شهریه مدارس غیردولتی لطیفه‌ای که خنده دار نیست!

همزمان با آغاز فصل ثبت نام مدارس، گرفتاری بخش زیادی از خانواده‌ها نیز شروع می‌شود. در شرایطی که اخیراً اعلام شد براساس آزمون بین‌المللی پرلز دانش‌آموزان ایرانی در توانایی خواندن، نمره ۴۱۳ را کسب کرده‌اند که با معیار‌های بین‌المللی، پایین محسوب می‌شود و ایران جزو کشور‌های انتهای جدول در این آزمون است، والدین باید تصمیم بگیرند فرزندان خود را به مدارس دولتی با حدود ۵۰ دانش‌آموز در یک کلاس بفرستند یا با هزینه‌های بالا آن‌ها را راهی مدارس غیردولتی کنند.
اخیراً احمد محمودزاده، معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و مشارکت‌های مردمی در تشریح اقدامات انجام‌شده برای ساماندهی هزینه مدارس غیردولتی مدعی شده که تاکنون شهریه ۱۱ هزار مدرسه از ۱۸ هزار مدرسه غیردولتی در سامانه مشارکت‌ها بارگذاری شده‌است. ادعایی که به سادگی با رجوع به سامانه سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی غیرواقعی بودن آن اثبات می‌شود. بعد از اشاره به زبانه استعلام شهریه در این سامانه این پیام ظاهر می‌شود که «با عرض پوزش، سامانه قادر به یافتن صفحه مورد نظر شما نیست.» در حالی که قرار بود در این صفحه با وارد کردن مشخصات هر مدرسه در هر جای کشور، شهریه آن مدرسه اعلام شود تا خداناکرده! از والدین شهریه‌ای بیش از شهریه مصوب دریافت نشود.
از سوی دیگر شهریه مصوب نیز خود جای تأمل بسیاری دارد. محمودزاده شهریه مصوب مدارس برای سال تحصیلی پیش رو را از ۵ میلیون تا ۴۸ میلیون تومان اعلام و خاطر نشان کرده که این شهریه مصوب متناسب با هر دوره تحصیلی، برنامه آموزشی و هر مدرسه است که تا ۳۸ درصد شهریه می‌تواند با مجوز به عنوان شهریه فوق برنامه اخذ شود که بر این اساس حداکثر شهریه با فوق برنامه به ۶۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. فارغ از اینکه یک کارگر ایرانی با حداقل حدود ۷ میلیون تومانی اصلاً تصوری برای فرستادن فرزند خود به این مدارس را ندارد، حتی به نظر می‌رسد برای وزارت آموزش و پرورش نیز پایبندی به این مصوبه خیلی مهم نبوده و تلاش کرده‌است به شکلی با گنجاندن گزینه فوق برنامه در نمودار شهریه مصوب خود به شکلی دست مؤسسان این مدارس را که اتفاقاً بسیاری از آن‌ها از مسئولان عالی‌رتبه سابق هر دو جناح مطرح کشور هم هستند، باز بگذارد تا برای خالی کردن جیب والدین بهانه لازم را داشته‌باشند. تجربه ثابت کرده گزینه فوق برنامه‌های اختیاری عملاً یک گزینه اجباری است که والدین باید هزینه‌های اعلام شده براساس آن را حداکثر تا پایان سال تحصیلی پرداخت کنند و اجبار‌های قانونی و تأکیدات متعدد مقامات قضایی نیز تاکنون نتوانسته مانع آن شود.
این بی توجهی‌ها موجب‌شده تا علی مظفری، رئیس دیوان عدالت اداری با اشاره به اینکه در حال حاضر مدارس دولتی خیلی مورد استقبال مردم نیستند و این تصور وجود دارد که دانش‌آموز ممکن است افت تحصیلی پیدا کند، تأکید کند که حق مدارس غیرانتفاعی هر چه که هست باید شفاف اعلام شود تا نگرانی برای مردم وجود نداشته‌باشد.


واقعیت این است که مدت هاست با تک‌شیفتی‌شدن مدارس، ظرفیت مدارس دولتی به شکل محسوسی کاهش پیدا کرده و از طرف دیگر به دلیل بی توجهی دولت‌های گذشته در استخدام معلمان و همزمان با فرارسیدن موعد بازنشستگی بخش قابل‌توجهی از آموزگاران وزارت آموزش و پرورش همزمان با دو بحران نیروی انسانی و فضای فیزیکی روبه‌رو شود که موجب شده کلاس‌های شلوغ در بسیاری از نواحی آموزش و پرورش تبدیل به رویه معمول شود، از طرف دیگر این وضعیت دست مدارس غیردولتی را برای تحمیل هر نوع خواسته‌ای بازگذاشته تا از یک طرف از والدین دانش‌آموزان شهریه‌های آنچنانی بگیرند و از طرف دیگر حقوق معلمان خود را با کمترین حق الزحمه ممکن پرداخت کنند.
وضعیتی که تشریح شد به خوبی نشان می‌دهد میزان التزام دولت‌ها به اصلی سی‌ام قانون اساسی که تأکید دارد «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.» چگونه بوده و باید این وضعیت را به نوعی زنگ خطری در مورد نسل آینده کشور دانست، نسلی که حداکثر دچار بی توجهی در عرصه علم آموزی شده و احتمالاً خانواده‌های ثروتمند آن می‌توانند از مدارسی با کیفیت خوب استفاده کنند. در این شرایط اعلام شهریه مدارس غیردولتی شاید فقط لطیفه‌ای باشد که حتی خنده‌دار هم نیست.