خطر ورشکستگی صنعت دارو  

صادق غفوریان -مشکل کمبودهای دارو در چند ماهه اخیر که بخشی از  آن ناشی از اختصاص نیافتن تسهیلات به شرکت های داروساز بود، همچنان ادامه دارد و طبق گفته روز گذشته رئیس سازمان غذا و دارو حدود ۱۰۰ قلم کمبود دارویی و ذخیره زیر یک ماه داریم که عمده مشکل این داروها نبود نقدینگی است. چند ماه انتظار؛ امید به روزها و هفته های آینده حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو روز گذشته این طور گفت: «هنوز تقاضایی که برای تخصیص ۱۵ هزار میلیارد تسهیلات داشتیم، انجام نشده است و امیدواریم در بهمن ماه با قول‌هایی که دادند، مشکل مرتفع شود.» جالب این‌جاست که 4 ماه قبل و در بحبوحه آنفلوآنزا که مسئولان، در برابر بحران کمبود دارو قرار گرفته بودند و داروهای پیش‌پا افتاده‌ای همچون آنتی بیوتیک ها و سرم، دچار کمبود جدی بود، طرح ارائه تسهیلات ۱۵ هزارمیلیارد تومانی به شرکت های دارویی در دستور کار قرار گرفت. آبان ماه، محمد عبده زاده، رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران گفته بود: «بانک مرکزی دو دستورالعمل ابلاغ کرده که شامل تخصیص ۱۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صنعت داروسازی و دریافت تسهیلات دوبرابر صورت های مالی شرکت ها می شود. همچنین بر این اساس بانک ها از محدودیت تراز منفی منابع خودشان خارج می شوند و می توانند تسهیلات خوبی را در اختیار شرکت های داروسازی قرار دهند.» و به دنبال آن یک ماه پس از آن یعنی در آذر ماه نیز رئیس سازمان غذا و دارو، در گفت‌وگو با تسنیم از تحقق نیافتن وعده ها توسط بانک ها گلایه کرده بود. البته این انتقادها همچنان پابرجاست که پس از 4 ماه هنوز از عمل به وعده ها برای رفع کمبودهای دارویی خبری نیست. دل پردرد داروسازان برای بررسی موضوع و اطلاع از آخرین ارقام و اعدادی که بانک ها از آبان ماه گذشته تا امروز در اختیار شرکت های داروسازی قرار داده اند، با دکتر مرتضی خیرآبادی عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران همکلام می شوم. دکتر خیرآبادی، با ارائه اعداد وارقامی که تا امروز به  شرکت ها پرداخت شده، اظهار تعجب، تاسف و البته نگرانی خود را ابراز می کند و چند نوبت نیز این ابهام را مطرح می کند که: «نمی دانیم چرا بانک ها با دارو وشرکت های داروساز این گونه رفتار می کنند؟» شرکت های دارویی 26 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارند او درباره میزان تسهیلات دریافتی و نیاز شبکه دارویی این طور می گوید:«اختلاف قیمت نرخ تسهیلات دریافتی امسال با سال قبل این طور است که سال قبل وقتی یک میلیارد دلار می گرفتیم، با دلار نرخ سال قبل این رقم 4هزارو200میلیارد تومان می شد اما امسال با حذف ارز 4200، این یک میلیارد دلار معادل30 هزار میلیارد تومان است، یعنی 26 هزارمیلیارد کسری داریم و درواقع هم‌اکنون کارخانه‌ها و شرکت های دارویی با کسری 26 هزار میلیارد تومانی مواجهند.   حالا از این کسری 26 هزار میلیاردی در آبان ماه با تصویب و ابلاغ بانک مرکزی به بانک ها قرار شد 15 هزارمیلیارد به شرکت ها تسهیلات بدهند، اما تا همین امروز حداکثر 4 هزار میلیارد تومان به شرکت ها  داده شده است. این یعنی در این شرایط کمبود دارویی و بحران نقدینگی در شرکت های داروسازی، فقط 4 هزار از 15 هزار میلیارد تومانی که قرار بود بدهند، داده‌اند؛ بماند که نیاز شرکت ها 26 هزار میلیارد تومان است. حالا شما خود محاسبه کنید که وضعیت شرکت ها و ذخیره «دارو» در کشور چگونه باید باشد؟   آینده بسیار بدی را برای دارو پیش بینی می کنیم عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو با اظهار نگرانی و ذکر این نکته که آینده بسیار بدی را برای دارو پیش بینی می‌کنیم، می‌گوید: رقم موردنیاز شرکت ها برای تامین یک‌سال دارو 26 هزارمیلیارد تومان است، که چنان‌چه بخواهیم برای 6 ماه نیز دارو را ذخیره کنیم باید 13 هزار میلیارد نیز به آن بیفزاییم و نکته دیگر هم  این است که خرید مواد اولیه از شرکت های خارجی صرفا با ثبت سفارش انجام و عمدتا مشمول زمان می شود و با خرید جنسی همچون آهن کاملا متفاوت است، بنابراین برای این که بخواهیم ذخیره دارویی و زنجیره نیاز دارو را در کشور تامین کنیم، باید طبق برنامه ریزی ها و نیاز شرکت ها عمل کنیم، نه به شیوه کنونی که واقعا در شرایط بسیار بدی قرار گرفته ایم. نمی دانیم چرا بانک ها به   دارو   بی توجهند! دکتر خیرآبادی درباره عمل نکردن بانک ها به وظایف قانونی و تکالیف‌شان در برابر شرکت های دارویی می گوید: ما نمی دانیم بانک ها چرا این گونه با دارو رفتار می کنند. شرکت های دارویی در 30 سال گذشته بهترین مشتریان بانک ها بوده اند به طوری که امروز شرکت ورشکسته نداریم.  در منطقه، اول هستیم اما خطر ورشکستگی وجود دارد خیرآبادی این را هم می گوید: صنایع دارویی ایران به طور کامل و قدر مسلم، در منطقه در جایگاه اول است اما عملکرد بانک ها با آن چه توضیح دادم، این نگرانی را به وجود آورده که با وضعیت کنونی خطر ورشکستگی داروسازان وجود دارد. صنعتی پیشرفته که می تواند برای کشور، درآمدزا باشد و تولید ناخالص ملی را ارتقا دهد، اما امروز در این وضعیت قرار دارد. شما ببینید، شربت آنتی بیوتیک را در بحران کمبود، از هند با 4 برابر و داروهای نازایی را با 7 برابر قیمت ایرانی خریداری و وارد کردند، آیا واقعا کشور فقط برای واردات بودجه دارد و برای تولید داخلی پول ندارد؟