شکاف در حزب کمونیست چین

آرمان امروز|کيارش رويان: حزب کمونيست چين کنگره خود را با انتخاب مجدد «شي جين پينگ» به عنوان رئيس جمهور پايان داد. کنگره حزب کمونيست که به مدت يک هفته جلساتي را به صورت فشرده برگزار کرد، با حضور 2300 نماينده که همگي از وفاداران سرسخت حزب بودند، برگزار شد. کنگره با تثبيت موقعيت اصلي خود در رهبري کشور، راه را براي سومين دوره رياست جمهوري شي جين پينگ هموار کرد. سال 2018 بود که شي جين پينگ محدوديت دو دوره رياست جمهوري را لغو کرد که به او اجازه داده تا به طور نامحدود حکومت کند. نمايندگان همچنين گزارش کاري شي جين پينگ را تأييد کردند که نوعي خطاب به وضعيت کشور است که شي در افتتاحيه کنگره حزب ارائه کرد. روز يکشنبه، انتظار مي ‌رود که شي به‌عنوان دبيرکل بعدي، اندکي پس از پايان اولين جلسه کميته مرکزي جديد، معرفي شود. شي که براي سومين بار به عنوان رهبر حزب کمونيست انتخاب مي شود، به قدرتمندترين رهبر اين کشور پس از مائو تسه‌تونگ، بنيان‌گذار جمهوري خلق چين تبديل شده است. شخصيتي قدرتمند که به نظر مي رسد مخالفيني جدي در داخل حزب نيز دارد. اين اختلافات زماني عيان تر شد که رئيس جمهوري سابق چين در ميانه برگزاري جلسه پس از جدال لفظي با شي به بيرون از سالن هدايت شد. در راستاي آخرين تحولات در عرصه سياسي چين، آرمان امروز گفت و گويي با علي بيگدلي، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل داشته است که در ادامه مي خوانيد.
چين در 5 سال آتي به چه شکل سياستهاي خود را پيش ميبرد؟
چين، در حال حاضر مقداري با مشکلات اقتصادي مواجه شده است. علت‌ اين است که آن حجم تجارت قابل توجهي که با آمريکا داشت که در نهايت‌اش به 750 ميليارد دلار در سال رسيده بود بازار آمريکا را تا حدود زيادي از دست داده و با توجه به اين تغييري که در نظام جهاني ايجاد شده، چين در حال حاضر با يک مقداري کندي رشد اقتصادي مواجه است. از طرف ديگر چين خودش را با تايوان درگير کرده اگرچه چين به تايوان حمله نمي‌کند که در حال حاضر نيز همين عقيده را دارم ولي به هر حال، در حال حاضر اين قطب‌بندي جديدي که به وجود آمده و اختلافاتي که آمريکا با روسيه بر سر اوکراين دارد، مشکل ساز شده است. با اين وجود چين تلاش کرده است بي‌طرف بودن خودش را حفظ کند و از فروش اسلحه به روسيه خودداري کند ولي به هر حال اين فضاي متشنج بين‌المللي گريبان چين را هم گرفته است. بر همين اساس چين بعيد به نظر مي رسد در 5 سال آينده بتواند به يک رشد خيره کننده اقتصادي دست پيدا کند، رشدي که تا 12 يا 12 و نيم درصد پيش رفت ولي فکر کنم در حال حاضر اين رشد کم تر باشد. امروز تحولات بين المللي براي چين اهميت دارد به دليل اين که شرايطي که در دنيا به وجود آمده بايد قطب‌بندي فکري به وجود آورد يعني روسيه و چين در يک طرف و آمريکا و اروپا هم در طرف ديگر، فضاي اقتصادي چين را محدود کرده است. چين به همين علت اقدام عجولانه اي تاکنون انجام نداده است تا در گرداب و بازي ديگران گرفتار نشود.
چرا رئيس جمهوري پيشين چين از جلسه کنگره حزب کمونيست بيرون انداخته شد؟


بايد توجه داشت که شي جين پينگ در سال هاي اخير با وجود اين که در راس قدرت هاي جهاني قرار گرفت اما خيلي موفق نبود و يکي از تلاش‌هايي که داشت انجام مي‌داد اين بود که بتواند سطح محبوبيت‌اش را افزايش دهد و براي انتخاب مجدد مجبور شد تا بر سر تايوان مقداري خويشتن‌داري کند و آمدن نانسي پلوسي به تايوان يک ضربة سختي به شي جين پينگ وارد کرد. بايد توجه داشت که در اين اواخر چين، بازار بين‌المللي را به شدت از دست داد و اين محبوبيت شي جين پينگ در کنگره کاهش پيدا کرد و مشکلات ديگري نيز به هيئت‌مديرة حزب کمونيست ايجاد شده بود که مجموعة اين‌ها باعث شد که چنين حادثه‌اي رخ دهد و اختلاف در درون حزب حاکم چين رخ دهد. اين اختلافات تا جايي پيش رفت که عملا به جدال لفظي ميان رئيس جمهوري فعلي و پيشين چين ختم شد و سرانجام رئيس جمهوري پيشين از جلسه بيرون انداخته شد و اين نشان داد که شکاف در داخل حزب حاکم چين ايجاد شده است.
چين در دوران جديد با هند و روسيه به چه شکلي تعامل ميکند؟
تعامل چين با روسيه نسبتاً خوب است هردوي آن‌ها تابع تفکرات کمونيست هستند. يک روابط استراتژيک باهم دارند، اگرچه چين خيلي ملاحظه مي‌کند که خودش را وارد منازعات ميان روسيه و غرب نکند ولي به هر حال اسم‌اش نوشته شده است که طرفدار روسيه است و جبهه‌گيري منفي در ارتباط با جنگ اوکراين ارائه نداده است. در مورد هندوستان يک مقداري بايد با احتياط بيشتري صحبت کنيم به خاطر اين که هند هم در نشست شانگهاي شرکت مي‌کند و نيز اين که يک ارتباط مستقيم و آشکاري با آمريکايي‌ها، غربي‌ها، اسرائيلي‌ها و عربستان دارد. هندي‌ها به تازگي خيلي در حوزة سياست خارجي‌ فعال شده اند و در ارتباط بين‌المللي، اين فعاليت را آمريکايي‌ها و اروپايي‌ها حمايت مي‌کنند تا اين که جلوگيري کنند از رشد جبهة اقتصادي چين ولي اين چيزي نيست که برخلاف جنگ مرزي ميان چين و هندوستان به وجود آمده، ديگر آن اتفاق نخواهد افتاد ولي هندي‌ها بازي هاي خوبي را انجام مي‌دهند از نظر سياسي و اقتصادي و همين امر سبب شده تا عملکرد موفقي در سال هاي اخير داشته باشند.
رابطه چين با غرب در 5 سال آتي به چه شکل خواهد بود؟
بعيد به نظر مي رسد که رابطه چين و غرب در 5 سال آتي مطلوب باشد به خاطر اين که چين باطناً طرفدار روسيه است و روابط استراتژيک ميان اين‌ها وجود دارد و تلاش مي‌کند که ضمن اين که روابط‌ش را با روسيه حفظ کند و در برابر غرب تنها نماند و تلاش مي‌کند که فضاي دوستي را با غرب نيز حفظ کند ولي در اين کار خيلي موفق نبوده است زيرا آمريکايي‌ها تلاش مي‌کنند که غرب را از چين يک مقداري جدا کنند. بنابراين از دست دادن بازار پررونق آمريکا توسط چيني‌ها يک مقداري به اقتصاد چين لطمة شديدي وارد کرد ولي به هر حال هنوز چين داراي يک ابتکار زنده و جانداري است، بنابراين به نظر نمي‌رسد که ظرف 5 سال آينده تغيير خاصي در عرصه مراودات چين حاصل شود. همه چيز امروز بستگي به جنگ روسيه و اوکراين دارد و نيز رابطه آمريکا با چين بر سر تايوان اين دوتا مشکل اگر حل شود ممکن است شايد چين بتواند يک مقداري به رونق اقتصادي بيشتري برسد ولي به نظر نمي‌رسد که ظرف 5 سال آينده اين سستي که در روابط چين با اروپا بر سر مسائل اقتصادي است، ترميم شود. سوال مهم اين است که آيا چين براي تنش در تايوان دست به اقدام نظامي خواهد زد؟ که اگر اين کار را انجام دهد قطعاً روابط چين با غربي‌ها قطع خواهد شد و چين دچار ضرر و زيان بسيار مفصلي خواهد شد و حوزه‌هاي ارتباطي اقتصادي به طور کامل قطع خواهد شد و اين نيز براي چيني ها بسيار زيان‌آور است ولي چين خيلي موذيانه و خيلي با زيرکي تلاش مي‌کند اين فضاي اقتصادي را حفظ کند و ارتباطات بازرگاني‌اش را با کشورهاي غربي همين‌طور که الان هست نگه دارد ولي نمي‌توانيم پيش‌بيني کنيم که در سال هاي بعد چه اتفاقي رخ مي دهد.