گفت‌وگوهای امنیتی در وقت اضافه

کامیار-قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق دیروز در سفر به تهران، با همتای ایرانی خود دیدار کرد. هدف از این سفر، گفت و گو و رایزنی با مقامات کشورمان در راستای تکمیل روند اجرایی توافق امنیتی ایران و عراق است.ایران و عراق در ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ توافق نامه همکاری‌های مشترک امنیتی امضا کردند. این توافق نامه شامل مواردی چون انحلال پایگاه گروهک‌های تروریستی مستقر در مرز ایران و عراق، خلع‌سلاح تجزیه‌طلبان و انتقال آن ها به عمق خاک این کشور می‌شود. مهلت اجرای این توافق نامه ۶ ماهه ۲۸ شهریور امسال به پایان رسید. اما چند روز قبل از آن دیدارها و گفت و گوهای فشرده ای بین مقامات ارشد دو کشور برگزار شد.  وزیر خارجه عراق یک روز قبل از پایان این مهلت به تهران آمد و در نشست خبری با همتای ایرانی گفت که اعضای گروه های مزبور به چند اردوگاه در خاک عراق منتقل می شوند. او چند روز بعد در مصاحبه ای اعلام کرد که این انتقال انجام شده است.سرلشکرمحمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در ارزیابی خود از نحوه انجام توافق نامه امنیتی بغداد-تهران گفت: «بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد گروه‌های تروریست فقط قدری از مرز ایران و عراق دور شده اند. کل توافق نامه باید اجرا و ‌نیروهای تروریست و تجزیه طلب مسلح در اقلیم کردستان و کل عراق خلع سلاح و اخراج شوند. رئیس جمهور فرمودند چند روز مهلت بدهیم و بعد تصمیم لازم را می گیریم.» اظهارات این مقام ارشد نظامی ایران نشان داد که تهران مهلت مشخصی را برای تکمیل اجرای توافق نامه داده است. اما تا کنون در خصوص میزان این مهلت، خبر یا اظهار نظری منعکس نشده است. به نظر می رسد که سفر مشاور امنیت ملی عراق در راستای پیگیری و تشریح میزان پیشرفت در اجرای توافق نامه است.درهمین حال، علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در این دیدارگفت: «توافق امنیتی بین دو کشور باید به طور کامل و دقیق اجرا شود.» همزمان،«قیس المحمداوی» معاون فرمانده ستاد عملیات مشترک عراق با اشاره به تحرکات این کشور برای اجرای توافق امنیتی با ایران اعلام کرد که نیروهای مرزبانی عراق در نقاط مرزی با ایران حدود ۱۲ مقر ایجاد کرده‌اند.در آستانه این سفر، عبدالامیر الشمری، وزیر کشور عراق به العربیه گفته بود که مخالفان مسلح ایرانی از نوار مرزی شمالی میان دو کشور منتقل شده‌ و مرزهای ایران با اقلیم کردستان عراق به طور کامل در کنترل نیروهای عراقی است. فرماندهی مرزبانی عراق هم روز گذشته اعلام کرد که نیروهای عراقی مرزهای دو استان اربیل و سلیمانیه با ایران را کنترل می‌کنند.تحرکات گروهک‌های تروریستی در مرزهای مشترک ایران و عراق از ناحیه اقلیم کردستان طی سال های گذشته به یکی از مؤلفه‌های مؤثر بر روابط ایران و عراق تبدیل شده است. این گروهک‌ها که به طور آشکار از حمایت خارجی برخوردارند، به ویژه در یک سال گذشته فعالیت خود در مناطق مرزی ایران و عراق را افزایش داده‌اند.تهدید ناشی از تحرکات گروه‌های تروریستی در عراق فقط متوجه ایران نیست. ترکیه، عراق و سوریه از کشورهایی هستند که در معرض تهدید از سوی برخی از این گروه‌ها به ویژه در زمینه جدایی طلبی قرار دارند. برخی گروه‌ها در اقلیم کردستان از زمان حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ یعنی دو دهه اخیر به پشتوانه حمایت غربی، سیاست خارجی مستقلی را از دولت مرکزی این کشور اتخاذ کرده‌اند که هدف آن، استقلال اقلیم و تجزیه عراق است که در چند سال گذشته نیز تحرکات زیادی برای این هدف از خود نشان دادند.افزایش روابط برخی گروه‌های کردی با اسرائیل و استفاده از حمایت تل‌آویو برای اهداف تجزیه‌طلبانه به یکی از مهم ترین ابزارهای این گروه‌ها تبدیل شده هر چند که طی چند سال گذشته، دولت مرکزی در بغداد، کنترل و نظارت خود را بر اقلیم کردستان افزایش داده است.مهم‌ترین دلیل و انگیزه‌ اسرائیل از رابطه با برخی گروه‌ها در اقلیم کردستان عراق، پیشبرد راهبرد پیرامونی است که مشمول بغداد نیز می‌شود. اما ادراک اشتباه این گروه‌های کردی در اقلیم کردستان عراق نیز زمینه را برای تنش آفرینی منطقه‌ای اسرائیل فراهم می‌کند.