روزنامه ابتکار
1400/10/20
مذاکرات به مرحله برگشت ناپذیر رسیده است؟! کاهش «پرانتزهای باز» در مذاکرات وین
مذاکره کننده ارشد ایران در تازه‌ترین ارزیابی خود از روند گفت‌وگوهایی که با محور احیای برجام جریان دارد بیان داشت که موارد اختلاف موسوم به پرانتزهای باز رو به کاهش است.علی باقری کنی این مطلب را شنبه شب در پایان جلسات متعدد با نمایندگان گروه ۱+۴ و پیش از آنکه هتل کوبورگ را ترک کند به خبرنگاران گفت. وی همچنین تائید کرد که مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است.
اما شبکه المیادین به نقل از منابع ایرانی نوشت که مذاکرات وین پیشرفت‌هایی داشته اما هنوز به مرحله توافق نرسیده است.
شبکه المیادین به نقل منابع ایرانی در وین نوشت: مذاکرات وین پیشرفت‌های کندی داشته است اما هنوز به مرحله توافق نرسیده است. کشورهای اروپایی در مذاکرات تعلل می کنند.
این منابع تاکید کردند: هدف ما (ایران) رسیدن به توافق است و مباحثات درخصوص این موضوع ادامه دارد.
این شبکه لبنانی در ادامه به نقل از همین منابع اخبار منتشر شده در برخی رسانه‌ها درباره آغاز مرحله تدوین توافق موقت و دوساله را تکذیب کرد.
همچنین یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: «جالب اینجاست که ایران و آمریکا این فرصت را برای رقبای خودشان ساختند تا صاحب نقش شوند؛ بنابراین دو کشور ایران و آمریکا هر چه زودتر توافق کنند به سود منافع دو کشور است، وگرنه به حدی کشورهای دیگر موضوعات مرتبط و یا غیر مرتبط با برجام را عنوان می‌کنند تا عملا امکان توافق از دست ایران و آمریکا خارج شود.»
حشمت‌الله فلاحت پیشه، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: اعتقاد من بر این است که مذاکرات وین به مرحله برگشت ناپذیری رسیده است، یعنی احتمال توافق بیش از عدم توافق است. دلیل هم این است که دو طرف اصلی یعنی ایران و آمریکا به دنبال توافق هستند و اتفاقا طرف‌های واسط منافع شان در طولانی کردن مذاکرات است؛ لذا در چنین شرایطی می‌بینیم که بازیگرانی همچون روسیه و فرانسه برای خودشان منافع برجامی تعریف کرده اند. آن‌ها در حال حاضر در حال پیشبرد منافع ملی خودشان از دل چالش هسته‌ای هستند.
وی ادامه داد: هر چند دو هیات ایرانی هیچ تماسی با یکدیگر ندارند، ولی متنی که به عنوان زمینه بحث قرار گرفته است، حاصل نقطه نظرات طرف ایرانی و آمریکایی است؛ بنابراین دو طرف تجربه نیمه کاره رها کردن مذاکرات را در زمان دولت گذشته دارند و هزینه آن را داده اند. به نظر من به همین دلیل دو طرف تا جایی که اکنون رسیده اند را رها نخواهند کرد. البته مباحثی هم که تحت عنوان ضرب الاجل طرح میشود، جزیی از بازی‌های دیپلماسی است، برای اینکه طرف مقابل وادار شود از مواضع خود عدول کند؛ وگرنه به نظر من مذاکرات از مرحله ضرب الاجل گذشته و امکان توافق وجود دارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: طبق تجربه گذشته یک توافق بد می‌تواند بدتر از شرایط عدم توافق باشد؛ بنابراین هیئت‌هایی که مواضع ضرب الاجلی را مطرح می‌کنند باید این واقعیت را در نظر بگیرند که حداقل طرف ایرانی وارد یک توافق بد نخواهد شد. چرا که تجربه شکسته شدن این توافق را از طرف ترامپ دارد. با این وجود بنده معتقد هستم که مذاکرات به مرحله برگشت ناپذیری رسیده و همه مواردی که مطرح می‌شوند، بیشتر بلوف‌های دیپلماتیک هستند. در سمت دیگر یکی از مواردی که باعث میشود، مذاکرات پیچیده شود، این است که به جز ایران و آمریکا، دیگر طرفین برای خودشان حوزه منافع برجامی تعریف کرده‌اند.
فلاحت پیشه با اشاره به حضور هیات کره جنوبی و عربستانی در وین گفت: حضور هیات کره جنوبی قابل درک بود، چرا که کره جنوبی دچار چالشی شده که خودش یک طرف این چالش نیست. از طرفی به همان اندازه که منافع ایران در آزادسازی دلار‌های بلوکه شده در کره جنوبی است به همان میزان کره جنوبی علاقه‌مند است که بیش از این منافع سنتی اش با ایران آسیب نبیند. اما حضور هیات عربستانی در وین، نشان دهنده سیاست توازن منفی است. در حال حاضر برخی از بازیگران سیاست توازن منفی را دنبال می‌کنند که به نظر من متاسفانه روسیه هم در این بازی شریک است. چرا که وقتی دیدند حضور کره جنوبی در وین یک نشانه مثبت است مبنی بر اینکه امکان آزادسازی منابع مسدود شده ایران وجود دارد، در چنین شرایطی سعی کردند عربستان را وارد کنند. عربستانی که به همراه اسرائیل دولت بایدن اجازه نداده بود نه تنها وارد متن و حاشیه مذاکرات نشوند، بلکه حتی هشدار داده بود که این دو کشور اقدامات خرابکارانه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام ندهند.
وی اضافه کرد: من همچون گذشته معتقد هستم که چالش هسته‌ای ایران دو طرف دارد که ایران و آمریکا هستند. باقی طرف‌ها را ایران ساخته است. طرف‌هایی که ایران ساخته، حالا برای خودشان دارند بازیگران جدیدی همچون عربستان را می‌سازند. به نظر من ایران باید به این مسئله حساس باشد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نقش فرانسه در مذاکرات هسته‌ای قابل انتقاد است. الان می‌بینیم که امانوئل مکرون در منطقه حاضر میشود، جایی که حتی آمریکا اجازه نداده که منافع منطقه‌ای یا دغدغه‌های منطقه‌ای وارد حوزه برجام شود. اما می‌بینیم که مکرون یک سری ادعا‌های منطقه‌ای را تکرار می‌کند، برای اینکه قرارداد‌هایی را نصیب فرانسه کند. همانگونه هم نقش بیش فعال اولیانوف، نشان دهنده برتری دادن منافع ملی روسیه از سوی روس‌ها بر منافع برجامی در جهان است.
فلاحت پیشه، دوستی‌های راهبردی ایران را یک خطا خواند و گفت: یک اشتباهی که همیشه در ایران مطرح میشود، تحت این عنوان که روسیه را دوست راهبردی می‌دانند، این اشتباه باعث شده تا روس‌ها از این تعارف لفظی ایران بیشترین استفاده را برای منافع ملی اش کند. در دنیای امروز، عملا دیگر روابط راهبردی معنا ندارد. کشور‌ها همه روابط شان تاکتیکی است و همان طوری که دو متحد آمریکا، مثل کره جنوبی و عربستان سعی می‌کنند با هیئت روسی مذاکره کنند، به همان میزان هم روسیه تلاش می‌کند تا حوزه منافع مختلف را برای خودش شکل می‌دهد. جالب اینجاست که ایران و آمریکا این فرصت را برای رقبای خودشان ساختند تا صاحب نقش شوند؛ بنابراین دو کشور ایران و آمریکا هر چه زودتر توافق کنند به سود منافع دو کشور است، وگرنه به حدی کشورهای دیگر موضوعات مرتبط و یا غیر مرتبط با برجام را عنوان می‌کنند تا عملا امکان توافق از دست ایران و آمریکا خارج شود.
کاهش اختلافات در مذاکرات وین؛ عطش رسانه‌ها برای خبرهای تازه
سخنان مذاکره‌کننده ارشد ایران پس از نزدیک به ۱۰ روز سکوت درباره روند مذاکرات، زلزله‌ای در رسانه‌های داخل و اردوگاه خبرنگاران مطرح جهان که در مقابل هتل کوبورگ، محل برگزاری مذاکرات رفع تحریم‌ها سخت تشنه شنیدن آخرین اخبار هستند به پا کرد تا جایی که کار به تحریف اظهارات وی هم کشیده شد.
به گزارش ایرنا، علی باقری کنی پس از برگزاری جلسات متعدد با نمایندگان گروه ۱+۴ و پیش از آنکه هتل کوبورگ را ترک کند به سوالات خبرنگاران درباره تعداد پرانتزها که موارد اختلافی در پیش‌نویس توافق محسوب میشود پاسخ داد و گفت که در این زمینه پیشرفت‌هایی صورت گرفته است.
این اظهارات در حالی مطرح شد که پس از نشست خبری نهم دی «انریکه مورا» هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، اطلاعات دیگری درباره روند مذاکرات اعلام نشد و در این مدت نمایندگان رسانه‌ها، به ویژه گزارشگران تلویزیون‌های مطرح جهان که با حساسیت تحولات مقابل هتل کوبورگ را دنبال می‌کنند در عطش اخبار تازه بودند.
در روزهای اخیر هم رفت‌وآمد هیئت‌ها و تعداد جلسات افزایش یافته و از نظر ناظران گفت‌وگوها وارد مراحل حساس تصمیم‌گیری شده است. درست یا غلط، دست کم این جوی است که در خیمه خبرنگاران حاکم است و نمایندگان رسانه‌ها در گپ‌وگفت‌های دوستانه این احتمال را مطرح می‌کنند که تحول مهمی در شرف اتفاق است.
به همین خاطر اظهارات مذاکره کننده ارشد ایران به سرعت در شبکه‌های تلویزیونی، اجتماعی و فضای مجازی مخابره شد و زلزله‌ای را در عرصه رسانه‌ها چه در داخل و چه در سطح بین‌المللی به راه انداخت. فعالان شبکه‌های مجازی با هشتگ‌هایی مانند کاهش اختلافات در مذاکرات وین و تحولی مهم در گفت‌وگوها به استقبال اظهارات باقری رفتند.
برخی رسانه‌ها هم از فرط ذوق‌زدگی و هیجان سابقه خبر ایرنا را به اظهارات مذاکره کننده ارشد ایران نسبت داده و سخنان تحریف شده‌ای از وی منتشر کردند.
با این وجود ناظرانی که از نزدیک تحولات را دنبال می‌کنند در انتظار داده‌های بیشتری هستند تا ابهامات خود را نسبت به دورنمای ادامه گفت‌وگوها به روز رسانی کنند.
خبرنگاران مستقر در مقابل هتل کوبورگ در خیمه ای با وسعت ۵۰۰ متر مربع که مقابل هتل کوبورگ محل برگزاری گفت‌وگوها علم شده مستقر هستند. ساعات کاری خیمه خبرنگاران از ۹ صبح تا ۱۸ عصر است و تسهیلات مختصری مانند سماور و قهره‌جوش برای خبرنگاران تعبیه شده است. برق این چادر از طریق سه ژنراتور تامین میشود که هر سه روز حدود ۸۰۰ لیتر سوخت مصرف می‌کند. گفته میشود که هزینه برپایی این چادر از سوی وزارت امور خارجه اتریش تامین میشود.
حدود ۴۰ میز کار در خیمه خبرنگاران قرار دارد که برای هر کدام ۴ صندلی تعبیه شده است. این روزها حدود ۲۰ خبرنگار از رسانه‌های بین‌المللی سرگرم پوشش خبری این رویداد تاریخی هستند.
تعداد معدودی از خبرنگاران پس از تعطیلی خیمه، ساعت‌ها مقابل هتل کوبورگ در هوای سرد وین منتظر می‌مانند تا از فرصت کوتاه تردد هیئت‌ها سوالاتی را مطرح و اخبار تازه‌ای را کسب کنند. البته اظهار نظرهای مطرح شده در حد کلیات و در بهترین حالت حاوی پیام دیپلماتیک به طرف مقابل است که چندان با انتظار گزارشگر و مخاطب مانوس نیست.
به هر روی، این روزها که گفت‌وگوها در مراحل حساسی قرار دارد و شاید تمایلی از سوی هیات ها برای اظهارنظرهای عمومی نباشد، اما باید این نکته را نیز در نظر داشت که خبرنگاران تشنه شنیدن اخبار تازه از روند مذاکرات هستند و طرفی که ابتکار عمل را در این زمینه دست گرفته و سکوت حاکم در خیمه خبرنگاران را بکشند دست کم تا چند روز بر فضای رسانه‌ای در اینجا غالب خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مردم قم:
مذاکره، صحبت و تعامل با دشمن در مقطعی به معنای تسلیم شدن نیست
پیمان مولوی
درس‌های قزاقستان در تاثیر تصمیمات اقتصادی بر جامعه
حمید لبخنده، خالق «در پناه تو» درگذشت
خاموشی کارگردان خاطره‌ساز
هنوز حدود ۸ میلیون نفر در کشور واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند
واکسن‌نزده‌ها و خطر شکل‌گیری پیک «اُمیکرون»
آیا توسعه گازی ایران از مسیر روسیه می‌گذرد؟
تهران-مسکو در آستانه یک توافق استراتژیک
میزان افزایش حقوق در بودجه سال آینده ۵ تا ۲۹ درصد در نظرگرفته شده است
حقوق جا مانده از تورم
کلیات لایحه بودجه 1401 تصویب شد
حذف مشروط ارز 4200
محمد باقر قالیباف:
درباره سقوط هواپیمای اوکراینی شفاف سازی شود
مذاکرات به مرحله برگشت ناپذیر رسیده است؟!
کاهش «پرانتزهای باز» در مذاکرات وین
افزایش هراس صهیونیست‌ها از روند مثبت مذاکرات
نجات اقتصاد؛ نجات وطن
تاثیر تحولات قزاقستان بر بهای نفت
محمود عباس به بشار اسد پیام داد
