کرونا، بوروکراسی و تمثیل سوزن!

مهدی مالمیر‪-‬ حکایت ناهماهنگی میان قرارگاه مبارزه با کرونا با سایر ارگانها، حکایت «کهن» یکپارچه عمل نکردن
اجزای بوروکراسی ما است که سوگمندانه با این شرایطی که در پیش چشم داریم، قصد «کهنه» شدن ندارند. مرکز تشخیص میزان خطرخیزی سویه جدید کرونا مشهور به «امیکرون»، نگران وضعیت روزهای پیش رو است اما، دانشگاه‌ها در حضوری کردن اموزش دانشگاه‌ها پا می‌فشارند! این که تقریبا همه شهروندان واکسینه شده‌اند و دوز سوم واکسیناسیون نیز نرم نرمک در حال گذران مراحل عملی‌اش است، مایه خوشحالی است اما آنچه سبب ساز نگرانی می‌شود، ناهماهنگی وعدم یکدستی در تصمیم‌گیری در باب تعطیلی یا محدود کردن برخی مشاغل یا همایش‌ها و دانشگاه‌ها است. سویه امیکرون چنان چه دانسته شده است، سرعت بسیاری برای انتقال از شخصی به شخص دیگر دارد و تا آنجا که ممکن است باید سرعت انتقال این ویروس عجیب و غریب و باهوش را در سیاست‌ها در نظر گرفت. اگر فرمان‌ها برای مبارزه با بیماری ازیک مرکز در پیش گرفته شود و همه دستگاه ها، بی‌چون و چرا به اجرای آن کمر همت ببندند، خسارت‌ها بسیار کمتر و فوتی‌ها و بستری‌ها در بیمارستان کمتر خواهد شد. افزون بر همه اینها، یکپارچه عمل کردن ارگانها می‌تواند مشتی نمونه خروار باشد برای تشخیص چگونگی تصمیم‌سازی در سایر حوزه‌های دیگر. متاسفانه ما در دیگر حوزه‌ها نیز با این ناهماهنگی خسارت بار روبرو هستیم و یکپارچگی در تصمیم‌گیری و در اجرا کمتر در زمینه‌های دیگر دیده می‌شوند و فقط محدود و محصور به مبارزه با کووید نوزده و گونه‌های تازه‌اش نیست. در اقتصاد و سیاست و فرهنگ نیز تصمیم‌سازی‌ها شبیه ارکستری است که نوازندگان بی‌اعتنا به چوب هدایت‌کننده ارکستر هر یک نُتی را به دلخواه خود می‌نوازد و گفتن ندارد که نتیجه‌ای بهتر از فرسودن گوش و وقت و عمر شنوندگان در پی ندارد. حکایت بوروکراسی و روند تصمیم‌گیری در کشورها حکایت سوزنی است که طبق قانون‌های متناقض چهار نفر ناگزیرند آن را در آنِ واحد از روی زمین بردارند! هر عقل سلیمی بر این نکته صحه می‌گذارد که برای جا به جا کردن سوزن نیازی به چهار انسان عاقل و بالغ نیست و می‌شود آن را به یک نفر سپرد و بازده بیشتری نصیب برد. گله‌گزاری از بوروکراسی کُند و گهگاه فشل در برابر مسائل پیچیده که جسته و گریخته از زبان خود مسئولین و در نوشتار هر روزه رسانه‌ها به گوش می‌رسد، کمکی به گشودن گره مشکل نمی‌رساند. در هر حال، در جایی باید روزنه‌ای برای حل عملی آن هم پیدا کرد که متاسفانه در حوزه مبارزه با کووید نوزده بوروکراسی کشور ما از همان بیماری‌های مزمن خود ضربه خورد و کاری که می‌شد با ضرباهنگ بهتر و با بهره بردن و توجه بیشتر در پدید آوردن یکپارچگی در تصمیم‌گیری با آسودگی بیشتر این مرحله استثنایی در کشور را پشت سر گذاشت با اتفاقاتی نه چندان خوش سپری شد. این نکته باید در گوشه ذهن جایی اساسی بیابد که با بوروکراسی بیمار نمی‌شود به جنگ بیماری‌های اجتماعی و فیزیولوژیکی شتافت.به راستی برای به ثمر رساندن یک کار در زمینه ای، نیازی به نظرخواهی از همه ارگانها نیست و تنها می‌شود به ارگانی که در آن زمینه خاص استخوانی خرد کرده بسنده کرد و سایر ارگانها بی‌چون و چرا بر مبنای تشخیص ارگان متخصص، راه را برای برداشتن سنگ‌های مشکل و دست اندازها هموار سازند. چنانچه گفته آمد، برای برداشتن سوزن نیازی به بهره بردن از چند نفر نیست! تنها کافی است به یک فرد و چشمان تیز بین و تشخیص صائب‌اش اعتماد ورزید و دست از چند باره کاری و موازی کاری و «خود متخصص بینی» در همه‌ی زمینه‌ها کشید. روسای محترم دانشگاه، فرمانداران و مسئولین دیگر، در کار خود صاحب نظرند اما حرف اول و آخر را قرارگاه مبارزه با کرونا می‌زند. قرارگاه مبارزه با کرونا هم نیازمند گوش‌های شنوا است نه موازی کاری و تصمیم‌های غیر کارشناسانه! ...