مرکب‌های سرگردان مرگ در جاده های کویری

شیما جهان بخش
خبرنگار
جاده‌های جنوب شرقی کشور بخصوص در استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان همیشه با ورود گاه و بی گاه شتر‌های سرگردان به جاده‌ها و مسیرهای عبوری خودرو، رکورددار تصادفات شدیدی بوده‌اند. دیدن خودرو‌هایی که در تصادف با شترها مچاله شده‌اند در این جاده‌ها صحنه‌ای تکراری است. هر بار که راننده‌ای مسیرش به این جاده‌ها می‌‌افتد باید به غیر اینکه مراقب رانندگان بی احتیاط باشد بیشتر باید نگران این باشند که ناگهان شترهای بدون ساربان در دل شب مانند یک کوه در برابرشان ظاهر شوند. اغلب کارشناسان معتقدند علت اصلی این حوادث که بیش از 3 درصد تصادفات جاده‌ای را به خود اختصاص داده، نبود ساربان و رها بودن شترها و بی تدبیری مسئولان امور ساماندهی این حیوانات است. آنها تأکید می‌‌کنند هرچند احداث گاردریل یا فنس طویل برای جلوگیری از ورود این شترها به جاده‌ها مقوله‌ای هزینه‌بر است اما این موضوع به قدری مهم است که ایجاب می‌‌کند مسئولان با نگاهی ملی به این قضیه و اختصاص اعتبار این معضل را یک بار برای همیشه حل کنند.
اگر چه تاکنون چندین بار با ورود دادستان و تلاش‌های مختلف، اقداماتی برای کاهش تصادفات ناشی از برخورد با این حیوان صورت گرفته اما هنوز هم بسیاری از صاحبان گله‌های شتر بدون استخدام ساربان، دام‌های خود را در بیابان‌ها رها کرده و تصادفات با شتر همچنان در مناطق مختلف این استان کشته و مصدوم می‌گیرد. چندی پیش اعلام آمار کشته شدن 8 نفر در نتیجه برخورد وسایل نقلیه با شتر‌ها آن هم تنها در سه ماه در قلعه گنج کرمان سبب شد دادستانی و دیگر نهادهای متولی در قلعه‌گنج به موضوع ورود کنند و ساماندهی این حیوانات را در دستور کار قرار دهند.


ساربانان یک ماه برای ساماندهی احشام مهلت دارند
«کیومرث قاسمی»، دادستان قلعه گنج در استان کرمان در این زمینه در گفت‌و‌گو با «ایران» از جمع‌آوری شتر‌های اطراف جاده‌ها و قرنطینه آنها در مرکز جهاد کشاورزی خبر داد و اظهار داشت: با توجه به تصادفات زیادی که طی ماه‌های اخیر در این شهرستان رخ داده، تلاش داریم با جمع‌آوری این حیوانات از نزدیکی جاده‌ها پلاک کوبی و هویت‌گذاری آنها این حیوانات را ساماندهی و از بروز این تصادفات جلوگیری کنیم. در واقع به منظور صیانت از حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم، دستور فوری برای جمع‌آوری شترهای سرگردان به دستگاه‌های مسئول از جمله اداره جهاد کشاورزی و راهداری قلعه‌گنج صادر شده است. وی با اشاره به بازداشت 2 نفر از شترداران به علت بروز تصادف با موتورسیکلت و مرگ 2 نوجوان، گفت: در این راستا ساربانان یک ماه برای ساماندهی احشام مهلت  دارند در غیر این صورت اگر آنان را رها کنند، شتر‌های سرگردان جمع‌آوری و ذبح خواهند شد و گوشت آنها برای توزیع بین نیازمند در اختیار نهاد‌های حمایتی خیریه قرار می‌گیرد. دادستان قلعه گنج تأکید کرد: ما در این قضیه جدی هستیم و مالکان و صاحبان شتر‌ها باید بدانند هرگونه خسارتی اعم از جانی و مالی به خودرو‌های عبوری در مسیر‌های قلعه گنج که بر اثر برخورد شتر صورت بگیرد آنها علاوه بر جریمه و بازداشت، متعهد به پرداخت غرامت و خسارات ناشی از آن حوادث خواهند بود.
قاسمی ساماندهی وضعیت تردد شترهای سرگردان در جاده‌های شهرستان را از مصادیق احقاق حقوق عامه دانست و افزود: در این مدت تمامی شترداران منطقه قلعه‌گنج موظف هستند با هماهنگی جهاد کشاورزی شتر‌های خود را پلاک‌کوبی و هویت‌گذاری کنند.
نصب شبرنگ روی شتر‌های سرگردان
«سرهنگ ابوذر شیخی پور»، فرمانده پلیس راه قلعه گنج – بشاگرد نیز از اجرای طرح نصب شبرنگ و ساماندهی شتر‌های سرگردان در مسیر‌های مواصلاتی قلعه گنج خبر داد و به «ایران» گفت: به منظور ساماندهی شتران و کمک به کاهش حوادث جاده‌ای ناشی از تصادف با این حیوانات این طرح با همکاری پلیس راه و فرمانداری قلعه گنج اجرا خواهد شد.
شیخی پور تصریح کرد: سال‌هاست وجود شترهای سرگردان در جاده‌های این شهرستان سبب بروز تصادفات شدیدی شده و این موضوع خانواده‌‌های بسیاری را داغدار کرده است. متأسفانه به طور معمول دام‌های سنگین از جمله شتر‌های سرگردان در حاشیه جاده‌ها هیچ نشان مشخصی ندارند و در صورت بروز حادثه امکان شناسایی مالکان آنها وجود ندارد. اگر مالکان شناسایی شده باشند براحتی تخلفات آنها پیگیری می‌‌شود و می‌‌توان این آمار تصادفات را تا حد زیادی کنترل کرد.
وی با بیان اینکه بسیاری از این شترها بدون ساربان هستند، خاطرنشان کرد: اگر ساربان‌ها در ساعات عصر و غروب نسبت به هدایت شترها و گله به سمت یک مکان خاص اقدام کنند، آنها در شب رها نمی‌مانند که وارد جاده شوند و سبب تصادف شوند. در حقیقت علت اصلی این حوادث نبود ساربان و رها بودن شترهاست.
 فرمانده پلیس راه قلعه گنج – بشاگرد با اشاره به اینکه رنگ شتر قابلیت دید بالا  ندارد و رانندگان و کاربران جاده‌ای معمولاً دیر متوجه حضور شتر در سطح راه می‌شوند، افزود: رانندگان نیز تلاش کنند در شب از نور بالا استفاده کرده و در صورت مشاهده شتر ضمن توقف با فاصله با استفاده از فلاشر یا جفت راهنما سایر رانندگان را از حضور شتر در جاده مطلع کنند. همچنین در صورت مشاهده شترهای سرگردان اگر امکان دارد وسیله نقلیه را در پارکینگ و جای مطمئن در حاشیه جاده پارک کرده و نسبت به دور کردن حیوان از حریم راه اقدام کنند درغیر این صورت به اولین گشت پلیس راه یا تماس با ۱۱۰ موضوع را به پلیس راهبر اطلاع دهند.