بايدن برسردوراهي برجام؛ - از تله ترامپ رها نشده اي!

توصيه‌نامه‌هاي برجامي خطاب به رئيس‌جمهور مردد آمريکا
بايدن برسردوراهي برجام؛ - از تله ترامپ رها نشده اي!
دولت بايدن مي‌خواهد در مورد ايران، ايمن و بي‌دردسر بازي کند، اما نمي‌تواند چراکه براي اجتناب از سردرد سياسي کنوني، با دردسري به مراتب بزرگ‌تر روبه‌رو خواهد شد. بنابراين بهتر است به سادگي کاري را که درست است انجام دهد و آن اتخاذ تصميمات جسورانه براي نهايي کردن توافق با ايران است. با تمديد مناقشه ميان ايران و آمريکا درباره رفع آخرين موانع توافق احياي برجام، بسياري از مقامات فعلي و سابق غربي، چهره‌هاي ديپلماتيک و آکادميک برجسته، تحليلگران و کارشناسان منع اشاعه با ابراز نااميدي و نگراني فزاينده‌ درباره آنچه آنها «احتياط سياسي کاخ سفيد بايدن در مورد يک موضوع عمدتا نمادين» مي‌دانند، هشدار مي‌دهند که تعلل ايالات متحده ممکن است منجر به شکست روند احياي برجام شود.
توصيه‌نامه‌هاي برجامي خطاب به بايدن


در يک ماهه اخير ده‌ها چهره شاخص از طريق مقاله‌ها و بيانيه‌هاي مطبوعاتي يا نامه‌هاي سرگشاده - که اغلب دولت و رئيس‌جمهوري آمريکا را خطاب قرار مي‌دهند- خواستار سازش براي حل فوري مناقشه تهران و واشنگتن بر سر حذف سپاه پاسداران از ليست موسوم به FTO و دستيابي به توافق براي بازگشت به توافق هسته‌اي 2015 شده‌اند. ازجمله 2 مقام سابق امور ضدتروريسم وزارت خارجه آمريکا در مقاله‌اي براي واشنگتن پست با عنوان «بايدن بايد سياست تخيلي ترامپ درباره ايران را معکوس کند» خواستار اقدام رئيس‌جمهوري آمريکا براي حل مناقشه درباره درخواست ايران براي حذف سپاه پاسداران از ليست موسوم به FTO به عنوان پيش‌شرط احياي برجام شده‌اند و اين پرسش را مطرح مي‌کنند که «آيا درخشش اين دستاورد سياست‌خارجي شديدا حياتي، در مقابل حملات سياسي تکراري و توخالي شاهين‌هاي ضد ايران - که به‌هرحال قرار است به هر توافق احتمالي با ايران به شکل مشابه حمله‌ور شوند- برجسته‌تر نيست؟.» دنيل بنجامين هماهنگ کننده مبارزه با تروريسم در وزارت خارجه آمريکا (دولت اول اوباما/ 2009 تا 2012) و جيسون‌ام.بلازاکيس مدير دفتر مبارزه با تروريسم وزارت خارجه (دولت‌هاي اوباما و ترامپ/ 2008 تا 2018) معتقدند که نامگذاري سپاه پاسداران ذيل ليست موسوم به FTO «تنها يک سياست تخيلي توخالي ديگر ترامپ بود که اکنون ضرورت معکوس کردن آن در ازاي دستيابي به يک توافق حياتي که يک پيروزي بزرگ ديپلماتيک خواهد بود، کاملاً قابل درک است.»
انتخاب حساس بين گزينه‌هاي بازنده
دولت بايدن فکر مي‌کرد که روي مساله ايران در آستانه انتخابات ميان‌دوره‌اي سرپوش مي‌گذارد، اما اکنون رئيس‌جمهور بايد تصميمي اساسي بين گزينه‌هاي بدون برد اتخاذ کند. آيا او دستور حملات پيشگيرانه به تاسيسات هسته‌اي ايران را مي‌دهد که جرقه جنگ خونين منطقه‌اي و ضربه اقتصادي بيشتر را به دنبال دارد؟ يا اينکه او اميدوار است که اوضاع قبل از عبور ايران از آستانه هسته‌اي فروکش کند؟ تصور چنين موقعيتي چندان سخت نيست؛ با فرض اينکه دولت بايدن و ايران نتوانند آخرين مانع در مذاکرات هسته‌اي را برطرف کنند، که در واقع قرص سمي دوران ترامپ است که براي عقب راندن ايران از پايبندي به توافق و جلوگيري از احياي آن توسط دولت دموکرات طراحي شده بود، يک بحران مي‌تواند از هر تعداد جهت جرقه بخورد. ايران مي‌تواند خط قرمز هسته‌اي خود را نقض کند، يا يک نيروي متحد ايران مي‌تواند به نيروهاي آمريکايي در عراق حمله کند، يا ممکن است درگيري دريايي در خليج فارس رخ دهد. با اين حال، در حال حاضر، دولت بايدن در ازاي لغو نامگذاري FTO سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، از ايران خواستار امتيازات غيرهسته‌اي است. ايران امتناع مي‌کند و به موضع خود مبني بر حذف نام سپاه از ليست مذکور به عنوان بخشي از بازگشت متقابل به پايبندي به توافق هسته‌اي، مصر است. و نشانه‌هاي کمي وجود دارد که گزينه‌هاي سازش دنبال مي‌شوند. اين يک وضعيت نااميدکننده براي رئيس‌جمهوري است که مبارزات انتخاباتي خود را براي بازگرداندن پايبندي ايالات متحده و ايران به توافق هسته‌اي انجام داد و همچنين از کاهش تأثير تحريم‌ها بر ايراني‌هاي عادي که با همه‌گيري کوويد- 19 دست و پنجه نرم مي‌کنند، حمايت کرد. دولت بايدن از اولين روز رياست‌جمهوري‌اش که نتوانست هيچ حرکتي - نمادين يا غير آن - براي شکستن رويکرد فشار حداکثري پرزيدنت ترامپ انجام دهد، هرگز زمان يا اراده سياسي براي حل اين بن‌بست پيدا نکرده است. از آن زمان به بعد حل بن‌بست هسته‌اي دشوارتر شده است. دولت‌ ايران خط‌مشي سخت‌تري را در ميز مذاکره ترسيم کرده است. در حالي که بايدن تحريم‌ها را پابرجا نگه داشته است، برنامه هسته‌اي ايران به‌طور پيوسته به سوي ارتفاعات جديدي پيش رفته، امري که تا حدودي به دليل خرابکاري اسرائيل در سال 2021 که بايدن نتوانست آن را متوقف کند، تحريک شده است و اکنون مذاکرات بر روي يک تحريم عمدتا نمادين که صراحتا قصد داشت در ديپلماسي بايدن دخالت کند، گير کرده است. بازگرداندن برجام همچنان موضعي است که اکثريت قريب به اتفاق مردم آمريکا و دموکرات‌ها از آن حمايت مي‌کنند، اما با نزديک شدن به انتخابات ميان دوره‌اي، عناصر حزب او نسبت به سياست‌هاي پيرامون توافق حساس‌تر خواهند شد، حتي اگر اين يک مبارزه باشد که بايدن و حاميان او پيروز خواهند شد.
مانده در صحنه جنايت ترامپ
ترامپ آتش‌افروزي بود که تلاش کرد توافق هسته‌اي را به آتش بکشد، اما بايدن به جاي خاموش کردن آتش، به تازگي در صحنه جنايت مانده است. نتيجه محتمل‌تر اين است که او هزينه‌هاي آتش‌سوزي را به شکل جنگ فاجعه‌بار يا عبور ايران از آستانه هسته‌اي بپردازد. جمهوري خواهان با حمله و سرزنش در مورد اينکه بايدن آنقدر ضعيف بود که نتوانست ايران را از هسته‌اي شدن باز دارد يا اينکه براي دنبال کردن جنگي که ترامپ از آن دوري کرده بود، بسيار بي‌پروا است و بايدن فقط بايد خودش را مقصر بداند، چراکه همه اين بلايا قابل اجتناب بود. اگر بايدن بتواند جرات نجات آن را پيدا کند، توافق خوبي روي ميز وجود دارد.