهادهای فرادولتی با دولت میانه رو در ایران مانند وضعیت کنونی یعنی حمله موشکی به دیرالزور همواره فراهم باشد و این وحدت و انسجام درونی و سیستماتیک به گونه ای که هر کارکرد خود را به خوبی انجام دهد فراهم باشد، می توان امیدوار بود که الگوی حرکت کنونی با توجه به پشتیبانی دیپلماتیک دولت از نیروهای مسلح و سپاه پاسدران در جهت پاسخگویی به داعش، یک الگوی مثبت و معنادار برای حرکت های آتی باشد.
فراموش نکنیم حوزه های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی در مجموع چهار رکن قدرت ملی را تشکیل می دهند و هر کدام کارویژه و کاربرد خاص خود را دارند. اگر هر کدام کارکرد خود را به خوبی انجام دهند، می توانند در عمل موجب پیاده شدن پارادایم منافع شوند. یعنی یک نظام با کمترین منابع هزینه ای بیشترین منافع و اهداف را به دست بیاورد. بنابراین آنچه هم اکنون در صحنه دیده می شود با توجه به ادبیات سخنگوی وزارت خارجه ، شخص وزیر خارجه و نهادهای فرادولتی در حوزه نظامی، نشان دهنده تحرک مقدماتی ولی شایسته میان این نهادها و دولت در جهت همراهی و همکاری بیشتر در راستای منافع و امنیت ملی است. فراموش نکنیم که سیاست مداران آبروی یک ملت هستند، اما آبروی سیاست مداران یک ملت، نظامیان هستند. لذا نظامیان باید همواره این نکته را در ذهن داشته باشند که روی صحنه آمدن و موضع گیری نظری و عملیاتی آنها باید در چارچوب سیاست های کلان یک کشور صورت پذیرفته و با هماهنگی کامل نهادهای و ارکان سیاست به ویژه دولت انجام پذیرد تا بتوانند اهداف ملی را به خوبی به منصه ظهور برسانند.
آنچه سخنگوی وزارت خارجه مبنی بر اطلاع داشتن سوریه و کشورهای عربی از طریق مجاری دیپلماتیک مطرح می کند، بی تردید پیش از آن محصول یک هماهنگی و همگنی میان نهادهای نظامی و دولت حاکم بر تهران بوده و این می تواند امری پسندیده و دریچه ای امیدوار کننده رو به آینده باشد.
سایر اخبار این روزنامه
سخنگوی دولت در نشست خبری:
دولت هیچ محدودیتی برای تقویت بنیه دفاعی کشور قائل نیست
«ابتکار» تداوم انشقاق و اختلافات درون گروهی اصولگرایان را بررسی کرد
بازگشت اصولگرایان به نقطه صفر
آقای مشکی پوش حاشیه‌سازی کرد
رضا صادقی در منطقه ممنوعه
سیدعلی محقق
شش موشک، یک مقصد و شش مقصود
آلودگی زیست محیطی واحد تولیدی قیر 52 نفر را در خاش راهی بیمارستان کرد
حل معمای بوی بد مرموز
«ابتکار» پشتوانه دیپلماتیک حمله موشکی سپاه به داعش را بررسی می کند
بده و بستان دیپلماسی و نیروی نظامی
آخرین خبرها از پویش مردمی برای جلوگیری از سدسازی ترکیه در گفت‌وگو با اعضای پویش پیگیری شد
مدیرکل دفتر مراکز توانبخشی روزانه و توانپزشکی بهزیستی از آموزش نقاشی به کودکان مبتلا به اوتیسم می‌گوید
سخنگوی قوه قضاییه خبر داد
۱۵ سال حبس برای یکی از قضات کهریزک
رهبر انقلاب در دیدار حیدر العبادی:
عراق باید یکپارچه بماند
وزیر دفاع:
به تهدیدهای احتمالی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به شدیدترین وجه پاسخ می‌دهیم
سخنگوی قوه قضاییه خبر داد
۱۵ سال حبس برای یکی از قضات کهریزک
معاون اول رئیس‌جمهوری:
آموزش عالی باید متناسب با نیازهای جامعه توسعه یابد
روایت رئیس ستاد انتخابات از روز اخذ رای:
اصرار بعضی بر وجود تخلفات گسترده تعجب‌آور بود
