کام شیرین بوشهر از نبرد علیه تنش آبی

مصطفی عبدالهی – افتتاح طرح‌های بزرگ صنعت آب و برق در استان بوشهر با 9هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری دولت و بخش خصوصی، خبر شیرین بهره‌برداری از دو پروژه آب شیرین‌کن جدید را هم با خود به همراه داشت؛ دو پروژه‌ای که می‌تواند آب آشامیدنی مورد نیاز 250 هزار نفر از مردم بوشهر و دشتستان را تامین کند. بهره برداری از 15 طرح دیروز، در دومین روز سفر رئیس جمهور و هیئت همراه به استان بوشهر، 15 طرح حوزه آب و برق به بهره‌برداری رسید؛ از جمله کارخانه آب شیرین‌کن 35 هزار مترمکعبی بوشهر   و کارخانه آب شیرین‌کن 6500 مترمکعبی وحدتیه دشتستان که بیش از باقی آن‌ها برای مردم ملموس است، چرا که آب شور دریا را شیرین‌سازی و کام ساحل‌نشینان را شیرین می‌کند. 95 پروژه شیرین سازی آب دریا طبق گزارش وزرات نیرو، هم‌اکنون  ۹۵ پروژه آب شیرین‌کن با ظرفیت ۶۳۸ هزار مترمکعب در شبانه‌روز وجود دارد که ۷۵ پروژه با ظرفیت ۴۴۳ هزار مترمکعب در شبانه‌روز در حال بهره‌برداری و ۲۰ پروژه با ظرفیت ۱۹۴ هزار و ۷۰۰ مترمکعب در حال ساخت است. ۵۰ درصد،   سهم ساحل نشینان صحبت‌های دیروز وزیرنیرو در مراسم افتتاح دو آب شیرین‌کن جدید بوشهر هم رویکرد دولت سیزدهم در این زمینه را به خوبی نشان می‌دهد: «حدود ۷۰ درصد جمعیت جهان در سواحل مستقر هستند و استفاده از آب دریا برای مصارف شرب، بهداشتی و صنعتی به عنوان یکی از روش‌های تامین منابع آبی در جهان مرسوم است. بنابراین استفاده از آب‌های غیرمتعارف از جمله بهره‌مندی از آب دریا جزو برنامه‌های وزارت نیرو است و  بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده  از نیمی از این ظرفیت در شهرها و مناطق ساحلی و از نیمی دیگر برای انتقال به داخل سرزمین به ویژه فلات مرکزی استفاده خواهد شد.» اشاره محرابیان به طرح‌های انتقال آب از دریای جنوب است؛ به گفته او «خط انتقال آب به سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی 10 درصد پیشرفت فیزیکی داشته، عملیات اجرایی خط دوم برای انتقال آب به استان‌های کرمان و یزد هم در دی ماه امسال آغاز شد و خط سوم برای انتقال آب به استان اصفهان نیز پیشرفت چشمگیری داشته است». خدمتی به 250 هزار بوشهری  دو پروژه جدیدی که دیروز در استان بوشهر افتتاح شد نیز تعداد آب شیرین‌کن‌های این استان را به عدد 9 و ظرفیت 92 هزار مترمکعب رساند؛ خدمتی که به گفته «ابوالحسن عالی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب بوشهر، آب دریا را با آب شبکه آب‌رسانی ترکیب و نیاز حدود 250 هزار نفر از مردم شهر بوشهر، دالکی، وحدتیه و روستاهای اطراف را تامین می‌کند. همچنین طبق برنامه‌ریزی انجام شده، پروژه‌های مشابهی با ظرفیت 140 هزار مترمکعب در دست احداث یا امضای قرارداد است که ظرفیت نهایی بهره‌مندی این استان را به 242 هزار مترمکعب آب شیرین‌شده خواهد رساند و می‌تواند تا سه سال آینده، با تامین آب مورد نیاز 50 درصد جمعیت این استان، وضعیت آب آشامیدنی بوشهر را به پایداری کامل برساند و تاب‌آوری جمعیت در برابر خشکسالی را افزایش دهد. طبق گزارش وزارت نیرو، پروژه‌های آب شیرین‌کن بوشهر با بهترین و ارزان‌ترین فناوری روز دنیا احداث شده  و میزان‌ املاح آب را از ۴۴ هزارEc  به ۴۰۰ می‌رساند که کاملا گوارا خواهد بود و ارزش غذایی  آن نیز حفظ می‌شود. رفع تنش‌های آبی، از برنامه‌های محوری دولت رئیس جمهور هم دیروز، در مراسم بهره‌برداری از این پروژه‌ها گفت: این طرح‌های چندساله که با همت وزارت نیرو و متخصصان توانمند داخلی، طی چندماه به سرانجام رسیده است، از جمله کارهای بسیار بزرگ و افتخارآمیز درجهت گره‌گشایی از مشکلات مردم است. آیت‌ا... رئیسی اجرای پروژه‌های آب‌رسانی برای رفع تنش‌های آبی در استان‌های کم‌آب را از برنامه‌های محوری دولت برشمرد و افزود: رفع مشکل آب شرب مردم بوشهر و پایان جیره‌بندی آب در این استان از نتایج توجه دولت به رفع مشکلات ناشی از تنش آبی در کشور است.        خوب و مفید؛ بشرطها و شروطها پروژه‌های انتقال آب و شیرین‌سازی آب دریا همواره با اظهارنظرها و دغدغه‌های محیط زیستی همراه بوده است و برخی کارشناسان، آب‌های شور و پساب تولید شده از این فرایند را که به دریا بازگردانده می‌شود، یک تهدید زیست محیطی می‌دانند. با این حال استفاده درست و منطقی از آب دریا برای تامین نیازهای ضروری نیز مورد تاکید بسیاری از کارشناسان است.  مهندس فاطمه‌ ظفرنژاد، کارشناس برجسته و باسابقه‌ صنعت آب کشور، در این باره به خراسان می‌گوید: اگر شیرین‌سازی آب به گونه‌ای انجام شود که مباحث محیط زیستی آن درنظر گرفته شود، آب خروجی که شوری بسیار بالایی دارد به دریا سرازیر نشود، زیستگاه‌های جانوران دریایی را به خطر نیندازد، میزان مصرف به میزان نیاز و صرفا برای مصارف محلی باشد و...، می‌توان آن را به عنوان یک طرح مفید دانست که با تامین آب آشامیدنی مردم ساحل‌نشین و روستاهای این مناطق، از اتفاقاتی مانند مهاجرت آن‌ها جلوگیری می‌کند. چم شیر را آبگیری نکنید ظفرنژاد البته یک دغدغه کلان هم دارد و می‌گوید: در کنار نظارت بر اجرای دقیق طرح‌هایی مانند شیرین‌سازی آب دریا برای مردم ساحل‌نشین، باید جلوی طرح‌هایی مانند آبگیری سد چم شیر و پروژه‌های مشابه آن را بگیریم، چرا که نه تنها موجب توسعه پایدار نخواهد شد بلکه آسیب ها و تبعات بسیاری به همراه خواهد داشت.