روزنامه آفتاب یزد
1400/11/12
مذاکرات وین، پرتگاه یا گذرگاه!
آفتاب یزد: در حالی که مذاکرات وین با محوریت لغو تحریم ها، در برابر محدود شدن فعالیت‌های هسته ایران تداوم دارد، پیشنهاد برای مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا، روند فرسایشی مناقشه‌ها را وارد مرحله جدیدی کرده است.از یک سو کشورهای غربی از فرسایشی شدن گفتگوها گلایه دارند واز سوی دیگر ایران برای تکرار نشدن بد عهدی‌های آمریکا و متحدانش، تضمین روشن و محکم می‌خواهد.
صرفنظر از تمامی معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی که به طور مستقیم و غیر مستقیم بر میز مذاکرات وین، سایه افکنده است، تغییر از دولت روحانی به دولت تازه نفس رئیسی، امکان دستیابی به توافق موقت ویا دائم را بیشتر کرده است.
در همین چارچوب پروفسور حسن امین، استاد تمام حقوق و روابط بین‌الملل برآنست که اگر دیوار بی‌اعتمادی طرف‌های مذاکره کاهش پیدا کند و منافع ملی و منطقه‌ای مورد توجه قرار گیرد، می‌توان از گذرگاه کنونی با عزت عبور کرد. این استاد حقوق بین‌الملل، مذاکره در جهان در هم تنیده و سیال کنونی را کلید حل مشکلات بشر می‌داند و از آنکه برخی جناح‌بندی‌های داخل ایران، روند مثبت مذاکرات را تخریب می‌کنند، انتقاد جدی دارد.
آنچه در پی می‌آید، دیدگاه سید حسن امین درباره مذاکرات وین و تاثیر معادلات حقوقی و سیاسی بر روند و نتایج احتمالی آنست.
در خصوص مذاکره مستقیم با آمریکا ارزیابی شما چگونه است و این ابتکار سیاسی چه پیامدهایی دارد؟
با آنکه طرح مذاکره مستقیم دیرهنگام داده شده، مذاکره نکردن در عرصه بین‌الملل، جایگاهی ندارد و یک نوع ضعف تلقی میشود، هرچند به عنوان تاکتیک می‌توان از آن بهره برد.
پروفسور امین! سابقه تنش ایران و آمریکا در چهل و دو سال گذشته، چقدر بر میز مذاکرات تاثیر گذاشته است؟
روابط پرتنش ایران و آمریکا در چهار دهه گذشته بر فضای مذاکرات وین سایه انداخته واین فضای سنگین و بی اعتمادی مهمترین مانع در پیشرفت سریع و نتیجه دادن تلقی میشود. در واقع فرسایشی شدن مذاکرات برجام انکار نشدنی است و هر کدام از طرفین مذاکرات دیگری را مقصر می‌انگارد و همین شرایط باعث شده که ایران و آمریکا نتوانند از عهده اعتمادسازی لازم برآیند. خروج یکجانبه آمریکا در دولت ترامپ از یک توافق چندجانبه رسمی برخلاف حقوق معاهدات، عامل‌عدم اعتماد و مسبب طرفین به یکدیگر است. هرچند در این مدت بی‌اعتمادی در ظرف چهل سال ایجاد شده ولی اعتمادسازی برای منافع ملی ممکن است.
با توجه به آنکه منافع ایران و غرب برای توافق تا حدود زیادی هم پوشانی دارد، نقش تنش‌زدایی و دیپلماسی فعال را چقدر مثبت می‌دانید؟
دیپلماسی قطعا در اینجا کارساز است. باید از شکست مذاکرات با دیپلماسی جلوگیری کرد. به قول حافظ
آسایش دو گیتی، تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت، با دشمنان مدارا
حرکت غیر عقلانی ترامپ در خارج شدن از برجام، اقدامی ضد سیاست جهانی و قانون‌شکنی بارز بود. جهان این اقدام ترامپ را محکوم کرد و گمان نمی‌رود که آمریکا بخواهد دوباره از اجرای برجام سرباز زند. من به اجرایی شدن برجام امیدوار هستم و البته این توافق به مجموعه معادلات منطقه ای و جهانی ارتباط وثیقی دارد.
اگر مذاکرات به شکست برسد، آیا آمریکا می‌تواند اهرم‌های فشار خودش را فعال کند و با اجماع علیه ایران اقدامات حقوقی بیشتری کند؟
احتمال هر اتفاقی در این مذاکرات هست و
در حال حاضر تمام طرف‌های مناقشه در جهت منافع خودشان چرتکه می‌اندازند!
اگر دولت ترامپ، برجام را تعطیل نمی‌کرد، حتما شرایط بهتر بود و سیاست‌های او باعث پیچیدگی حقوقی مذاکرات کنونی شده است. قطعا دولت‌های ایران و آمریکا که قبلاً معاهده مودت و رابطه دولت کامله الوداد با هم داشتند، دیگر به فکر فاصله گرفتن از هم نمی‌افتند.
آمریکا هم با همه مخالفت حتی وقتی که در زمان بوش پسر ایران را محور شرارت خواند یا در دوران ترامپ که برجام را نقض کرد، نتوانست ایران را به مثابه یک قدرت منطقه‌ای نادیده بگیرد.
هرگونه تاخیر در توافق برجام از جهت روابط مالی و بانکی بین‌المللی و نیز اقتصاد داخلی و صادرات و واردات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به زیان ایران است و مردم را بر اثر بالا رفتن نرخ دلار و تورم، از نظر معیشتی تا حدودی در تنگنا قرار می‌دهد و باید برای این چالش، تدبیر جای تهدید را بگیرد.
رویکرد دولت بایدن همواره ادامه مذاکره با ایران بوده است! آیا آمریکا برای لغو تحریم‌ها اراده کافی را دارد یا آنکه سناریوی‌عدم همکاری شرکت‌های جهانی، تکرار خواهد شد؟
طبعا دولت بایدن در داخل با چالش‌های زیادی روبرو خواهد شد. جمهوری خواهان معمولا در پی بهانه و کارشکنی هستند. اما از جهاتی آنان هم به توافق نیاز مبرمی دارند. توجه داشته باشید که ایران در شرایط حساسی از سیاست خارجه قرار دارد وباید به اصول دیپلماسی توجه کنیم.
در عرصه سیاست جهانی چند اصل اهمیت مرکزی دارند و اگر دیپلماسی ما آن را در صدر برنامه‌ها قرار دهد، به احتمال زیادی ایران از این پرونده سنگین حقوقی وسیاسی سربلند بیرون خواهد آمد.
در واقع تن دادن به دیپلماسی فعال برای مذاکره و در نهایت صورت‌بندی منافع ملی براساس اولویت‌ها، خیلی مهم هستند. اگر این محورها در سیاست‌های کلان، رعایت شوند، می‌توان از پرتگاه و بحران‌های موجود و پرمخاطره، عبور کرد و منافع و مصالح مردم هم تامین شود.
سایر اخبار این روزنامه
خرید سربازی منتفی شد
مذاکرات وین، پرتگاه یا گذرگاه!
حضور رهبر معظم انقلاب در مرقد بنیان‌گذار انقلاب اسلامی
ارتباط ایران و آمریکا از طریق مکتوبات غیررسمی است
افزایش جرایم خشن
اتخاذ تصمیمات بزرگ
سوگیری بازماندگی
حبس دشداشه پوش‌ها با حکم بیگانه کروات!
او، حدیث هجده ماه دارد!
مدیرانی هم که دستور ساخت داده‌اند محاکمه شوند
وام 100 میلیونی تورم زاست؟
استیضاح؛ حق یا وظیفه؟!
مسئله اصلی جان دانش‌آموزان است
تازه‌ترین قیمت برنج در بازار
