افت شاخص فضای کسب و کار در سایه محدودیت اینترنت

حسین بردبار:  نتایج گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران از پایش ملی محیط کسب و کار در فصل پاییز امسال تنزل شاخص محیط کسب و کار در این فصل را نشان می‌دهد، به طوری که بعد از بهبود نسبی در فصل تابستان؛ این شاخص تحت تاثیر موانع و عواملی مانند غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، محدودیت‌های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت ،دشواری تأمین مالی از بانک‌ها، بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار و ... نامساعدتر شده است. درمیان مولفه‌های پیمایشی مورد ارزیابی دراین پژوهش بیشترین درصد تغییرات شاخص مربوط به مولفه محدودیت‌های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت است که با بیش از 41 درصد تغییر نامساعدتر شده است که همزمان با محدودیت‌های اینترنت در پاییز امسال نشان دهنده تاثیرات منفی این محدودیت‌ها بر فعالان اقتصادی است. به گزارش خراسان، بر اساس نتایجی که مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران در پاییز 1401 منتشر کرده است، این شاخص نسبت به فصل تابستان 2.89 درصد و نسبت به پاییز سال قبل 1.78 درصد نامساعدتر شده است.  رقم شاخص ملی در این فصل 6.05 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که تقریبا در محدوده فصل بهار امسال قرار دارد. نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران حاکی از این است که در پاییز 1401، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه «غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» و «بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به دیگر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند. مساعدترین و نامساعدترین استان ها بر اساس یافته‌های این طرح در پاییز 1401 استان‌های قزوین، آذربایجان غربی و خراسان جنوبی به ترتیب دارای مساعدترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به دیگر استان‌ها ارزیابی شده‌اند. نکته قابل‌توجه این است که در پایش پاییز، عدد شاخص برای 61 درصد استان‌های کشور از شاخص ملی محیط کسب‌وکار کمتر بوده که از بهتر بودن وضعیت آن‌ها نسبت به میانگین کشوری حکایت دارد. همچنین اختلاف عدد شاخص محیط کسب‌وکار در بهترین و بدترین استان حداکثر معادل 0.85 واحد بوده که نشانگر نبود تفاوت قابل‌توجه در وضعیت عدد شاخص استان‌ها نسبت به یکدیگر است. بر اساس یافته‌های طرح پایش ملی محیط کسب‌وکار، میانگین ظرفیت فعالیت (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در فصل پاییز 1401 معادل 43.51 درصد بوده است که نسبت به همین میزان در تابستان 1401 با رقم 41.15 درصد 2.36 واحد افزایش یافته است. همچنین بر اساس نتایج این پایش در پاییز 1401، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش خدمات (6.07) در مقایسه با بخش‌های کشاورزی (5.83) و صنعت (5.96) نامناسب‌تر ارزیابی شده است. در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیت‌های «ساختمان»، «املاک و مستغلات» و «فعالیت حرفه‌ای، علمی و فنی» دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های «مالی و بیمه»، «استخراج معدن» و «سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار را در مقایسه با دیگر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند. بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در پاییز 1401، عدد 6.12 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که مانند وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (تابستان 1401 با میانگین 6.12) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.50 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.35 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 5.81 است که در فصل گذشته عدد 5.93 ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط قانونی و حقوقی با عدد 5.35 و محیط مالی با عدد 8.20 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. شاخص شین به دلیل در نظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.