نمایش خیابانی مخاطب را با تئاتر آشتی می‌دهد

بخشی از تئاتر در کشور امروز نسبتی با ارزش‌های اصیل جامعه ندارد و مباحث شبه‌روشنفکری غلبه زیادی در آن پیدا کرده است. نظر شما در این مورد چیست؟
معتقدم درباره تئاتر مسئولان ما انفعال داشته‌اند. با برپایی تئاتر و اجرای نمایش‌های خیابانی می‌توانیم با شبیخون فرهنگی و استحاله جامعه از فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی و دینی که سالیان زیادی است از سوی دشمنان فرهنگ و ملت ایران با سرمایه‌گذاری زیاد و شدت بسیار بالا در حال انجام است مقابله و حتی به بنیاد‌های فکری آن‌ها حمله کنیم. نگاه مسئولان به تئاتر چقدر حرفه‌ای است؟
در سال‌های اخیر تئاتر و هنرمندان این عرصه نمایشی به مرغ عزا و عروسی برخی مسئولان استانی و کشوری تبدیل شده‌اند و بیشتر از آنکه نگاه حرفه‌ای به آن‌ها وجود داشته باشد و شغل‌شان ذیل یک تعریف جامع ارائه شود به مجلس گرم‌کن برخی اتفاقات تقویمی و مناسبتی بدل شده‌اند. عدم باور به ظرفیت‌های بالقوه و پتانسیل بالای تئاتر برای تقویت فرهنگ جامعه در کنار بعضی تنگ‌نظری‌ها باعث شده هنرمندان تئاتر نتوانند در طول سال، حتی یک برنامه‌ریزی مالی و درآمدی داشته باشند و بدانند که به‌طور مثال در طول یک‌ماه یا یک فصل چقدر درآمد دارند تا مخارج و هزینه‌های معیشتی خود و خانواده‌شان را با آن تطبیق دهند، چه برسد به اجرای نمایش‌های استراتژیک و مهم! فکر می‌کنید تئاتر در کشور چقدر جنبه مردمی دارد؟
تئاتر در کشور ما صرفاً در تعدادی جشنواره خلاصه شده و بچه‌های تئاتری هم با این نگاه کار می‌کنند که یک نمایشی را کار کنند تا حداقل بتوانند ورودی یکی، دو جشنواره را بگیرند! این در حالی است که ما باید تئاتر را برای مردم اجرا کنیم. اگر جشنواره‌ای هم برگزار می‌شود صرفاً اعضای این بخش از جامعه هنری مخاطبان آن هستند، حالا شاید ۱۰ تا ۱۵ درصدی هم مردم برای تماشای آثار به سالن‌های نمایش بیایند. به نظر شما فرهنگ‌سازی که تئاتر می‌تواند انجام دهد و روی مخاطب و جامعه تأثیر بگذارد، چه زمانی قرار است اتفاق بیفتد؟


پیشنهاد ما برای عبور از چنین اوضاعی این است که تئاتر‌های خیابانی در شهرستان‌ها رونق پیدا کنند، به‌خصوص در شهرستان‌هایی که به دلایل متنوعی در حوزه جذب توریست و گردشگر توانایی بالایی دارند. با دائمی شدن تئاتر‌های خیابانی در اینگونه شهر‌ها و استان‌ها و برپایی نمایش‌های متنوع خیابانی از سوی گروه‌های تئاتری متعدد و هنرمندان این عرصه قطعاً حوزه اثر‌گذاری نمایش بر مخاطب بالا می‌رود. ظرفیت اجرای تئاتر در شهرستان‌ها با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد، چه اندازه است؟
برای مثال در نمونه مشابهی که از سوی شهرداری رشت در این شهر شروع شده است، شهرداری بودجه محدودی را با همکاری اداره کل ارشاد استان برای این مسئله در نظر گرفته و یکی، دو گروه محدود هم مشغول فعالیت هستند. نکته قابل توجه این است که اولاً چنین اقدامی باید از سوی گروه‌های متعدد و متنوع تئاتری صورت گیرد، ثانیاً بخش ساحل، دریا، جنگل و پارک‌های متعدد سطح شهر و مردمی که آنجا برای تفریح و تفرج می‌روند مورد غفلت قرار گرفته‌اند. این در حالی است که می‌توان با ساماندهی و مدیریت بهتر گروه‌های زیادی از هنرمندان تئاتر استان را در برخی مکان‌های مناسب شهر و همچنین قسمت‌هایی از سواحل دریا، جنگل، پارک‌ها و بوستان‌ها مستقر کرد تا برای مردم علاقه‌مند نمایش‌های مناسب و هم‌راستا با فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی کشورمان اجرا کنند. روشن است که با عملیاتی شدن چنین اقداماتی هم می‌توان اوقات مخاطبان را پربارتر کرد و هم کمک بسیار زیادی به بحث معیشت و زندگی هنرمندان تئاتر می‌شود. تعطیلات تابستانی که اغلب خانواده‌ها دغدغه درس و مدرسه رفتن بچه‌هایشان را ندارند بزنگاه و فرصتی عالی برای تقویت گروه‌های تئاتر شهر‌های مختلف است که اتفاقاً تعدادشان خیلی هم زیاد نیست. همچنین این موضوع ضمن فراهم کردن زمینه اجرای نمایش‌های متناسب با فرهنگ جامعه، رویدادی است که نه تنها باعث رشد فرهنگی و اجتماعی جامعه می‌شود، بلکه در ترویج تئاتر دیدن و پر کردن اوقات فراغت مردم هم تأثیر قابل توجهی خواهد داشت. بهترین شاهد این مدعا اشاره رهبر معظم انقلاب به بحث استفاده از هنر برای تبلیغ و تبیین است که همین چند روز پیش در دیدار تعدادی از مبلغان و طلاب حوزه علوم دینی مطرح کردند. این نمایش‌های خیابانی می‌توانند طی دو یا سه روز در هفته اجرا بروند تا هم شور و نشاط جامعه را بالا ببرند و هم در زمینه بحث فرهنگ‌سازی و تقویت ارزش‌ها و هنجار‌های اخلاقی جامعه اثر‌گذار باشند، حتی می‌توان اینگونه نمایش‌های خیابانی را در شش ماهه ابتدایی سال که بحث بارندگی و سرمای هوا وجود ندارد بسط و گسترش داد تا زمان بهره‌مندی بیشتری برای خانواده‌ها در این رابطه فراهم شود. آموزشگاه‌ها به‌خصوص در شهرستان‌ها ظاهراً به انگیزه‌های مالی و تجاری ایجاد می‌شوند؟
وظیفه وزارت ارشاد صرفاً اعطای مجوز به آموزشگاه‌های تربیت بازیگر و هنرمند نیست، بلکه نظارت و حساسیت نسبت به کیفیت آموزش هم باید جزو دغدغه‌های مدیران این وزارتخانه باشد تا در صورت امکان و نیاز بتوانند از هنرمندان آموزش‌دیده و مستعد برای پیشبرد برنامه‌ها و اهداف کشور استفاده کنند. چه اینکه حتماً هدف اولیه و اصلی ایجاد و راه‌اندازی چنین آموزشگاه‌هایی تقویت هنر و هنرمندان کشور است، نه صرفاً فراهم کردن فضای کسب درآمد‌های اقتصادی برای صاحبان آنها. متأسفانه به دلیل برخی ضعف‌های نظارتی بر آموزشگاه‌هایی که صرفاً به دنبال کسب شهریه و انتفاع مالی هستند، تعدادی از فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها به دلیل عدم دستیابی به وعده‌هایی که به آن‌ها داده می‌شود و همچنین برخی دیگر به علت نبود شرایط مساعد برای انجام فعالیت‌های هنری دچار سرخوردگی می‌شوند که نتیجه آن ناامیدی بخشی از نسل جوان و به هدر رفتن ظرفیت عظیم و انرژیک آنهاست. اگر مسئولان در اعطای مجوز به این آموزشگاه‌ها حساسیت و نظارت بیشتری به خرج دهند و پیگیری مناسبی نسبت به فارغ‌التحصیلان این مؤسسه‌ها وجود داشته باشد قطعاً همه چیز به نفع تئاتر و هنرمندان فعال در این عرصه و همچنین بهره‌مندی جامعه و ارتقای سطح فرهنگی مردم خواهد بود.