جای خالی ایران در سبد گازی چین با وجود توافق 25 ساله

اتاق بازرگانی ایران در جدیدترین گزارش خود در تحلیل وضعیت اقتصاد جهانی با اشاره به قرارداد 27 ساله چین با قطر برای سرمایه گذاری و خرید 60 میلیارد دلاری ال ان جی (گاز مایع شده) از قطر، این قرارداد را بلندمدت ترین قرارداد گازی جهان دانست. در این میان جای خالی ایران در تامین گاز چین با وجود توافق 25 ساله 2 کشور کاملا محسوس است. به گزارش اقتصادآنلاین، در این قرارداد ۶۰ میلیارد دلاری که از سال ۲۰۲۶ صادرات عملیاتی آن آغاز خواهد شد، قرار است شرکت دولتی نفت قطر انرژی سالانه ۴ میلیون تن ال ان جی (گاز مایع شده) را به شرکت نفت و شیمی چین (سینوپک) به مدت ۲۷ سال صادر کند. این قرارداد طولانی‌ترین قرارداد تأمین ال ان جی چین و یکی از بزرگ ترین قراردادهای آن از نظر حجمی است که چین تاکنون امضا کرده است. آغاز بحث توافق‌نامه  ایران و چین به سفر شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین به ایران در سال ۹۴ برمی‌گردد. از آن زمان تا 4 سال بعد، این قرارداد در کما بود تا این که در سال ۹۸، درباره بستن این پیمان به‌طور جدی بحث و چند متن پیش‌نویس، میان دو کشور مبادله شد تا بالاخره پیش‌نویس نهایی برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین اول تیر ۹۹ در جلسه هیئت دولت بررسی و تأیید شد. در آن نشست به وزارت امور خارجه ایران مأموریت داده شد طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، براساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرف‌ها برساند. سرانجام در هفتم فروردین 1400، سند توافق 25 ساله ایران و چین بین جواد ظریف و وانگ یی وزیران خارجه وقت دو کشور امضا شد. این قرارداد طبق گفته امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، از روز ۲۴ دی ۱۴۰۰ وارد مرحله اجرایی شد. با این حال یک روز بعد، سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد اعلام کرد: به ثمر نشستن قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین مستلزم این است که در لایه قراردادی و بخشی، یعنی هر کدام از بخش‌های اقتصادی، انرژی، صنعت، معدن و... به قراردادهای مشخصی برسند. اکنون این سوال قابل طرح است که با گذشت نزدیک به یک سال از ورود توافق 25 ساله به مرحله اجرا، چرا تکلیف پروژه های مرتبط با این قرارداد مشخص نشده است و چرا ایران از فرصت این که حداقل بخشی از تقاضای جدید چین برای ال‌ان‌جی را تصاحب کند، بازمانده است؟ به نظر می‌رسد شفاف سازی درباره چرایی پیشرفت نکردن توافق 25 ساله ایران و چین در مرحله اجرا ضروری است.