روزنامه آرمان امروز
1401/05/18
پايان مبهم مذاکرات «وين»
«آرمان امروز» آخرين تحولات و سناريوهاي پيش‌رو پس از بازگشت هيأت‌هاي مذاکره کننده از وين را بررسي مي‌کند آرمان امروز| گروه سياسي| پس از پنج ماه تعليق مذاکرات وين، مرحله جديد گفت‌وگوها از پنجشنبه (4 آگوست / 13 مرداد) با حضور هيات‌هاي سياسي ايراني، اروپايي، روسي، چيني و آمريکايي از سر گرفته شد و پس از روز گفت‌وگو ديروز -دوشنبه- پايان مذاکرات اعلام و هيأت مذاکره کننده کشورمان به تهران بازگشتند. با اين وجود، بنابر اعلام وزارت امور خارجه، و رايزني‌ها با مورا و ساير طرف‌ها ادامه خواهد داشت.در همين ارتباط، استفاني ليختشنتاين خبرنگار پولتيکو نوشت: «ديپلمات ارشد اتحاديه اروپا مي گويد که طرفين مذاکره وين را طي چند ساعت آينده ترک مي کنند. مذاکرات به اتمام رسيد. بهترين توافق ممکن را مذاکره کرديم، اکنون اين طرفين مذاکرات هستند که بايد توافق را بپذيرند.»
پايان پنج روزه گفت‌وگوها در هتل کوبورگ، آماده شدن متن توافق و بازگشت هيات‌هاي مذاکره‌کننده به کشورهايشان نشان‌گر آن است که نمي‌توان همانند آخرين دور جديد مذاکرات را همانند آخرين ديدار غيرمستقيم ميان ايران و آمريکا در دوحه (28 ژوئن / 7 تير) از پيش شکست خورده دانست. در سوي مقابل نيز خواسته‌ها و سطوح اختلاف ميان طرفين چشم‌انداز توافق سريع را تا حدودي با ابهام مواجه ساخته است. در وضعيت جديد حتي مساله ميان طرفين به فراتر از توافق بر روي متن احياي توافق برجامِ ژوئيه 2015 / تير 1394 گسترش پيدا کرده و اکنون طرفين بر موضوع پايبندي و بازگشت بر توافق انگشت مي‌گذارند.
خوشبيني اروپا و واقع‌نگري تهران
طي ماههاي گذشته آمريکايي‌ها تبليغات سياسي و رسانه‌اي گسترده‌اي را براي متهم کردن ايران به عدم داشتن اراده براي بازگشت به برجام داشته‌اند. به عبارتي تلاش واشنگتن بر آن بوده توپ را به زمين ايران انداخته، تا از اين طريق فشارهاي سياسي را بر تهران افزايش دهد. حتي آمريکايي‌ها با گذشت 5 روز از آغاز مرحله جديد گفت‌وگوها و پايان دور جديد مذاکرات در وين، تا کنون موضعي خنثي را در پيش گرفته و قصد دارند اين پيام را مخابره کنند که چندان اميدي به احياي توافق ندارند. برخلاف آمريکايي‌ها، به نظر مي‌رسد مقام‌هاي اروپايي رويکردي خوش‌بينانه را نسبت به سرانجام مذاکرات اخير دارند. در همين زمينه، روزنامه وال استريت ژورنال عصر يکشنبه در خبري به نقل از انريکه مورا، مذاکره کننده ارشد اتحاديه اروپا با بيان اينکه مذاکرات رفع تحريم‌ها در وين پيشرفت داشته نقل کرده بود که به زودي اين گفت‌وگوها خاتمه خواهند يافت. انريکه مورا گفته بود که او «کاملاً» درباره پيشرفت مذاکرات خوش‌بين است. وي حتي مدعي شده بود، «داريم پيش مي‌رويم و من انتظار دارم مذاکرات را به زودي ببنديم.»
افزون بر مورا، يکشنبه، ميخاييل اوليانوف سفير و نماينده روسيه در آژانس با انتشار تصوير ديدارش با انريکه مورا و هيات همراهش در صفحه توييتر خود نوشت: به نظر مي‌رسد در حال پيشرفت هستيم. اجازه دهيد اميدوار باشيم که موفقيت‌آميز باشد. با وجود اين ادعاهاي خوش‌بينانه، يک مقام وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران ديروز (دوشنبه) 17 مرداد ماه در پاسخ به سؤال خبرنگاران در مورد ادعاي روزنامه وال استريت ژورنال مبني بر احتمال آماده شدن متن نهايي توافق در وين ظرف چند ساعت آينده، گفت: با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقي‌مانده، هنوز در مرحله‌اي قرار نداريم که از نهايي شدن متن سخن بگوييم.
به گزارش خبرگزاري فارس، اين مقام وزارت امور خارجه افزود: هيأت مذاکره کننده جمهوري اسلامي ايران نظرات سازنده خود را با هدف پيشبرد مذاکرات به طرف مقابل ارائه کرده و نتيجه گفت‌وگوها به اراده طرف مقابل براي اتخاذ تصميمات سياسي لازم بستگي دارد. وي اضافه کرد: همچنان معتقديم در صورتي که تصميمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، مي‌توان به سرعت مذاکرات را جمع‌بندي کرد، اما هنوز در اين مرحله قرار نداريم.
نظارت پادماني؛ مهم‌ترين مانع توافق جديد
با وجود پايان دور جديد گفت‌وگوهاي وين، بازگشت به ميز مذاکرات در هتل کوبورگ را مي‌توان موفقيتي غيرمنتظره در ميانه تعليق بيش از پنج ماهه مذاکرات ارزيابي کرد اما به نظر مي‌رسد که همچنان مسائل پادماني مهم‌ترين مانع براي حصول توافق ميان طرفين است. براي همگان هويدا است که ايران خواهان لغو تحريم‌هاست و تضمين هايي براي منافع اقتصادي حاصل از توافق مي خواهد اما در وضعيت جديد به نظر مي‌رسد موضوع اصلي روي ميز، مسائل پادماني آژانس بين المللي انرژي اتمي است. چرا که تهران از آژانس مي خواهد که تحقيقات خود را درباره فعاليت هاي هسته اي ايران در سه سايت پايان دهد.
اساسا مساله اين است که بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در چند وقت گذشته سه سايت در ورامين، مريوان و تورقوزآباد در حومه تهران شناسايي کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که سايت‌هاي ورامين و تورقوز آباد در سال‌هاي 2003 و 2004 احتمالا با هدف از بين بردن رد اورانيوم تخريب شده‌اند. در مذاکرات اخير نمايندگان ايراني با صراحت تمام خواهان پايان پي‌گيري آژانس پيرامون اين سه سايت و حل و فصل مسائل به اصطلاح پادماني شده‌اند.
در تائيد اين موضع نيز لارنس نورمن خبرنگار وال استريت ژورنال در توئيتي نهايي شدن احياي برجام را در گرو توافق در بحث پادمان دانست. لارنس نورمن در توئيتي نوشت: تفاوت قائل شدن بين نهايي شدن متن و به نتيجه رسيدن توافق بسيار مهم است. وي افزود: متن همانطور که انريکه مورا، هماهنگ کننده مذاکرات احياي برجام گفت، نزديک به نهايي شدن است و ممکن است تا چند ساعت آينده نهايي شود، اما نهايي شدن توافق به مسائل پادماني بستگي دارد.
مجموع اين فعل و انفعالات به وضوح نشان مي‌دهد که مسائل پادماني به چالشي بزرگ براي احياي برجام تبديل شده و حل اين موضوع در اولويت طرفين قرار گرفته است.
نيازهاي دو سويه براي احياي برجام
هر چند براي خوشبيني و بدبيني نسبت به سرانجام مذاکرات وين شايد اندکي زود باشد اما به طور حتم ايران و طرف‌هاي غربي نياز مبرمي به بازگشت به توافق داشته و دارند. در يک سوي ماجرا، جنگ اوکراين نياز غرب به بازگشت ايران به بازار صادرات انرژي را به واقعيتي غيرقابل انکار تبديل کرده و از سوي ديگر، ايران نيز به خوبي مي‌داند که در نشست اواخر ماه سپتامبر شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، صدور قطعنامه ضدايراني و بازگشت پرونده هسته‌اي ايران به شوراي امنيت به هيچ عنوان نمي‌تواند در راستاي منافع ملي‌اش باشد.
در چنين وضعيتي يافتن راه‌حلي براي رفع موانع پيش‌رو، به ويژه مسائل پادماني از اهميتي فوق‌العاده برخوردار است اما بايد توجه داشت که راي رسيدن به يک توافق قوي و پايدار تهران و واشنگتن، مي‌بايست انعطاف بيشتري از خود نشان دهند. شايد فرصت مذاکرات اخير آخرين ميدان بزرگ گفت‌وگو براي طرفين باشد و ديگر مجالي براي توافق براي احياي يکي از تاريخي‌ترين توافقات نظام جهاني مهيا نباشد.
احتمال‌هاي پيش‌رو در صورت شکست مذاکرات
تمامي شواهد نشان‌گر آن است که شايد اين دور از مذاکرات واپسين فرصت براي احيا و نجات توافق هسته‌اي بوده و در صورت از دست رفتن فرصت توافق در مقطع کنوني، احتمالا شاهد اتخاذ رويکردهاي جديدي از سوي طرفين باشيم. تقويت و سرعت گرفتن روند غني‌سازي از سوي ايران و اعمال محدوديت‌هاي بيشتر بر نظارت آژانس از جمله مهم‌ترين احتمالاتي است که مي‌توان در جبهه ايران در صورت عدم توافق مورد اشاره قرار داد. افزايش تحريم‌ها و ايجاد مانع براي فروش و صادرات نفت ايران نيز ديگر بُعد ماجرا است که احتمالا از سوي غربي‌ها عليه ايران در صورت شکست مذاکرات کنوني در پيش گرفته خواهد شد.
سوتيتر: با توجه به روند گفت‌وگوي هيات‌هاي سياسي و اظهارات مقام‌هاي مختلف در پايتخت اتريش، نمي‌توان همانند آخرين دور جديد مذاکرات را همانند آخرين ديدار غيرمستقيم ميان ايران و آمريکا در دوحه (28 ژوئن / 7 تير) از پيش شکست خورده دانست. در سوي مقابل نيز خواسته‌ها و سطوح اختلاف ميان طرفين چشم‌انداز توافق سريع را تا حدودي با ابهام مواجه ساخته است.
سایر اخبار این روزنامه
کالابرگ براي مردم چقدرآب مي‌خورد؟
روز خبرنگاران هميشه متهم
پايان مبهم مذاکرات «وين»
شورحسینی در ایران و جهان تشیع
چو نتوان راستی را درج كردن
در صورت عدم توافق در وين چه خواهد شد؟
اولتيماتوم وزير به بانک‌ها
انفعال؛ پاشنه آشيل وزير ورزش
سهم کارگران از گوشت قرمز سالانه 3 کيلوگرم!
چو نتوان راستی را درج كردن
هشدار آب‌گرفتگی معابر و سیلابی شدن رودخانه‌ها در 11 استان
