استعفای مقتدی صدر و آینده عراق

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل  
 
 
 


اقدام ناگهاني مقتدي صدر، رهبر جريان سائرون عراق براي کناره‌گيري از قدرت، ناظران سياسي عراق و منطقه را شگفت‌زده کرد. با توجه به اينکه مقتدي صدر در طول نزديک به 2 دهه گذشته و از سال 2003 زمان سرنگوني رژيم بعث عراق جايگاه مهمي در عرصه‌هاي سياسي اين کشور به دست آورد و از آنجا که مقتدي صدر و خانواده ريشه‌دار او در عراق از جايگاه ممتازي در عرصه‌هاي مختلف عراقي برخوردار هستند لذا مقتدي صدر در ميان جوانان عراقي از محبوبيت بالايي برخوردار است. در طول نزديک به 20 سال گذشته، طبيعتا مقتدي صدر همواره در مدار توجه همه جريان‌هاي سياسي و قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي قرار داشت و نقش مهمي در مسائل داخلي عراق به‌ويژه در پارلمان ايفا کرد. در انتخابات سال گذشته، جريان سائرون با به دست گرفتن 73 کرسي پارلماني بيشترين کرسي‌ها را به دست آورد و به عنوان فراکسيون پيروز انتخابات پارلماني عراق شناخته شد فلذا مقتدي صدر قصد داشت که بدون مشارکت ساير احزاب شيعه يک دولت وابسته به جريان سائرون تشکيل بدهد که با مخالفت همه جريان‌هاي سياسي عراق مواجه شد. در طول نزديک به يکسال گذشته اختلافات شديدي بين جريان مقتدي صدر و ساير فراکسيون‌هاي عراق صورت گرفت و طي 3هفته اخير مقتدي صدر در پي انحلال گروه خود و خروج از پارلمان درحقيقت قصد داشت که نوعي تقابل بين جريان‌هاي پارلماني ايجاد کند. اشغال پارلمان عراق و مقر شوراي عالي قضائي عراق توسط هواداران مقتدي صدر يک چالش جدي سياسي در اين کشور به‌وجود آورد و به رغم دخالت برخي از رهبران سياسي عراق در طول 3هفته گذشته اين کشور شاهد يک نوع تقابل بين مقتدي صدر و هوادارانش و ساير جريان‌هاي سياسي بود و مردم عراق نگران يک درگيري فيزيکي بين هواداران مقتدي صدر و ساير جريان‌هاي سياسي بودند و با استعفاي مقتدي صدر هرچند به نظر مي‌رسد که ممکن است تاکتيکي باشد اما ظاهرا مقتدي صدر ترجيح داد که از قدرت کناره‌گيري کند تا ساير قدرت‌هاي خارجي از اين فضا براي ايجاد جنگ داخلي در عراق سوءاستفاده نکنند. به همين دليل مقتدي صدر با اين تصميم به نظر مي‌رسد که قصد دارد از شکل گيري يک فتنه جديد در عراق جلوگيري کند زيرا هم آمريکا و هم برخي کشورهاي عرب منطقه تلاش داشتند که يک نوع جنگ شيعه- شيعه در عراق ايجاد کنند و بايد ديد که آيا مقتدي صدر در استعفاي خود و کناره گيري از قدرت جدي است يا به صورت تاکتيکي اين تصميم را گرفته است. اما به نظر مي‌رسد که مقتدي صدر همچنان در پي بهره‌گيري از فضاي سياسي عراق است تا بار ديگر به قدرت بازگردد هرچند گمانه‌زني اين است که تصميم مقتدي صدر در کناره گيري از قدرت احتمالا جدي باشد.