کابوس بن‌سلمان با یمن تمام نمی‌شود

محمد بن‌سلمان، ولیعهد آل سعود، روز سه شنبه در جریان چهل‌ودومین اجلاس سران کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس از «ضرورت دستیابی به راه‌حل سیاسی در یمن» صحبت کرد. هرچند اقرار بن‌سلمان به راه‌حل سیاسی در یمن نشان‌دهنده پذیرفتن این رویکرد از سوی او است، اما این اتفاق چیز تازه‌ای نیست. چندین ماه قبل سایت افشاگر ویکی‌لیکس به نقل از یک منبع عالی‌رتبه سعودی در مورد امتیاز‌های قابل‌توجه بن‌سلمان به دولت نجات ملی یمن صحبت کرده بود و اینکه او حتی حاضر شده حاکمیت این دولت را در مناطق تحت تصرفش به رسمیت بشناسد. با این حال، حملات ائتلاف سعودی به غیرنظامیان یمنی نشان می‌دهد که بن‌سلمان هنوز نمی‌داند چگونه باید از کابوسی راحت شود که به دست خود ایجاد کرده است. در این تردیدی نیست که بن‌سلمان به دنبال خلاص شدن از کابوس جنگ یمن است و حتی به نظر می‌رسد انتظار دارد این جنگ به زودی پایان یابد. نشانه این موضوع را می‌توان از بودجه آل‌سعود از سال ۲۰۲۲ دریافت که با فرمان سلطنتی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه آل سعود، به صورت رسمی اعلام شد و محمد بن‌عبدالله الجدعان، وزیر دارایی سعودی، نیز برخی از جزئیات آن را در یک کنفرانس مطبوعاتی بیان کرد. آمار و ارقام این بودجه حکایت از کاهش هزینه‌های نظامی دارد، زیرا ۱۷۱ میلیارد ریال سعودی معادل ۵۸/۴۵ میلیارد دلار برای هزینه‌های نظامی ۲۰۲۲ در نظر گرفته شده است. این رقم حکایت از کاهش ۲/۱۰ درصدی هزینه‌های نظامی آل‌سعود دارد، زیرا این هزینه‌ها در سال جاری میلادی ۱۹۰ میلیارد ریال سعودی است. رویترز این میزان کاهش را نشانه‌ای از تصمیم آل‌سعود برای پایان دادن به جنگ یمن در سال آینده میلادی دانسته تا با پایان دادن به این جنگ و کاهش هزینه‌های نظامی، بتواند برای نخستین بار از ۲۰۱۴ به این سو کسری بودجه نداشته باشد. به عبارت دیگر، پیش‌بینی هزینه‌های نظامی سال آینده نشانه‌ای است بر تصمیم بن‌سلمان برای پایان دادن به جنگ یمن، اما آیا این فقط یک نشانه است یا او واقعاً قصد چنین کاری را دارد.
تجربه درگیری دیپلماتیک عربستان با لبنان طی ماه‌های اخیر و سخنان جورج قرداحی، وزیر اطلاع‌رسانی پیشین لبنان، نشان داد که کابوس بن‌سلمان فقط عرصه‌های میدانی و برد و باخت در میدان جنگ یمن نیست بلکه دامنه‌ای گسترده‌تر از میادین جنگ یمن دارد. قرداحی در ماه اوت قبل از انتخابش به مقام وزارت اطلاع‌رسانی لبنان، طی مصاحبه‌ای با شبکه الجزیره گفته بود از مقاومت حوثی‌ها در مقابل تجاوز‌طلبی آل‌سعود حمایت کرده بود و آن را دفاع در مقابل تجاوز خارجی دانسته بود. هرچند که قرداحی قبل از ورود به کابینه لبنان این سخنان را گفته بود و معلوم بود که موضع دولت لبنان نبود، اما آل‌سعود و شخص بن‌سلمان تاب تحمل چنین سخنانی را ندارد و به همین جهت از یارانش در خلیج فارس کمک گرفت تا حمله سیاسی-اقتصادی هماهنگ شده‌ای را علیه لبنان به راه بیندازند. در نهایت، قرداحی به خاطر منافع ملی لبنان حاضر به استعفا شد، اما حالا معلوم شده که انتقاد از کاری که بن‌سلمان در یمن کرده مخصوص به او نیست و این بار عباس الحاج حسن، وزیر کشاورزی لبنان، است که از «صد‌ها هزار کشته، آواره و گرسنه یمنی» می‌گوید. به عبارت دیگر، سخنان قرداحی و الحاج حسن و انتقاد‌ها از کاری که آل‌سعود با یمن کرد، نگرانی اصلی بن‌سلمان است و این چیزی نیست که بتواند حتی با راه‌حل سیاسی برای این جنگ نیز آن را رفع و رجوع کند. بنابراین، کابوس بن‌سلمان با پایان یافتن جنگی که خودش باعث و بانی آن بوده به پایان نخواهد رسید بلکه او باید انتظار ادامه این کابوس را داشته باشد، چرا که نمی‌تواند واقعیت «صد‌ها هزار کشته، آواره و گرسنه یمنی» را از اذهان مردم منطقه پاک کند و اگر توانسته با فشار وارد کردن بر دولت لبنان، مشکل خود را با قرداحی در ظاهر امر حل کند، اما این مشکل همچنان باقی خواهد ماند و بن‌سلمان راهی برای برطرف کردن کامل آن نخواهد داشت.